Türkiye İMSAD, yapı sektörü ve ekonomi çevreleri tarafından dikkatle izlenen aylık sektör raporunu açıkladı. ‘Türkiye İMSAD Nisan 2021 Sektör Raporu’na göre, inşaat malzemeleri sanayisinde geçen yılın son çeyreğinde yaşanan yüksek üretim artışı yeni yılın ilk iki ayında da devam etti. 2021 yılının ilk iki ayında inşaat malzemesi sanayi üretimi, geçen yılın ilk iki ayına göre yüzde 15 arttı.
İnşaat malzemesi sektörünün çatı kuruluşu Türkiye İnşaat Malzemesi Sanayicileri Derneği (Türkiye İMSAD) tarafından hazırlanan ‘Nisan 2021 Sektör Raporu’nda şu tespitler yer aldı: İnşaat malzemeleri sanayi üretimi ocak ayında geçen yılın aynı ayına göre yüzde 17,8 artmıştı. Şubat ayında ise inşaat malzemeleri sanayi üretimi yine geçen yılın şubat ayına göre yüzde 12,3 artış gösterdi. Böylece geçen yılın son çeyreğinde yaşanan yüksek üretim artışı yeni yılın ilk iki ayında da devam etti. 2021 yılının ilk iki ayında üretim artışı geçen yılın ilk iki ayına göre yüzde 15 olarak gerçekleşti. İlk iki aydaki üretim artışında iç talebin canlı kalması ve dış pazarlardaki talep artışı etkili oldu. İç ve dış talep üretim artışını destekledi.
2021 yılının ilk iki ayında 22 alt sektörün 21’inde üretim, 2020 yılı ocak-şubat dönemine göre arttı. 2021 yılı ocak-şubat döneminde 17 alt sektörde üretim aynı zamanda çift haneli ve yüksek oranlarda gerçekleşti. En yüksek üretim artışı yüzde 73,4 ile tuğla ve kiremit sektöründe oldu. Çimento ve betondan eşya üretimi 34,3 büyüdü. Seramik kaplama malzemeleri üretimi yüzde 30, birleştirilmiş parke yer döşemeleri üretimi yüzde 27,1 ve demir çelik radyatör üretimi yüzde 26,5 arttı. Hazır beton üretimi yüzde 25,2 artarken ısıtma ve soğutma donanımları üretimi yüzde 23,6 büyüme gösterdi. Yılın ilk iki ayında daha sınırlı üretim artışı gösteren ürünler demir çelikten çubuk ve profiller, elektrikli aydınlatma ekipmanları ile metal yapı ve yapı parçaları oldu. Üretimi düşen tek ürün ise yüzde 10,4 ile inşaat camları oldu.
Pandemi nedeniyle kapanma önlemleri sektörü nasıl etkileyecek?
İnşaat sektörü faaliyetleri ile inşaat malzemeleri yurtiçi satışları arasında doğal bir ilişki bulunuyor. İnşaat sektörü faaliyetleri genişlediğinde iç pazarda malzeme satışları da yükselme gösteriyor. İnşaat faaliyetleri zayıfladığında inşaat malzemeleri satışları da geriliyor. Bu ilişki 2020 yılındaki salgın döneminde de büyük ölçüde devam etti. 2020 yılında yaşanan salgın nedeniyle alınan kapatma kararları sonucu 2020 yılının ikinci çeyreğinde inşaat faaliyetleri dip yaptı, ancak haziran ayından itibaren toparlanmaya başladı.
İnşaat malzemeleri satışları da benzer şekilde 2020 yılının ikinci çeyreğinde en düşük seviyesine indi, ardından artışa geçti. 2020 yılının ikinci yarısında inşaat faaliyetleri en yüksek seviyesine ulaştıktan sonra mevsimselliğin de etkisi ile gerileme içine girdi. Ancak geçmiş yıllardan farklı olarak iç pazarda malzeme satışlarındaki artış eğilimi devam etti. Bu artışta tedarik güvenliği sağlanması ile yenileme pazarı satışları da etkili oldu.
2021 yılının ilk çeyrek döneminde de benzer ayrışma sürdü. İnşaat faaliyetleri geleneksel olarak mevsimsellikten etkilendiği kış aylarında gerilerken inşaat malzemeleri yurtiçi satışları bahar aylarındaki geri dönüş beklentisi ile artışını sürdürdü.
Ancak nisan ayı itibarıyla yeniden pandemi nedeniyle önemli kapanma önlemleri alındı. Önlemler mayıs ayının da önemli bir bölümünü kapsıyor. Bu dönemde inşaat işlerinin önemli ölçüde yavaşlaması, yeni inşaat başlangıçlarının ötelenmesi bekleniyor. Bu çerçevede inşaat malzemeleri iç pazar satışlarına yönelik iki ayrı senaryo öngörülüyor.
Her iki senaryo için de kapanma önlemlerinin başarılı olacağı ve haziran ayından itibaren kapanma ve kısıtlamalara ihtiyaç kalmayacağı varsayılıyor. İlk senaryoda inşaat işlerinde yeniden toparlanma yaşanması, mevcut işlerin hızlanması ve yeni inşaat başlangıçlarının da hareketlenmesi bekleniyor. Bu senaryo içinde inşaat malzemeleri iç satışları da nisan ve mayıs aylarındaki yavaşlama sonrası yeniden kademeli bir büyüme içine girecek. Ancak yeni işlerde, son aylarda gerçekleşen yüksek malzeme alımları/satışları nedeniyle inşaat işleri hareketlense dahi bunun malzeme satışlarına yansıması sınırlı olacak. Yenileme pazarı ise hareketliliğini sürdürecek.
İkinci senaryoda ise salgında iyileşmeye ve kapanmaların kalkmasına rağmen yeni inşaat işleri için uygun mali koşulların bulunmaması nedeniyle beklentilerin altında bir inşaat faaliyetinin gerçekleşmesi bekleniyor. Nitekim ekonomideki finansal riskler, yüksek inşaat maliyetleri ve yüksek faizlerin yeni inşaat işlerine yönelik iştahı sınırlayabileceği, böyle bir durumda inşaat malzemeleri yurtiçi satışlarında son iki çeyrektir devam eden büyümenin de durağanlaşacağı öngörülüyor.
Pandemiye karşı önlem amacıyla yapılan kapatma sürecinin başarılı olamaması ve uzatılması halinde ise inşaat işlerinde durağanlığın uzayacağı ve inşaat malzemeleri iç pazar satışlarının da daralmaya başlayacağı beklentiler arasında yer alıyor. Bu durumda iç pazarı daha çok yenileme pazarının destekleyeceği öngörülüyor.
