Türkiye’nin lokomotif sektörü olarak bilinen inşaat sektöründe eleman sorunu her geçen gün artıyor. Sektör temsilcileri eski usul usta – çırak ilişkisinin bozulduğunu dile getirerek, piyasanın ihtiyacı olan eleman sorununu çözümü için yeni teşvik edici çözümlerin hayata geçirilmesi gerektiğini dile getiriyor.
Dünya genelinde son yıllarda yaşanan pandemi, küreselde artan enflasyon baskısı, EYT düzenlemesi, üretim girdi maliyetleri ve emtia ürünlerinde fiyat artması gibi birçok sebep farklı sektörlerde çeşitli istihdam sorununa yol açtı.
Türkiye genelinde sanayi, tekstil, mobilya, kimya alanlarında yaşanana istihdam ve ara eleman sorunu inşaat sektöründe de yaşanıyor. Nitelikli iş gücü eksikliğinin sektörün hemen hemen her kesimlerinde etkilerinin hissedildiğini söyleyen sektör temsilcileri, yetiştirecek ara eleman sıkıntısı yaşadıklarını dile getirdi.
Türkiye genelinde yer başta inşaat olmak üzere tekstil, mobilya, kimya gibi alanlarda gittikçe büyüyen mavi yaka sorunu bugünlerde ara eleman krizi ile üreticilerin vermesi gerek zorlu bir sınav olarak karşılarına çıkıyor.
Türkiye’nin lokomotif sektörü olarak bilinen inşaat sektöründe de eleman sorunu her geçen gün artıyor. Sektör temsilcileri eski usul usta – çırak ilişkisinin bozulduğunu dile getirerek, piyasanın ihtiyacı olan eleman sorununu çözümü için yeni teşvik edici çözümlerin hayata geçirilmesi gerektiğini dile getiriyor.
GÜNLÜK YEVMİYE 2 BİN LİRANIN ÜSTÜNDE
Adana’da inşaat alanında faaliyet gösteren inşaatçı Mehmet Çiftçioğlu, günlük yevmiyenin 2 bin liranın üstüne çıktığı aylık kazancın asgari ücretin 3 katı fazla olmasına karşılık işçininin çok zor bulunduğunu dile getirerek, “Mavi yakalının kazancı beyaz yakalının kazancını ikiye katlamış durumda. EYT düzenlemesinin ardından yetişmiş elemanların piyasadan bir anda çekilmesi sektör genelinde çok büyük bir boşluk yarattı ve uzun yıllardır artık neredeyse inşaat sektörünün kamburu haline gelen ara eleman sorununu da aradaki makası tamamen açtı. Sektörün kanayan yarasına çözüm bulmak için düzenlemelerin getirilmesi şart” şeklinde konuştu.
TMB’DEN DİKKAT ÇEKEN RAPOR
Bunun yanı sıra Türkiye Müteahhitler Birliği’nin (TMB) yayımladığı İnşaat Sektörü Analizi Raporu’nda, inşaatlarda çalışacak demirci, kalıpçı, iş makinesi operatörü ve düz işçi gibi orta kademe eleman bulunmasında yaşanan sıkıntılara işaret edilerek, sorunun kalıcı çözümü için eğitim politikalarında değişiklik yapılması tavsiye edildi. Özellikle işçilik endeksindeki artışın dikkat çekici boyutlara ulaştığına işaret edilen raporda, sektörün 2023 yılı boyunca girdi maliyetlerindeki yüksek artışlardan etkilendiği, ara eleman sorununun ise iyice derinleştiği belirtildi.
DEMİRCİ, KALIPÇI BULMAKTA ZORLUK YAŞANIYOR
Raporda, inşaatlarda istihdam edilmek üzere demirci, kalıpçı, iş makinesi operatörü, hatta düz işçi gibi “mavi yaka” olarak nitelendirilen orta kademe eleman bulmakta zorluk yaşayan sektörde, ücretlerin geçen yıl sonunda aylık 150 bin liraya kadar çıktığına dikkat çekildi. Sadece yurt içinde değil yurt dışında üstlenilen projeler için de istihdam sorunu yaşandığının aktarıldığı raporda, şu ifadelere yer verildi: “TMB tarafından da her fırsatta yetkili kurumlar ve kamuoyunun dikkatine sunulan bu sorunun çözümü için mevcut eğitim politikalarında köklü değişiklikler yapılması elzem görülmektedir. Nitekim, mevcut sistemde tamamı üniversiteye yönlendirilen gençlerin meslek ve sanat okullarına yönlendirilmesi, kısa vadede olmasa bile hem sektörün ihtiyaç duyduğu nitelik ve nicelikte elemana kavuşması hem de ülkemizdeki işsizlik sorununun çözümüne katkı sağlaması bakımından önemlidir.”
Firmalar, artık inşaat ustalarını işleri bitmeden önce rezervasyon dahi yaptıklarını söylerken, aylık 70 ile 150 bin TL arasında işçi aradıklarını söyledi.
Türkiye ekonomisinin lokomotifi olan inşaat sektöründe 6 Şubat 2023’te yaşanan deprem felaketinin ardından daha yoğun bir döneme girildi. Hem deprem bölgesinde hem de diğer noktalarda süren inşaatlarda ise çalışacak eleman bulma sorunu yaşandı.
Aylıklar 150 bin liraya yükseldi
Aylık en az 70, en fazla da 150 bin lira verilmesine rağmen sektör temsilcileri, kalifiye inşaat işçisi bulma sıkıntısı yaşadıklarını söyledi. Kalıpçı, kule vinç operatörü, elektrik, su, sıva ve boya ustası gibi birçok meslek grubunda artık usta-çırak ilişkisi kalmaması eleman sorunlarını da beraberinde getirdi. Ayrıca ailelerin çocuklarını sadece avukat, doktor, öğretmen gibi mesleklere yönlendirmesi birçok sektörde ara eleman bulunmamasına neden oldu.
“Ara eleman sorununu kapatamıyoruz”
Konuyla ilgili İhlas Haber Ajansı’na konuşan müteahhit Savaş Yükselyalçın, eleman sorununun yapı maliyetlerine de etkisi olduğunu belirterek, “Şu anda ara eleman bulamıyoruz. Çok ciddi ihtiyacımız var. İnşaatlar arası transferler de tıkandı. Maalesef eğitim sistemi nedeniyle herkes beyaz yaka oldu. Arkadan gelen usta-çırak ilişkisi olmadığı için bu ara eleman sorununu kapatamıyoruz. Boyacı, kalıpçı, sucu, sıvacı gibi teknik ara elemanlara ihtiyaç var” dedi.
“Kayıtlı, geçici işçi getirmeliyiz”
İnşaatlarda maaşların aylık 70 bin ile 150 bin lira arasında değiştiğini vurgulayan Yükselyalçın, “Ne kadar maaş verirsek verelim ihtiyacımızı karşılayamıyoruz. Ustaları rezervasyon yapıyoruz ama bazıları verdiği sözü tutmuyor. Herkesten talep var çünkü.
Daha yüksek fiyat veren firmaya gidiyor. Sorunun kısa vadede çözümü bizim Filipinler, Hindistan ve Afrika’dan geçici, kayıtlı işçi getirmemiz gerekiyor. İşçilerin işi bittiğinde geri göndermemiz gerekiyor” diye konuştu.
“İnşaat işçileri yüksek maaş alıyor”
Öte yandan müteahhit Savaş Yükselyalçın, birçok sektörde yaşanan eleman sorunları için meslek liselerine ailelerin çocuklarını göndermesi gerektiğini anlatarak, “Eski usul çırak, kalfa ve usta ilişkilerine dönülmesi gerek.
Şu anda bazı inşaat işçileri polis, mühendis, doktor ve savcılardan daha yüksek maaş alıyor. Aileler bunun farkına varmalı. Bu meslekler unutulmamalı” ifadelerini kullandı.
