“Sıkı para” önlemlerinin başladığı Temmuz 2023’ten bu yılın nisan sonuna kadar olan 9 ayda bankacılık sektörü toplam kredi hacmi reel olarak yüzde 14,6 daraldı.
Geçen yıl temmuz sonundan itibaren uygulanan “seçici kredi ve miktarsal sıkılaştırma” önlemlerinin dokuz ayında, bankacılık sektörünün toplam kredi hacmi, cari büyümesi enflasyonun çok altında kalarak reel bazda yüzde 15’e yakın daraldı.
Ekonominin üretim ayağını oluşturan imalat sanayii, madencilik, tarım ve inşaat ile ticaret ve diğer hizmetler alt sektörlerinin neredeyse tümünün finansmana erişimi önemli oranda kısıldı, kredi hacimlerinde reel bazda daralma yaşandı. Üretici sektörlerin yanı sıra tüketici kredilerinin de kısıldığı bu dönemde, kredi kartı borçları ise reel bazda büyümeye devam etti.
İnşaatta yüzde 23.8 daralma
Nisan sonu itibarıyla inşaat sektörü 826,7 milyar, gayrimenkul faaliyetleri 721,9 milyar, tarım 683 milyar, taşımacılık, depolama ve haberleşme 661,9 milyar, elektrik, gaz ve su sektörü 641,2 milyar, finansal aracılık sektörü 394,7 milyar, turizm 386,9 milyar, savunma 176,7 milyar, madencilik ve taş ocakçılığı 147,4 milyar, sağlık sektörü 96 milyar ve eğitim sektörünün 26,5 milyar liralık kredi hacmine sahip durumda.
Sıkılaştırma döneminde üretici sektörlerin kullandığı kredilerin yanı sıra tüketici kredilerinin hacminde de reel bazda daralma yaşanırken, kart borçları ise reel bazda büyümeye devam etti. Temmuz 2023-Nisan 2024 döneminde cari olarak konut kredileri sadece yüzde 0,7’lik bir artışla 447,8 milyar, taşıt kredileri yüzde 6,4’lük artışla 92,4 milyar, ihtiyaç kredileri yüzde 25,4 artışla 1 trilyon 118,9 milyar lira ve böylece toplam tüketici kredisi hacmi yüzde 16,5’lik bir cari büyümeyle 1 trilyon 659 milyar liraya ulaştı.
Enflasyonla indirgendiğinde ise konut kredilerinde yüzde 32,5, taşıt kredilerinde yüzde 28,7, ihtiyaç kredilerinde yüzde 15,9, toplam tüketici kredisi hacminde yüzde 21,9 oranında reel daralma olduğu belirlendi. Buna karşılık bireysel ve kurumsal kredi kartı kullanımı yoluyla oluşan borç bakiyesi bu dönemde yüzde 58,2 ile enflasyonun üzerinde artarak 1 trilyon 910 milyar liraya ulaştı. Enflasyondan arındırıldığında kredi kartı borçlarındaki reel büyüme yüzde 6,1 olarak bulundu.
(Kaynak: Naki Bakır – Dünya Gazetesi Köşe Yazarı)
