İnşaat Malzemeleri Sanayi Bileşik Endeksi, Mart 2019’da, 12 ay sonra ilk kez artış gösterdi. 2018 yılı Mart ayında 101.32 puandan başlayan ve Şubat ayında 76.51 puana inen Bileşik Endeks, Mart ayında bir önceki aya göre 0.69 puan arttı. Bileşik Endeksi oluşturan 3 alt endekste de ilk kez 12 ayın ardından artışlar yaşandı.
Faaliyetler uzun süre sonra ilk kez arttı
İnşaat malzemeleri sanayi faaliyetleri 7 ayın ardından ilk kez Mart ayında yeniden yükseldi. Şubat ayında hız kesen faaliyetlerdeki uzun süreli gerileme Mart ayında artışa döndü. Böylece geçen yılın ikinci yarısında başlayan gerileme, mevsimselliğin de olumlu katkısıyla şimdilik sona erdi. Faaliyet Endeksi, Mart ayında bir önceki aya göre 2.1 puan arttı. Yurtiçi satışlar uzun süre sonra Mart ayında artış gösterdi. Bu artış oranı da yüksek oldu. İhracatta Mart ayında yeniden artış yaşanırken, üretimde de önemli bir artış gerçekleşti. Cirolar ise Şubat ayında düşüşünü sona erdirerek, Mart ayında artışa geçti. Yurtdışı satış fiyatları da yeniden arttı. İnşaat malzemeleri sanayi faaliyetlerinde yaşanan sert gerileme Şubat ayında dibi görmüştü. Mart ayında dipten dönüş yaşandı. Ancak bu dipten dönüşte mevsimsellik büyük ölçüde etkisini gösterdi.
Güven Endeksi’nde uzun süreli gerileme şimdilik sona erdi
Güven Endeksi’nde gerçekleşen uzun süreli gerileme Mart ayında, şimdilik sona erdi. Mart ayında faaliyetlerde yaşanan artış, güveni de olumlu etkileyerek durdurdu. Güven seviyesi bir önceki aya göre değişmedi ve durağan kaldı. Türkiye ekonomisi ile inşaat malzemeleri sanayisine ilişkin güven durağanlaştı. İnşaat sektörüne yönelik güven ise çok sınırlı bir gerileme gösterdi. Yurtiçi pazarlarda Mart ayında güven oranı durağan kaldı. İhracat pazarlarında ise güven Mart ayında daha yüksek bir artış sergiledi. Güven Endeksi’nin inşaat sektörü ve iç pazardaki gelişmelere hassasiyet sürüyor. İnşaat sektörü ve iç pazarda kalıcı iyileşme sağlayacak adımlara ihtiyaç devam ediyor.
Üretim ve istihdamda artış beklentisi ortaya çıktı
Beklenti Endeksi tam bir yıl sonra Mart ayında yeniden sınırlı da olsa artış gösterdi. Beklenti Endeksi’nde 2018 Nisan ayında başlayan gerileme şimdilik sona erdi. Beklentiler Mart ayında, faaliyetlerde yaşanan büyümenin katkısı ve mevsimsellik etkisi ile bir önceki aya göre 0.2 puan arttı. İnşaat malzemeleri sanayisinde önümüzdeki üç aya ilişkin alınan yurtiçi siparişler durağan kaldı, ihracat siparişleri ise Mart ayında yüksek artış gösterdi. Önümüzdeki üç ayın üretim beklentisi artış gösterirken, istihdam beklentileri de uzun süre sonra ilk kez yükseldi. Mevsimsellik katkısıyla 12 ayın ardından gelen sınırlı iyileşme ile beklentilerde dipten dönüş öngörülüyor.
Bahar aylarında mevsimsellik etkisi ile birlikte başlayacak göreceli canlanma, endeksleri olumlu etkiliyor. Ancak kalıcı iyileşme ve son bir yılın yüksek kayıplarının telafi edilmesi için inşaat sektöründe halen yapısal iyileşmelere ihtiyaç bulunuyor.
2019 ilk çeyrekte sanayiciler hiç barter yapmadı
İnşaat sektöründe üreticiler ve satış kanalları (toptan, perakende ve bayiler) ile müteahhitler arasında inşaat malzemeleri tedarikinde yeni ödeme yöntemleri kullanılması giderek kalıcı hale geliyor. Bunların başında da barter yer alıyor. İnşaat malzemesi üreticileri ile müteahhitler arasındaki barter uygulamalarına bakıldığında; 2019 yılının ilk çeyreğinde üreticilerin, satışlarında barter yapmaktan kaçındığı görüldü.
İnşaat malzemeleri üreticilerinin yüzde 29.1’i 2019 yılı birinci çeyrekte malzeme satışında barter teklifi ile karşılaştı. Yeni yılın ilk çeyreğinde alınan barter teklifi oranı geçen yılın son çeyreğine göre geriledi.
İnşaat malzemeleri üreticilerinden 2019 yılı birinci çeyrekte, satışlarda barter yöntemini kullanan olmadı. Böylece ilk kez bir çeyrek dönemde barter yapılmadı.
Üreticilerin yüzde 42.9’u kabul etmedikleri barter teklifleri nedeniyle iş kaybına uğradı. İş kaybı oranı 2019 yılı ilk çeyreğinde sınırlı bir gerileme gösterdi.
Satış kanalları barter oranlarını azalttı
- Satış kanalları ile müteahhitler arasındaki barter uygulama sonuçlarına baktığımızda; barter uygulamalarında 2019 yılı ilk çeyreğinde 4 eğilim öne çıktı.
- Satış kanallarının yüzde 69’u 2019 birinci çeyrekte malzeme satışında barter teklifi ile karşılaştı. Yeni yılın ilk çeyreğinde barter teklifi oranı geçen yılın son çeyreğine göre 11,0 puan azaldı.
- Satış kanallarının yüzde 20.7’si, 2019 birinci çeyrekte satışlarında barter yöntemini kullandı. Yeni yılın ilk çeyreğinde barter yapanların oranı geçen yılın son çeyreğine göre azaldı.
- Satışlarında barter yöntemini kullandığını belirten satış kanallarının yüzde 70’i barter satışlarının toplam satışları içindeki payının yüzde 1-9 aralığında gerçekleştiğini; yüzde 10’u barter satışlarının toplam satışları içindeki payının yüzde 10-24 aralığında olduğunu, diğer yüzde 10’u barter satışlarının toplam satışları içindeki payının yüzde 25-49 aralığında gerçekleştirdiğini, kalan yüzde 10 ise barter satışlarının toplam satışları içindeki payının yüzde 50’nin üzerinde olduğunu belirtti. 2019 yılı ilk çeyrekte barter ile yapılan satışların toplam satışlar içindeki payı yüzde 1-9 aralığında yoğunlaştı.
- Satış kanallarının yüzde 70.8’i kabul etmedikleri barter teklifleri nedeniyle iş kaybına uğradı. İş kaybı oranı geçen yılın son çeyreğine göre geriledi.
