İstanbul Büyükşehir Belediyesi’ne bağlı şirketlerden KİPTAŞ, İstanbul İmar A.Ş. ve BİMTAŞ (Şehircilik Grubu) tarafından beklenen büyük depreme karşı binaları güçlendirmek ve kentsel dönüşüm çalışmalarını hızlandırmak amacıyla 5 temmuzda kurulan İstanbul Yenileniyor Platformu’na bugüne kadar 37 ilçenin 404 mahallesinden 1390 parselden, 1601 başvuru geldi. Bunlardan kriterleri sağlayan ve ilk aşamayı tamamlayan 582 başvuruya, bilgilendirme formu gönderilerek ilk aşama tamamlandı. Bu başvuru sayısı, bir parselde birden fazla yapı olduğu için 3 bin 600’den fazla yapıda; 35 bin konut, 2 bin 500 ticari birime denk geliyor ve yaklaşık 140 bin kişiyi ilgilendiriyor. En fazla başvuru da Kadıköy, Küçükçekmece, Kartal, Eyüpsultan, Bahçelievler, Fatih, Bağcılar, Üsküdar, Maltepe ve Pendik’ten yapıldı.
Sistemde ilk etapta, 1999 öncesi inşa edilen, mülkiyet problemi olmayan ve aynı parselde birden fazla yapı bulunduranların başvurusunu aldıklarını ancak süreç içinde bu kriterleri genişleteceklerini söyleyen İBB Şehircilik Grubu’nun koordinatörlüğünü yürüten KİPTAŞ A.Ş Genel Müdürü Ali Kurt, İstanbul Yenileniyor Platformu’nun çalışmaları ile ilgili şu bilgileri verdi:
“Yaklaşık 140 bin kişiyi ilgilendiren 419 farklı bölgede ilk aşamayı tamamladık. Teknik uzmanlarımız tarafından hazırlanan uygulama imar planı ve ortalama satış değerinin yer aldığı bilgilendirme formunu gönderdik. Teklif sürecine yani ikinci aşamaya geçebilmek için bilgilendirme formunda yer alan gerekli belgeler ve 3’te 2 çoğunluğun imzaladığı yetki belgesi sisteme yüklenmeli.
Ön teklif formunu kabul edenler, yenileme bedeli üzerinden yine 3’te 2 çoğunluğun imzası ile sisteme yüklediklerinde uzlaşma yani son aşamaya geçilecek. Uzlaşma sürecini İstanbul İmar A.Ş. ve KİPTAŞ uzman ekipleri yürütecek. Projenin, ihale, yapım ve finansal organizasyonu ise KİPTAŞ’ın garantörlüğünde yapılacak. Bugün itibarıyla sisteme evraklarını yükleyen ve evrak kontrol aşamasında olan 8 adet başvurumuz var. Bu başvurular; 36 yapıda, 837 konut ve 18 ticari birim olmak üzere toplam 855 bağımsız birimi kapsıyor. Bu da 3 binden fazla kişiyi ilgilendiren bir aşama demek.
Süreç şöyle işliyor: Evinin deprem tehdidi altında olduğunu düşünen İstanbullular; bilgi almak, yol haritası çıkarmak, binalarını yenilemek için ellerinde dosyalarla kapı kapı dolaşmak yerine istanbulyenileniyor.com adresine girip, birkaç bilgi ile kaydolarak yenileme başvurusunu yapıyor. Finans kuruluşu ya da müteahhitlerle muhatap olmadan, kendilerine özel hazırlanan bir taslak proje üzerinden yenileme bedelini öğreniyor. Bu noktada vatandaşın en önemli sorumluluğu, uzlaşı süreçlerini hızlandırması, 3’te 2 çoğunluğu sağlaması ve yenileme bedeli üzerinden anlaşarak, yapılarının yenilenmesi için adım atması.
TÜBİTAK MAM, Kandilli Rasathanesi ve İBB uzmanlarının hazırladıkları çalışmalara göre; İstanbul’da, Marmara Denizi’nde 30 yıl içinde, 7 ve üstü bir deprem olma olasılığı yüzde 65. İBB Deprem ve Zemin İnceleme Müdürlüğü ve Boğaziçi Üniversitesi tarafından 2018 yılında gerçekleştirilen Deprem ve Hasar Kayıp Tahmin Çalışması’nda yer alan 7.5 büyüklüğündeki yıkıcı bir deprem senaryosuna göre; İstanbul’da çok ağır ve ağır hasarlı bina sayısı 48 bin, orta ve daha üstü hasarlı bina sayısı 194 bin olacak.
Yani binaların yüzde 22,6’sı yıkılacak, 25 milyon ton enkaz oluşacak, yolların yüzde 30’u kapanacak, 463 içme suyu noktası, bin 45 atık su noktası ve 355 doğal gaz noktası hasar görecek. Toplamda 120 milyar TL yapısal ve yapısal olmayan ekonomik kayıp yaşanacak.”
