İstanbul Büyükşehir Belediyesi’ne (İBB) bağlı İstanbul Planlama Ajansı’nın (İPA), “Bir Hak Olarak Barınma: Sağlıklı, Dayanıklı ve Güvenli Konuta Erişim Herkes İçin Mümkün Mü?” raporu da yaşanan astronomik artışları bir kez daha gözler önüne serdi. Raporda, pandeminin etkisi ile birlikte kira fiyatlarının 2020 ile 2022 arasında tüm ülkelerde artış gösterdiği, ancak dünya genelinde kiralar 1.6 oranında artarken İstanbul’da 5.2 kat arttığı vurgulandı.
Türkiye’de satın alma gücünün de son yıllarda hızla düşmesiyle birlikte barınma krizi kaçınılmaz hale geldiğinin altı çizilen raporda “Konut kiralarında ve satışında yaşanan ciddi fiyat artışı, her konut değişiminde artan kira uçurumu, yeni konut bulamama gibi sorunlar sadece ev bulma sürecinde hane ekonomilerini sarsmıyor, aynı zamanda kiracıları sürekli kaygı ve tedirginlikle baş başa bırakıyor” denildi.
Kasım 2023 verilerine göre İstanbul’da son bir yıl içerisinde konut satış fiyatları yüzde 84.14 oranında, kira fiyatları yüzde 75.56 artış gösterdi.
Raporda 2000’li yıllarda İstanbul genelinde konut sunumunda yaşanan artışa rağmen, orta ve düşük gelir grubu için konut satın alımının imkansızlaştığına dikkat çekilerek “Kent genelinde sunulan kiralık konutlar da düşük ve orta gelir grubu için ödenebilir olma niteliğini kaybetti” tespiti yapıldı.
Raporda 2019 yılından itibaren son dört yılda ortalama konut kira fiyatlarının en çok arttığı ilçeler şöyle sıralandı:
- Üsküdar – yüzde 961
- Kağıthane yüzde 954
- Beykoz yüzde 889
- Başakşehir yüzde 879
- Küçükçekmece yüzde 861
- Eyüpsultan yüzde 804.
İstanbul’da 2019-2023 döneminde kiralık konutların metrekare fiyatlarında en çok artış yaşanan ilçeler ise şöyle sıralandı:
- Çekmeköy: yüzde 1200
- Ümraniye yüzde 1109
- Pendik yüzde 1097
- Sultanbeyli yüzde 1095
- Tuzla yüzde 1067
İstanbul’da 2019-2023 döneminde konut kiralarındaki en dramatik artışın gözlendiği ilk on mahalle ise şöyle sıralandı:
- Beykoz-Riva: yüzde 2144
- Fatih-Molla Hüsrev: yüzde 1643
- Kağıthane-Hami: yüzde 1638
- Fatih-Küçük Ayasofya: yüzde 1588)
- Çekmeköy-Nişantepe: yüzde 1575
- Maltepe-Çınar: yüzde 1542
- Büyükçekmece-Karaağaç: yüzde 1519
- Çekmeköy-Sırapınar: yüzde 1493
- Tuzla-Tepeören: yüzde 1487
- Kartal-Atalar: yüzde 1449
- Sarıyer-Uskumruköy: yüzde 1374
