Gelir vergisi kanunu 80. maddesi uyarınca,bir gayrimenkulün alış tarihinden itibaren 5 yıl içerisinde elden çıkarılması durumunda, satıştan sağladığınız gelir değer artış kazancına konu olmaktadır. Bu durumun tek istisnası,gayrimenkulünmiras, bağış vb. şekillerde bedelsiz olarak edinilmesidir. Bu şekilde edinilen mal ve hakların elden çıkarılmasında doğan kazançlar vergilendirilmez.
Değer artış kazancı, Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) ile hesaplanmaktadır. Alış ve satış tarihleri arasında ÜFE endeks artış oranı %10 ve üzerinde olmalıdır; olmaması durumunda değer artış kazancına tabi olunmaz. ÜFE oranları aylık olarak yayınlandığı için, alınan ve satılan ayların değil bir önceki ayın ÜFE oranları kullanılır.
Örnek hesaplama:
01.02.2010 yılında 120.000 TL’ye alınan bir konut 01.03.2014 yılında 200.000 TL satılıyor.
Endeks artış oranı:
01.02.2010 ÜFE oranı: 166,52
01.03.2014 ÜFE oranı:232,27
(232,27-166,52)/166,52 : 0,39 yüzdelik dilim ile hesaplandığından sonuç %39 olur. %10 geçtiği için vergiye tabidir.
Örnek Durumun Vergisini Hesaplayalım:
Alış ve satış aylarından bir önceki ayın ÜFE oranlarının bölümü ile alış fiyatı çarpılır:
120.000 TL*(232,57/166,52)= 167. 957 TL
Çıkan sonuç gayrimenkulün satış fiyatından çıkartılır:
200.000 TL-167.959 TL= 32.041 TL (İstisna Öncesi değer artış kazancı)
Taşınmaz vergilendirmelerinde Gelir İdaresinin her yıl belirlediği istisna oranı, değer artış kazancından düşülür:
Gayrimenkul Değer Artışı İstisna Tablosu
| 2008 | 6.400 TL |
| 2009 | 6.800 TL |
| 2010 | 7.600 TL |
| 2011 | 8.000 TL |
| 2012 | 8.800 TL |
| 2013 | 9.400 TL |
| 2014 | 9.700 TL |
| 2015 | 10.600 TL |
Satışın 2014 yılında yapıldığı farz edersek:
32.041 TL-9.700 TL= 22.341 TL (vergiye tabi tutar)
Vergiye tabi tutar 22.341 TL aşağıda yer alan tabloya göre hesaplanır.
| 10.700 TL’ye kadar | % 15 |
| 10.700 TL- 26.000 TL arası (10.700 TL’e kadar %15 uygulanacak) | % 20 |
| 26.000 TL -60.000 TL arası (10.700 TL’e kadar %15 / 10.700 TL-26.000 TL arası %20 uygullanacak) | % 27 |
| 60.000 TL üzeri(10.700 TL’e kadar %15 / 10.700 TL-26.000 TL arası %20 /26.000 TL-60.000 TL arası %27 uygulanacak) | % 35 |
Tabloya göre hesaplandığında 22.341 TL vergiye tabi tutarın vergisi 3.933 TL’dir.
Bulunan bu miktar, 2014 yılının Mart ayının 1 inci gününden 25 inci günüakşamına kadar Yıllık Gelir Vergisi Beyannamesi ile beyan edilip, Mart ve Temmuzaylarında 2 eşit taksitte ödenir.
