Kiralık evlerde arzın az ve talebin bol olduğu, kira bedellerinin de çok hızlı artışlar kaydettiği bu dönemde sıkıntıyı sadece ev arayan çekmiyor, hali hazırda kiracı olanların da başları ev sahipleri ile dertte.
Önceden kiraya verdikleri evlerinde aldıkları kira bedelinin çok düşük kaldığını düşünmeye başlayan bazı ev sahipleri, kanunen yılda bir kez zam yapabilecekleri halde ikincisini talep etmeye başladı. Kimi ev sahipleri de kontrat yenileme dönemi gelen kiracılarından; TÜİK tarafından açıklanan yasal kira artış bedeline uymayarak 2 katına varan oranlarda kira artışı talep ediyorlar. Eğer kiracı 5 yılını geçtiyse bu defa ev sahibi ‘kira tespit davası açarım’ tehdidi ile geliyor.
Hukukçular uyardı..
Borçlar Kanunu’na göre kiraya zammın kontrat yenileme ayında ve yılda bir kere olacağına vurgu yapan Avukat Hikmet Güngör, “Yapılacak zam oranı da TÜFE’nin 12 aylık ortalamasını geçemez. Mesela bu ay TÜİK tarafından açıklanan rakam yüzde 17.71. Ev sahibi çıkıp yüzde 30-40 istiyorum diyemez” dedi.
Kiracılara ‘Bu tip talepleri kabul etmeyin, herhangi bir ek protokole de imza atmayın’ diyen Avukat Güngör, “Şuan özellikle İstanbul’da kiralama piyasası çok karıştı. Evler nerdeyse açık arttırma ile kiralanıyor. Çok hızlı kira artışı da kimi ev sahiplerinin iştahını arttırıyor. 3-4 ayda bir zam isteyen, yasal oranın çok üzerinde fahiş fiyat artışı için baskı yapanlar var. Birçok mülk sahibi de evini daha yüksek bedelle kiraya vermek için eski kiracıyı çıkarma peşinde” şeklinde konuştu.
Kira tespit davaları..
Gayrimenkul Hukuku Derneği Başkanı Avukat Ali Güvenç Kiraz, kira tespit davalarının beş yıldan önce bu davanın açılmasının mümkün olmadığını belirterek “5 yıl geçti, senin evinin kirası bölgeye göre düşük kaldı, fazla zam yapıyorum denilemez. Kiracı ile uzlaşma yoksa mülk sahibi kira tespit davası açmak zorunda” dedi.
Kiraz, kira tespit davalarının daha iyi anlaşılması için durumu bir örnekle şöyle açıkladı.
“Örneğin vatandaşın kirası 2 bin TL, mülk sahibi 4 bin TL istiyor. Bu dava sonrası kira 4 bin TL’ye mi çıkar? Avukat Kiraz yapılacak kira artış oranı için şu bilgileri verdi: “Önceki gün açıklanan rakama göre bu ay kira artış oranı 17.71. Yani 2 bin kira 2 bin 354 lira olacak. Ev sahibi bu rakam bölgeye göre az dedi ve dava açtı. Şimdi bu noktada bilirkişi raporu gerek. Bu raporda emsal kira sözleşmelerine bakılacak. Kiralar 4 bin liraya çıksa da 3 bin, 3 bin 500 lira ödeyen eski kiracılara da dikkate alınarak ortalama rakam belirlenecek. Ortalamanın da 3 bin 500 lira çıktığını düşünelim.
Bu noktada hakimler kiracıları korumak için ‘hakkaniyet indirimi’ uygular. 10 yılı aşan kiracılarda genelde bu oran yüzde 20, 10 yıl altına da yüzde 10’dur. Yüzde 10 indirim dahi olsa bu defa kira 3 bin 500’den 3 bin 150’ye düşer. Mülk sahibi 4 bin beklerken 3 bin 150’ye razı olmak durumunda kalır. Hatta daha az da olabilir. Yani çoğunlukla beklendiğini alamaz.
Üstelik karşı tarafın avukatına, kendi avukatına yapacağı ödemeler de var. Ev sahipleri tüm bunları düşünerek yola çıkmalı. Bu davaların istinafla birlikte 2-2.5 yıl sürdüğü de unutulmamalı. Eğer çok büyük farklar varsa tespit davasını öneririm. Mesela işyeri için kiracı 5 bin ödüyor ama bölge ortalaması 40-50 bin lira ise tespit davası açılabilir.”
Kaynak: Gülistan Alagöz – Hürriyet
