GYODER önderliğinde her sene düzenlenen ve gayrimenkul sektörünün sorunları, geleceği ve çözümlerinin samimi bir ortamda sunulduğu 15. Gayrimenkul Zirvesi düzenlendi. GYODER Başkanı Aziz TORUN, panelde bir konuşma gerçekleştirdi.
Şu anki bahar döneminin geleceği yansıtmadığı kanaatinde olan TORUN, gelecekte sektörün zor duruma düşmemesi için acilen gerekli yapısal düzenlemelerin yapılması gerektiğine dikkat çekti. Sektörün durumundan, yapısal sorunlara, yabancı yatırımcıdan inşaat maliyetlerine kadar sektörün her yönüne değinen TORUN, açılış konuşmasını gerçekleştirdi.
GYODER BAŞKANI AZİZ TORUN KONUŞMASINI İZLEMEK İÇİN VİDEOYA TIKLAYINIZ
GYODER BAŞKANI AZİZ TORUN EMLAKDREAM.COM ÖZEL RÖPORTAJI İÇİN VİDEOYA TIKLAYINIZ
GYODER Başkanı Aziz TORUN ayrıca emlakdream.com'a zirve ile ilgili ayrıntılı bilgiler verdi…
Sektörün her yıl yaptığı, sektörü bir araya getiren GYODER’in yaptığı Gayrimenkul Zirvesi içerisinde sektörün tüm temsilcileri, yabancıların katıldığı büyük bir yoğunluk olduğuna dikkat çeken Torun,
"Bir çok konular var bugün gündemimizde. Yapısal sorunlar, finansal sorunlar, finansmanda yeni modeller ve pazarlamada yeni trendler neler bunları tartışıyoruz" dedi.
Bizim görevimiz sorunları kamu ve siyasi otoriteyle paylaşmak
Çok olumsuz şeyler değil ama bizim görevimiz sorunları kamu ile buluşturmak ve siyasi otoriteyle paylaşmak diyen TORUN, "Önemli olan konulardan birisi kentsel dönüşümün adalar, şehirler bazında bir strateji ile bir imar planlamasıyla yapılması. Yoksa sadece bireysel olarak, noktasal olarak bir binayı yapmak değil. Baktığımız zaman istenilen ölçekte değil, bunun bu şekilde olmaması gerekiyor. Ada bazında olursa en azından, otopark imkanlarına, sosyal donatılara, yeşil alanlara yer kalmalı" dedi.
Sektörün yapısal sorunları olduğuna dikkat çeken Torun, "Dolaylı vergi yükünün çok fazla olması. Tapuyu alırken başlangıçta harç ödüyoruz, satarken ödüyoruz, noter harçları şunlar bunlar derken %14 gibi bir maliyet oluyor. Bunlara dikkat çekmek istedik" dedi.
Hükümetimiz ve bakanlık ilgili..
KDV’nin haksız rekabete neden olan bir durumu var. Maliye bakanlığı ile yaptığımız görüşmeler de haklı bulunduk ama henüz bu revizyonlar gerçekleşmiş değil. Umuyoruz ki önümüzdeki süreçte bu sorunları çözecek adımlar atılır.
Hükümetimiz ve bu işle ilgili olan bakanlıklar bu konu ile ilgililer. İletişimlerimiz var ama nihai konularda işte yasa, yönetmelikler biraz gecikiyor.
Sermaye piyasasını çok yoğun kullanamıyoruz…
Muhakkak fonlarda yeni bir enstrüman olacak diyen TORUN, "En azından bizim sermaye piyasası ürünlerine alışmamız bakımından önemli. Biz Türkiye’de borsada dahil, sermaye piyasasının çok yoğun kullanamıyoruz. Onun içinde bunları kullanacak hem yeni fon imkanları hem de yeni halka açılacak şirketler.. biz istiyoruz ki bunların sayıları artsın ve daha şeffaf kurumlar yapılar ile yeni finansman imkanları bulalım" dedi.
Dünyada büyük fonlar var Türkiye’ye gelecek olan diyen Torun, "Onların talep edeceği ürünler geliştirmeliyiz. İnşallah mevzuat açısından da sorunlar çözülür ve daha dinamik fonlar ile bu işler yürütülür" dedi.
Türkiye her yerden gelecek yatırımı potansiyeline sahip
Sadece Orta Doğu’dan değil her yerden Türkiye’ye gelecek yatırmcı potansiyeline Türkiye sahip diyen TORUN, "İstikrarlı güvenli bir ülke olarak konumumuzu devam ettirmeli ve bunlara uygun ürünler geliştirelim" dedi.
Birinci çeyrek raporunu açıklayacağız
Şu anda birinci çeyrek ile ilgili raporumuzu açıklayacağız diyen TORUN, "Bu üç aylık dönemde geçen seneye göre bir düşüş yok, ancak cüzi bir artış var. Dolayısıyla aslında satışlarda ya da talepte önemli bir daralma yok ama arzda genelse anlamda bir artış söz konusu olabilir. Talebin yetersizliği olabilir. Yükselen maliyetler ama satın alma gücünün aynı oranda yükselmemesi ya da finansal maliyetlerinin düşmesi gerekir ki alıcı ile buluşturalım" dedi.
Geçen yıla göre biraz daha yukarıda bir satış bekliklerini söyleyen TORUN, Gayrimenkul sektörü büyümeye devam edecek dedi.
GYODER Başkanı Aziz Torun konuşmasından satırbaşları…
Yurt dışı ve yurt içinden katılımcılar ile gerçekleştirilen bu zirvede sektörün sorunları ve gelecekti durumları tartışılacak.
İşimiz metrekare, konseptimiz bu yıl metrekare.
Mimarlarımız, satarken, tasarlarken hep metrekare konuşuyoruz. Onun için işimiz metrekare diyoruz ve bu tema altında bugün konularımızı tartışacağız.
Sektörümüz bugün lokomotif hale gelmiştir. Ekonominin büyümesine paralel olarak büyük bir gelişme sağladı. Tek haneli enflasyon, düşük faizler ve ekonomik büyüme sektöre önemli bir ivme kazandırdı.
Yaklaşık 2 milyona yakın istihdam, 200 alt sektöre öncülük…
Dünya ölçeğinde gerçekleştirilen projeler sektörü ileri bir konuma yerleştirdi.
Zannedildiği gibi sektör rant sektörü olmaktan çıkıp, istihdam sağlayan, vergi veren bir sektör haline geldi.
Büyük projeler, havalimanı, üçüncü köprü gibi büyük yatırımlar ile yaklaşık 2 milyona yakın istihdam sağlayan gayrimenkul sektörü ayrıca 200 alt sektörede öncülük ve destek olmakta.
2023 hedeflerinde gayrimenkul sektörünün yeri ve önemi büyük. Türkiye’nin jeopolitik konumu, doğal zenginlikleri, ulaşım imkanları, yapılan yatırımlar köprüler, havalimanları gelecekte şu anda 34 milyon olan turizm ile dünyanın en çok ziyaret edilen 6. Ülkesi haline gelmiş ise gayrimenkul sektörünün de buna bağlı olarak gelişmesi zorunludur.
Sektörün sorunları, geçici bir bahar havası…
Bu başarılar, hedefler hepimizi heyecanlandırmak ve motive etmektedir. Ancak sektörün bugün yaşadığı ve gelecekte yaşayabileceği sorunlara dikkat çekmek istiyorum.
Sayın Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek, dünyada ve Türkiye’de ekonomi için şu an geçici bir bahar havası yaşıyoruz, aldanmayalım dedi. Fırtınalı, tipili bir dönem yaşarsak ne yapacağız?
Gayrimenkul sektörü olarak ben hazır olduğumuzdan emin değilim. Endişelerimiz var. Satıyoruz, yapıyoruz, biz bunu on senedir yapıyoruz diyerek devam ediyoruz ancak bizi ileride bu yalnız bırakabilir.
Ekonomide yaşanacak sıkıntıların en fazla sıkıntı yaşatacağı sektör gayrimenkul sektörüdür. Çünkü kriz dönemlerinde insanlar gayrimenkul almayı erteler, faiz oranları yükselir yatırım yapmaz.
"B" ve "C" planları yapmamız gerekiyor…
İyimser tahminlerden vazgeçip b ve c planları yapmamız gerekiyor.
Dünyada ve Türkiye’de çok temel yapısal sorunlar var. Bizim de gayrimenkul sektöründe yapısal sorunlarımız var. 2016 Türkiye’sinde %78’i şehirlerde yaşayan hızlı bir şehirleşme yaşadık. Hızlı ve plansız şehirleşmenin getirdiği yapısal sorunlarımız var. Yıllık ortalama 1 milyon artış gösteren şehir nüfuslarımız çok ciddi sorunlara yol açıyor.
İstanbul’da 1 / 100 bin planlar 96 yılında yapılmış. Bu kadar plansız bir şehirleşmenin sadece deprem riski taşıyan binaların yenilenmesi veya onarılması için çıkarılan yasalarla düzeltilmesi mümkün değildir.
Gelişim, denişim, dönüşüm için bir fırsat olarak görülüp %75’e varan riskli yapı stoğunu avantaja dönüştürmeliyiz.
Yapısal sorunların düzenlenmesi gerekiyor…
Yasalar, yönetmelikler ve ilgili düzenlemeler de tıkanıp kalıyoruz. Uzun yıllar siyasette görev yapan, Prof. Ömer Dinçer Türkiye’de değişim yapmak niye bu kadar zor diye bir kitap yazdı. Bürokrasi’nin ne kadar büyük sıkıntılar ürettiğini hepimiz biliyoruz.
Yapısal sorunlar için çözüm beklediğimizi bir yıl önce sayın Başbakan Davutoğlu’una 11 başlık altında sunduk.
İmar kanunu tasarısına dair düşüncelerimiz, tüketici koruma kanununa dair sıkıntılarımız, sektör üzeridneki vergi ve harçların yüksekliği, KDV oranı ile ilgili, kayıt dışılık ile ilgili ve yabancı yatırımcı ile ilgili sıkıntılarımızı ilettik. Arada geçen zaman içerisinde 2 hükümet değişti, henüz bu sıkıntılar ile ilgili henüz bir düzenleme görmedik.
İmar yasasının hayati önem taşıdığı ve bir anca önce değişmesi gerektiği, KDV uygulamasının revize edilmesi, harç ve vergilerin düzenlenmesi gibi uygulamalar orta gelir grubuna yatırım yapma, alt gelir grubuna yönelik yatırım yapma kentsel dönüşüm yolu ile olabiliyor. Kentsel dönüşümün adalar hatta şehirler bazında çok ciddi bir strateji ile ancak gerçekleştirilebilir.
Üretim fazlalığı, talep yetersizliği…
Gayrimenkul sektöründe bir diğer hususta üretim fazlası. Dünya da ekonomi de üretim fazlalığından bahsederken acaba bizde var mı?
Muhtemel bir talep yetersizliği var mı diye ben düşünüyorum. Konut arzı her sene artıyor, ihtiyaçta artıyor, genç nüfus ve nitelikli ev talebi. Satın alma gücü ne kadar var, milli gelir ne kadar artıyor. Bu konuda ciddi sıkıntıların olduğunu düşünüyorum.
4 bin liranın altında konut yapamıyoruz…
Burada bulunan geliştiricilerin 4 bin liranın altında konut yapabileceğini sanmıyorum. Ucuz arsa bulmak imkanı yok, bu ağır vergi yükleri ve inşaat maliyeleri ile ortanın altında ve alt gelir grubuna konut yapma imkanımız yok derecede. Hükümetin destek vermesi gerekiyor ki biz konut üretebilelim.
Pazarda bugünki maliyetlere göre satın alma gücüne sahip alıcı sınırsız değil. Bir talep yetersizliği ile karşı karşıya kalabiliriz. Bu riski bertaraf etmek için konsept geliştirmeli, araştırma geliştirme ve fizibilite yapmalıyız.
Doğru proje, doğru lokasyon, doğru fizibilite ve doğru fiyat yapan firmalar başarılı olabiliyor.
Yabancı yatırımcı marka ülke, marka proje arıyor…
Yabancı yatırımcıların talebi de 2012’de başlayan mütekabiliyet yasası ile başladı. Önümüzdeki süreçte bunun da böyle devam etmeyeceğini, bu talebin geliştirilmesi gerekiyor. Farklı ürünlere sektörün yönelmesi gerekiyor.
Marka ülke, marka şehir ve marka projelere ihtiyaç var. Kendi ofisimizde oturarak gelen müşteriye elimizdeki ürünü satarak kendimizi geliştiremeyiz. Önce ülkemizi, sonra şehirlerimizi sonra ise projelerimi tanıtmalıyız.
İstanbul gibi marka şehirlerin yanında diğer bölgelerimizi de tanıtmamız gerekiyor.
Aynı zamanda finansman modellerimizi çeşitlendirmemiz lazım ki sektörü güçlendirelim.
Halka arz, gayrimenkul sertifikası, kira sertifikası, tahvil, belirli bir çeşitli sermaye piyasası araçlarını kullanarak yabancı sermayenin akışını sağlamalıyız. Bugünler de yeni bir gayrimenkul yatırım ortaklığı daha halka açılıyor. Hoş geldiniz diyoruz.
Gayrimenkul sektörü daima gelişime açık bir sektör. Kentlerin dönüşümü, marka şehirler, lojistik, altyapı ile devamlı sürdürülebilirlik söz konusu.
