Türkiye İnşaat Malzemesi Sanayicileri Derneği (Türkiye İMSAD) tarafından her ay düzenli olarak yayınlanan İnşaat Malzemeleri Sanayi Bileşik Endeksi, yeni yılın ilk ayında geleneksel mevsimsellik düşüşlerinin ötesinde geriledi. Endeks sonuçlarına göre Bileşik Endeks 1,58 puan gerilerken; Faaliyet Endeksi, Güven Endeksi ve Beklenti Endeksi de yeni yıla düşüşle başladı.
Bileşik Endeks’te 2021 yılında gerçekleşen hızlı toparlanmanın ardından aralık ayında başlayan gerileme, 2022 yılı başında da sürdü. İnşaat Malzemeleri Sanayi Bileşik Endeksi ocak ayında 1,58 puan düşerek 75,35 puana indi. 2021 Aralık ve 2022 Ocak aylarında Bileşik Endeks’te geleneksel mevsimsellik düşüşlerinin ötesinde gerçekleşen gerilemede, yeni ekonomi politikalarının yarattığı belirsizlikler, faaliyetlerdeki sert gerileme ve plansız enerji kesintileri etkili oldu.
Faaliyetlerde 2020 Nisan ayından sonraki en yüksek daralma yaşandı
Ocak ayı faaliyetlerinde özellikle iç satışlar, üretim ve ihracat maliyetleri ile fiyat belirsizlikleri, sert gerilemenin kaynağını oluşturdu. Yeni ekonomi politikasının yarattığı belirsizlikler ve finansal dalgalanmaların etkisiyle endekste, 2020 Nisan ayından sonraki en yüksek daralma gerçekleşti. Faaliyet Endeksi ocak ayında bir önceki aya göre 3,8 puanlık sert düşüş kaydetti. Geleneksel mevsimsellik etkilerinin yanı sıra beklenmeyen enerji kesintileri ve kötü hava koşulları da bu dönemde faaliyetleri önemli ölçüde sınırladı.
Yaşanan gerileme hemen hemen tüm faaliyet gruplarına yansırken, ihracat uzun bir süre sonra ilk kez iki ay üst üste düştü. Yurtiçi satışlarda da ocak ayında önemli ölçüde kayıp yaşandı.
Güven Endeksi yeni belirsizliklerle düştü
Ekonomi politikasında yaşanan değişimin yarattığı yeni belirsizlikler, Türk Lirası’na ilişkin dalgalanmalar ve yüksek maliyet artışlarının olumsuz etkileri ile üretim faaliyetlerindeki sert düşüş, ocak ayında Güven Endeksi’ne de yansıdı. Toparlanma sürecinde kırılgan kalarak 2021 yılını düşüşle tamamlayan Güven Endeksi, ocak ayında bir önceki aya göre 0,74 puan azaldı.
Bu etkilere paralel olarak, inşaat sektöründe ve inşaat malzemeleri sanayisinde güven seviyesi de düştü. Ocak ayı verilerine göre güven seviyesi, yurtiçi pazarlarda sınırlı ölçüde azalırken, ihracat pazarlarına olan güven ise sınırlı ölçüde arttı.
Yeni ekonomi politikasına ilişkin belirsizlikler ortadan kalkana kadar güven seviyesinin zayıf kalmaya devam edeceği öngörülüyor.
Hem ekonominin geneline hem de pazarlara ilişkin beklentiler zayıfladı
Faaliyet Endeksi ve Güven Endeksi ile birlikte Beklenti Endeksi de ocak ayında geriledi. Beklenti Endeksi ocak ayında bir önceki aya göre 0,9 puan gerileyerek yeni yıla düşüşle başladı.
Bu dönemde ekonomiye ve sektöre ait alt göstergeler gerilerken, iç pazar beklentilerinde düşüş devam etti. Türkiye ekonomisine ilişkin beklentilerdeki düşüş, piyasalardaki belirsizlikler ve dalgalanmalar, Beklenti Endeksi’nde aşağı yönlü hareketin kaynağını oluşturdu.
Yüksek maliyet ve fiyat artışları, önümüzdeki üç aya ilişkin alınan yurtiçi siparişlerde gerilemeye yol açtı. Gelecek üç aya ilişkin ihracat siparişleri ise ocak ayında artış gösterdi. Sektörde yaşanan fiyatlama zorlukları yılın ilk ayında da devam etti.
Önümüzdeki üç aya ilişkin üretim beklentisi ise ocak ayında arttı. Yurtiçi siparişlerdeki azalma üretim beklentisini sınırlarken, artan ihracat siparişleri beklentiyi destekledi.
Yeni ekonomi politikalarına bağlı belirsizlikler ile plansız enerji kesintilerinin yarattığı olumsuz hava değişmeden, beklentilerin de zayıf kalmaya devam edeceği öngörülüyor.
