Sermaye Piyasası Kurulu’nun “gayrimenkul yatırım fonları” (GYF) kurulmasının önünü açan düzenlemesinin ardından, fon kuruluşu çalışmaları da hız kazandı. Edinilen bilgiye göre, şu ana kadar 7 gayrimenkul portföy yönetimi şirketi kuruluşunu tamamladı. Yatırımcıya özel nitelikte tasarlanabilecek GYF’lerde yatırımın en az yüzde 80’i gayrimenkule dayalı olacak. GYF ile yatırımcılar, sermaye piyasaları üzerinden ve borsa dışında gayrimenkule yatırım yapabilecek.
Dünyada olduğu gibi ülkemizde de yatırım seçenekleri giderek artmaktadır. İnsanlar ve tüzel kişilikler tercihlerine göre gayrimenkule, devlet veya özel şirket tahvillerine, kıymetli madenlere, hisse senetlerine yatırım yapabilmektedirler.
Özellikle, gayrimenkul piyasaları geliştikçe, yeni gayrimenkul finansmanı araçları gündeme gelmektedir. Avrupa Birliği’nde benimsenmiş olan “Gayrimenkul Yatırım Fonları (GYF)” modeli için ülkemizde de ilk adım atılmıştır. Bu yılbaşı itibariyle Sermaye Piyasası Kurulunun (SPK) hazırladığı ve yürürlüğe koyduğu “Gayrimenkul Yatırım Fonlarına İlişkin Esaslar Tebliği” ile birlikte ile ülkemizde gayrimenkul yatırım fonları ilk defa hukuki alt yapıya kavuşturulmuştur.
İlgili tebliğ, fonların kuruluş şartlarına, yatırım alanlarına, nitelikli yatırımcılara satışına ve faaliyetlerine ilişkin esasları ayrıntılı olarak düzenlemektedir.Yurt dışında sıklıkla görülen ve daha çok kurumsal yerli ve küresel yatırımcılara yönelik kurulan bu tür fonlar, gayrimenkullerin menkul kıymetleştirilmesine imkan sağlayan, büyük ölçekli gayrimenkullere likidite kazandıran, yatırımcıları ve gayrimenkul sahiplerini buluşturan sermaye piyasası kurumlarıdır.
Gayrimenkul Yatırım Fonları, gayrimenkul satın alarak oluşturdukları portföylere ilişkin “Katılım Paylarını”, tasarruf sahiplerine satarak, tasarruf sahibinin kira ve değer artışı gibi gayrimenkul kazancı elde etme imkanını sağlayan yapılardır. Aslında gayrimenkul yatırım fonları ile yatırımcılara, bu imkânı tanıyarak, hem gayrimenkul pazarına anlamlı bir rekabet getirmesi düşünülmekte hem de ilgili katılım belgeleri ikinci piyasalarda satılacağından, sermaye piyasalarının gelişmesine katkıda bulunması planlanmaktadır.
30.12.2012 tarih ve 28513 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 6362 sayılı yeni Sermaye Piyasası Kanunu (SPKn.) ile ülkemizde gayrimenkul yatırım fonları ilk defa hukuki alt yapıya kavuşturulmuştur.
03.01.2014 tarih ve 28871 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan Gayrimenkul Yatırım Fonlarına İlişkin Esaslar Tebliği ile de SPKn.’nın verdiği yetki kapsamında bu fonların kurulmasına, faaliyetlerine, nitelikli yatırımcılara satışına ve faaliyetlerine ilişkin esaslar ayrıntılı olarak düzenlenmiştir.
Yurt dışında sıklıkla görülen ve daha çok kurumsal yerli ve küresel yatırımcılara yönelik kurulan bu tür fonlar, gayrimenkullerin menkul kıymetleştirilmesine imkan sağlayan, büyük ölçekli gayrimenkullere likidite kazandıran, yatırımcıları ve gayrimenkul sahiplerini buluşturan sermaye piyasası kurumlarıdır.
Gayrimenkul Yatırım Fonlarına İlişkin Esaslar Tebliği (III-52.3) ile getirilen düzenlemelere özet olarak aşağıda yer verilmektedir.
- Gayrimenkul yatırım fonları (GYF) portföy yönetim şirketleri ile gayrimenkul portföy yönetim şirketleri tarafından kurulabilecek olup, GYF katılma payları nitelikli yatırımcılara satılacaktır.
- GYF toplam değerinin en az %80’inin gayrimenkul yatırımlarından oluşması zorunludur.
- Gayrimenkul yatırımları arsa, arazi, konut, ofis, alışveriş merkezi, otel, lojistik merkezi, depo, park, hastane ve benzeri her türlü gayrimenkul olabilecektir..
- GYF portföyündeki varlıkların, uluslararası uygulamalara paralel şekilde bağımsız bir portföy saklayıcısı tarafından saklanması gerekmektedir.
- GYF, sadece tapuya tescil ve tescile bağlı değişiklik, terkin ve düzeltme işlemleri ile sınırlı olarak tüzel kişiliği haiz addolunmuştur.
- Fonların asgari portföy büyüklüğünün katılma paylarının satışına başlandığı tarihi müteakip en geç bir yıl içerisinde 10.000.000 TL’ye ulaşması zorunludur.
- Fonların süreli veya süresiz olarak kurulmalarına imkan tanınmıştır.
- Fon içtüzüğünde yer verilmesi kaydıyla portföyün gayrimenkul yatırımlarından oluşan bölümüne ilişkin performans ücreti alınmasına imkan sağlanmıştır.
- Gayrimenkul yatırımlarının değerlemesinin asgari olarak her takvim yılı sonu itibari ile Kurulca uygun görülen değerleme kuruluşlarınca yapılması zorunlu tutulmuştur.
