Değerleme sektörünün önde gelen kuruluşları arasında yer alan EVA Gayrimenkul Değerleme Danışmanlık A.Ş.'nin Lisanslı Değerleme Uzmanı Deniz Şahinkaya, Türkiye İstatistik Kurumu’nun açıklamış olduğu il merkezleri ve merkez ilçeler dahil konut satış istatistiklerini değerlendirdi. Şahinkaya, Merkez Bankası’nın izlemiş olduğu konut faiz oranlarındaki politikanın 2013 yılında konut satışlarını bir önceki yıla oranla %28 arttırdığını belirtti.
Merkez bankasının özellikle sene başında ağırlıklı ortalama faiz oranlarını düşürmesi ve tüm yıl boyunca da bu tutumu devam ettirmesi sayesinde 2012 yılında il merkezleri ve merkez ilçeler dahil 701.621 konut satışı yapılırken, 2013 yılında ise bu rakamın 895.594’e yükseldiğini söyleyen Şahinkaya, enflasyonun düşük olduğu ve tüketici güven endeksinin son üç yılın en yüksek seviyelerine çıktığı 2011 yılında ise bu rakamın 708.275 olduğunu hatırlatıyor.
TAKBİS Sistemi ile artık beldelerdeki konut satışlarına da ulaşılıyor
2013 yılına kadar konut satış rakamlarının sadece il ve ilçe merkezleri dahil olmak üzere açıklandığını söyleyen Şahinkaya, Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü’nün TAKBİS sisteminin beldelerde de uygulanmaya başlamasıyla birlikte artık tüm Türkiye’deki satış rakamlarına ulaşılabildiğini belirtiyor. Şahinkaya, il merkezleri ve merkez ilçelerdeki satış rakamı olan 895.594’e beldeler de dahil edildiğinde 2013 yılındaki konut satış rakamının 1.144.989’e ulaştığını söylüyor.
Ocak 2014’de sıfır konut satışı toplamın %46’sını oluşturdu
Ocak 2014’te sıfır konut satışlarının %46 seviyesine ulaştığını söyleyen Şahinkaya, tüm Türkiye bazında markalı konut projelerine en çok ev sahipliği yapan İstanbul’un bu konuda başı çektiğini belirtiyor.
2014 Ocak’ta yabancılara yapılan satışlar 2013 Ocak ayına göre %36 arttı
Mütekabiliyet Yasası’ndan sonra artan yabancı yatırımcı ilgisinin piyasayı hareketlendirdiğini ifade eden Şahinkaya, 2014 Ocak ayında yabancılara yapılan konut satışında 2013 yılının Ocak ayına göre karşılaştırılabilir rakamlar kıyaslandığında %36 oranında artış gözlemlediklerini belirtiyor. Doların TL karşısında değer kazanmasının da yapılan satışlarda çok önemli bir faktör olduğunun altını çizen Şahinkaya, yabancı yatırımcıların konut yatırımı için tercih ettikleri illerin başında Antalya’nın geldiğini söylüyor.
Alınan yapı ruhsatlarının %85’i yapı kullanma izin belgesine döndü
Şahinkaya, tüm Türkiye’de alınan konut yapı ruhsatları ve yapı kullanma izin belgeleri arasındaki oranların daire bazında incelediğinde son üç yılda alınan konut yapı ruhsatları ile yapı izinlerinin arasındaki farkın kapandığının altını çiziyor. Alınan yapı ruhsatlarının %85’inin yapı kullanma izin belgesine dönüştüğünü gözlemlediklerini belirten Şahinkaya, bu oranın Türkiye’de artık kaçak yapı statüsündeki binaların azaldığının da bir göstergesi olduğunu belirtiyor.
Konut üretiminde kooperatiflerin payı düştü
Türkiye’de bir dönem konut üretimi dendiğinde akla ilk kooperatiflerin geldiğini hatırlatan Şahinkaya, markalı konut projelerinin ön plana çıkmasıyla birlikte özellikle son 8 yıllık süreçte bunun geçerliliğini yitirdiğini belirtiyor. 2005 yılında kooperatiflerin toplam konut üretimi içindeki payının %6 olduğunu, bu oranın 2013 yılsonu itibariyle ise %3’e düştüğünü ifade eden Şahinkaya, bunun da devlet ve özel sektör arasında eşit şekilde paylaşıldığını söylüyor.
