18 Şubat’ta gerçekleştirilen dördüncü oturumda “Taşınmazlar Üzerindeki Ayni Hakların Devrine İlişkin Taahhüt İşlemlerinin Şekli” başlıklı bir tebliğ sunan Kadir Has Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Şebnem Akipek Öcal, günümüz uygulamalarında gayrimenkul devriyle ilgili hemen her türlü işlemin tapu müdürlüklerinde yapıldığını hatırlatarak, bunun noterlerde yapılmasının her açıdan daha güvenilir ve sağlıklı sonuçlarının olacağını ifade etti.
“RÜCU DAVASI AÇILMAMIŞ TAPU MÜDÜRÜ YOK”
Gayrimenkul devir işlemlerinin mutlaka tapu müdürlüklerinde yapılmasının yasaya dayanmadığını ifade eden Prof. Dr. Öcal, “Medeni Kanun’un ilgili maddesi ‘Gayrimenkul devir işlemleri resmi şekilde yapılır’ diyor. Ancak bu resmi şekli açıklamıyor. Tapu Kanunu ise bu işlemin tapu müdürlüğünde yapılacağını söylüyor. Yargıtay ise 1988’de açıkladığı bir içtihadında bu maddeye dayanarak bir emsal hüküm oluşturduğu için bütün tapu işlemleri tapu müdürlüklerinde yapılıyor. Ancak tapu müdürlüklerinin esas görevi sicil, yani bu tip işlemlerin kaydını tutmaktır sadece. Günümüzde tapu daireleri gayrimenkulün devriyle de ilgilendiği için sicil işlemleri de aksayabiliyor ve bu alanda sorunlar da çıkıyor. Bu yüzden de bugün devletin rücu davası açmadığı tapu müdürü neredeyse yok. Çünkü kayıtta sorun çıkmış, devlet tazminat ödemiş, bu tazminatı da ilgili tapu müdüründen istiyor” diye konuştu.
NOTERDE GAYRİMENKUL SATIŞI NASIL YAPILIYOR?
Gayrimenkul devir işlemlerinin yurtdışında, özellikle de AB üyesi ülkelerde büyük ölçüde noterler vasıtasıyla yürütüldüğüne dikkat çeken Prof. Dr. Öcal, “Sistemin işleyişi şöyle: Gayrimenkulü devredecek ve devralacak olan şahıslar notere giderek sözleşme işlemlerini noter vasıtasıyla hallediyor. Noter de ilgili gayrimenkulün sicil kayıtlarını online olarak tapudan istiyor. Tapu müdürlüğü de bu bilgileri online ortamda iletiyor. Noter eğer şüpheli bir durum görürse uzman raporu isteyebiliyor. Bütün bu işlemlerden sonra noterde imzalanan sözleşme ve diğer bilgiler yine online ortamda tapu müdürlüğüne gidiyor ve kayda alınıyor. Bu yöntem hem çok daha hızlı, hem de çok daha güvenli. Ayrıca biliyorsunuz, gayrimenkul alım satımlarında devletin korkunç bir vergi kaybı var. Bu sistemle bunun da önüne geçilebilir. Çünkü ister nakit olsun, ister bankalar aracılığıyla olsun, gayrimenkulün bedelinin el değiştirmesine bizzat noter nezaret ediyor. Bu da hem yolsuz işlemi önlüyor, hem de gayrimenkulün bedelinin doğru tespit edilmesi nedeniyle vergi kaybını ortadan kaldırıyor” ifadelerini kullandı.
“TAPU MEVZUATI DEĞİŞİRSE BU SİSTEM UYGULANABİLİR”
Bu sistemin Türkiye’de de uygulanmasının bir nevi zorunluluk olduğunu ifade eden Prof. Dr. Öcal, “Ancak bunun için Tapu Kanunu ve Tapu Sicil Tüzüğü’nün de söz konusu sisteme uyarlanması gerekiyor. Elbette noterlik sisteminin de elden geçirilmesi gerek. Zira noterler, hukuk eğitimi dışında başkaca özel bir eğitim almıyor. Avukatlık ruhsatına sahip olan herkes, ilgili başvuru prosedürünü tamamladıktan sonra noter olabilir. Bu durumun da iyileştirilmesi gerek. Nitekim bununla ilgili ciddi çalışmaların yürütüldüğünü de biliyoruz. Çok yakında ciddi yasal düzenlemelerin yapılması olası” ifadelerini kullandı.
Alanında uzman birçok hukukçunun konuşmacı olarak yer aldığı sempozyum, Kadir Has Üniversitesi’nde 20 Şubat’a kadar devam edecek.
