AYD Başkanı Hulusi Belgü, bazı kentlerde açılan AVM'lerin talep düşüklüğü nedeniyle atıl kaldığını hatırlatıyor. "Harcama kapasitesi yüksek olan yerler bu konuda önceliği elde etti" diyen Belgü, doğu illeri için terör olaylarının da uzun süre belirleyici olduğunun altını çiziyor.
Belgü, çözüm süreciyle Doğu'daki problemlerin aşılmış göründüğünü belirterek şöyle devam ediyor: "Önümüzdeki dönemde bu kentlerde hızlı bir şekilde AVM'ler yapıldığını göreceksiniz. Diyarbakır'da biri bizim olmak üzere 2 büyük yatırım yolda. Elazığ'da da bir projemiz var. AVM olmayan illerle ilgili de sektör planlama içinde. Gelecek 10 yılda Doğu'da yeni bir yatırım dalgası olacak. Belli kesimlerde ciddi yığılma var. Herkesin konsantrasyonuna dikkat etmek zorunda olduğu bir dönemdeyiz."
97 AVM ile Türkiye'nin açık ara lideri olan İstanbul, Avrupa'nın önde gelen kentlerini de geride bırakıyor. Öyle ki, DTZ verilerine göre, Londra'da 42, Berlin ve Roma'da 43, Barcelona'da 45, Paris'te sadece 15 AVM bulunuyor. Madrid'de ise bu rakam 94'e çıkıyor. Bu tabloda da kent nüfusu çok önemli bir gösterge. İstanbul 14 milyonu bulan nüfusuyla çoğu kentten kalabalık. Fakat bir diğer önemli nokta da cadde mağazacılığının gelişmişlik düzeyi. Avrupa'nın gözde kentlerinde sokaklar mağazacılık için uygunken, İstanbul'da planlı alışveriş, merkezlere sıkışıyor. Diğer yandan, AVM sayısı kadar bin kişi başına düşen kiralanabilir alan da önemli. Bu rakam İstanbul'da 97 AVM ile 263 metrekareyken, Berlin'de 43 AVM ile 402, Londra'da 42 AVM ile 360 metrekare.
Türkiye'de 329 AVM rakamına ulaşılmasında, Uluslararası Alışveriş Merkezleri Konseyi'nin (ISCS) kriterlerinin de etkili olduğunu belirten Hulusi Belgü, "ISCS'nin tanımlamasına göre, en az 15 ünite barındıran, merkezi yönetimi bulunan 5 bin metrekarenin üzerindeki her yapı AVM ve sayımları buna göre yapıyorlar. 20 bin metrekarenin üzerindeki AVM sayısı ise Türkiye'de 120 civarında" diyor.
"KASABALARA KÜÇÜK PROJELER GELİYOR"
AVM'lerde "bin kişi başına düşen kiralanabilir alan", perakende yoğunluğu olarak da anılıyor ve nüfus ile perakende alanı arasındaki ilişkiyi ortaya koyuyor. Türkiye ortalamasında bin kişiye düşen kiralanabilir alan 124 metrekareyken, Avrupa ortalaması 260 metrekare. Bu durum, yatırımcılara "Hâlâ gidecek yol var" mesajı verse "yığılmalar" risk teşkil ediyor. 2013'te 24 AVM'nin açılışının ertelendiğini hatırlattığımız AYD Başkanı Belgü, "Bazısı uzun süredir finansman sıkıntısı çeken, bazısı kısa süreli ertelenen projeler. AVM yatırımı artık çok dikkat isteyen bir iş. Bölgesel projelere odaklanıldığını, hatta kasabalarda o ölçeğe uygun AVM'ler açıldığını göreceksiniz" diyor. Türkiye'de perakende yoğunluğu en yüksek il 263 metrekareyle İstanbul. İstanbul'u 254 metrekareyle Ankara takip ediyor. Üçüncü sırada ise 210 metrekareyle Karabük yer alıyor. 57 ilde bulunan 329 AVM'nin toplam kiralanabilir alanı 9.5 milyon metrekareye ulaştı. İstanbul'daki toplam kiralanabilir alan ise 3.7 milyon metrekare.
