İstanbul’un arsa değerinin Türk Lirası üzerinden artsa da döviz bazında düştüğünü dile getiren Gayrimenkul Borsası A.Ş. (GABORAS) Genel Müdürü Kurtuluş Altun, “İstanbul’un arazi değeri gerilemiş görünüyor. Bu durum atak fırsatı oluşturmuş durumda. İstanbul’un değeri ancak sektörü menkulleştirerek korunabilir. Dahası sektörün borsası olursa tekrar kıskandıracak ataklar da yapabilir. Sektörde ihtiyaç duyulan arz talep dengesi için borsanın kurulması ve yeni enstrümanların kullanılması acil kullanıma alınmalıdır” diye konuştu.
Türkiye’nin en büyük gayrimenkul veri merkezi olan, analiz ve endeksleriyle gayrimenkul sektörünü yönlendiren GABORAS, gayrimenkul varlıklarını muhatapları için izlemeyi sürdürüyor. Bugün bir basın toplantısı yapan şirket bu verileri basın mensuplarıyla da paylaştı.
Basın toplantısında konuşan ve pandemi sürecini herkes gibi sektör ve piyasa verileri üzerinden izlediklerini söyleyen Altun, tüm Türkiye’deki gayrimenkullerin değer analizlerini yaparken İstanbul’un arazi değerinde önemli bir düşüş tespit ettiklerini aktardı . İstanbul’un arazi değerinin dolar karşısında eridiğini dile getiren Altun konuşmasını şöyle sürdürdü:
“2016 sonunda İstanbul’daki toplam 5,2 milyar metrekarelik arsa ve arazinin değeri 2 trilyon dolardı. Bu süre içinde Dolar, Türk Lirası karşısısında hızla yükseldi ve İstanbul bu dolarizasyon kaybını ancak yüzde 30’unu telafi edebildi. Piyasaların dip algısından itibaren ciddi bir yükseliş bekliyoruz.
Daha önce benzer dönem verilerine baktığımızda dönüşün büyük olacağını görüyoruz. Pandemi sonrası bu nedenle çok önem kazanmış durumda. Bu durum, gayrimenkulün menkulleşmesi adına çok büyük bir fırsat.”
Pandemi ile birlikte dünyanın ekonomik bir durgunluk sürecinden geçtiğinin altını çizen Altun, Türkiye’nin ihtiyaç duyduğu kaynağın gayrimenkul sektörünün içerisinde yatan menkulleşebilecek potansiyel güçte olduğunun da altını çizdi. Altun, ilgi çekici şu verileri de paylaştı:
“Sadece İstanbul’un otoparkları için yaptığımız menkulleştirme incelemesinde her geçen saniye ne kadar büyük kayıp içerisinde olduğumuzu veri akışlarından görüyoruz. Menkulleştirme kontratları üzerinden oteller, hastaneler, sosyal tesisler yurt binaları ülke ekonomisine kazandırılabilir. Herkesin bir daire almaya parası yetmeyebilir ama herkesin en değerleri yerlerde bir otopark payı ve bu payın faizsiz geliri olabilir. Türkiye’de gayrimenkul işlem döngüsü hızı 75 – 100 yıl olarak çıkıyor. Teknolojimiz bu döngünün borsalaşması ile kısa zamanda 3-4’e katlanacağını hesaplıyor. “
YATIRIMCI İLGİSİ KIRSAL ALANLARA KAYIYOR
Bankalar, finans kuruluşları gibi ellerinde ciddi gayrimenkul bulunan kurumların varlıklarını takip etme, izleme ve analiz ederek onlara yön verme konusunda çalıştıklarına da değinen Altun, bu dönemde yurtiçi ve yurtdışından izleme ve rapor alma konusunda 12 katlık ciddi bir talep artışı ile karşılaştıklarının da altını çiziyor. Altun konuşmasını şöyle sürdürdü:
“GABORAS olarak, verinin değerine inanıyoruz. Örneğin, bu dönemde konutlarda bölgesel değer kazanma dışında pandemi gibi bazı yeni etkileyiciler fiyatları değiştirdi ve değiştirmeyi sürdürecek. O nedenle, şu anda “değeri arttı azaldı” söyleminden çok, nereler izlemeye alınıyor bunun önemli olduğuna inanıyoruz. Gayrimenkul kararında izleme en önemli evrelerden biridir. Biz insanların hangi bölgeleri izlemeye aldıklarını görebiliyoruz. Genellikle şehirlerin değil kırsal bölgelerin izleme altına alındığını görüyoruz. Bu da gelecekte kırsalda alım satım işlemlerinin artacağı yönünde bize ipuçları veriyor. “
TÜRKİYE’NİN EN BÜYÜK VERİSİ GAYRİMENKULÜN HİZMETİNDE
Türkiye’de 184 milyonun üzerinde tapunun olduğuna işaret eden Altun şöyle konuştu: “Bunların her biri için çoğu kişinin aklına gelmeyen verileri karşılaştırarak analiz edebilen Türkiye’nin en büyük veri merkezi ile hizmet veriyoruz. Her üç ayda bir 600 bin sayfa veri üretiyoruz. Gayrimenkulü olan herkesi büyük veriyle bilgilendiriyoruz. Yapay zeka ile 1.5 milyon tapuyu onların adına takip ediyoruz. Blokzincir (blockchain) teknolojisiyle de, gayrimenkulleri menkulleştirerek anlık takası esas alacak borsa haline getirmek için çalışıyoruz.”
Türkiye’de her kesim insan tarafından gayrimenkulün doğru anlaşılmasnın ve verilerin doğru okunmasının önemine değinen Kurtuluş Altun, “Bu süreçte, üstümüze düşen katkıyı veriyoruz. Dijital Gayrimenkul Okuryazarlığı ile sektöre liderlik yapıyoruz ve yapmaya devam edeceğiz” diye konuştu.
