Kiralardaki fahiş artış sonrası üç bakanlığın işbirliğiyle yapılan çalışmalar neticesinde önemli bir yasal düzenlemeye gidildi ve 1 yıl boyunca zam oranına sınır konuldu. 10 haziran 2022 ile 1 Temmuz 2023 tarihleri arasında sözleşme yenileyen kiracılara en çok yüzde 25 zam yapılacak. Düzenleme sadece Konut kirasını kapsarken, işyeri kapsama alınmadı. Bu durum yeni bir sorunu da beraberinde getirdi.
Türkiye’de çok sayıda apartmanda işyeri olarak kullanılan daireler var. Yani tapu kayıtlarında konut ama faaliyette işyeri olarak kullanılan bu yerlerde kiracılarla mülk sahipleri arasında kira artış oranı konusunda anlaşmazlık yaşanmaya başladı. Buna homeofisler de dahil..
Peki bu durumda yasalar ne diyor? Bu soruya yanıt veren Gayrimenkul Hukuku Derneği Başkanı Avukat Ali Güvenç Kiraz şunları söyledi:
“Bu konu Kat Mülkiyeti Kanunu ile Borçlar Kanunu’nu karşı karşıya getiriyor. Kat Mülkiyeti Kanunu’na göre mesken niteliğinde bir taşınmazın işyeri olarak kullanılabilmesi için tüm kat maliklerinin muvafakatı gerekir. Bu konuda izin almaya ihtiyaç duymayan meslekler ise avukatlar, doktorlar ve mali müşavirler. Ancak meskenin klinik olmaması gerekir. Bunun haricinde tüm işyeri sahiplerinin konut vasıflı bir taşınmazı kiralayabilmesi için tüm kat maliklerinin yazılı onayına ihtiyaçları vardır. Böyle bir onay olmadan açılan işyeri için eski hale getirme davası açılabilir ve o işyeri o adresten uzaklaştırılır. Kira sözleşmesi konusunda ise durum biraz farklı. İzne ihtiyaç duyan meslek sahipleri veya izne ihtiyaç duymayan meslek sahiplerinin konut vasfında bir taşınmazı kiralaması halinde bu bir işyeri kira sözleşmesidir. Hukuk burada artık bu bağımsız bölüm kira sözleşmesinde taşınmazın vasfına değil, kullanım amacına bakar. Son dönemde Danıştay emlak vergisi konusunda konut nitelikli bir taşınmazın işyeri olarak kullanılması ve kullandırılması konusunda vasfına değil kullanım amacına bakılması gerektiğine karar vermiş ve konut nitelikli taşınmazın emlak vergisini işyeri emlak vergisi olarak ödenmesi gerektiğine hükmetmiştir. Dolayısı ile konut nitelikli bir taşınmazda işyeri kira sözleşmesi ile bir kiracılık ilişkisi kurulmuş ise, kira artışı TÜFE’nin 12 aylık ortalaması kapsamında yapılacak olup, geçici yüzde 25 artış oranı bu kira sözleşmeleri için uygulanmayacaktır.”
Hem ev hem de işyeri olarak kullanılan homeofislerde yaşayanlar kira artışını nasıl yapacak?
“Homeofis konusunda önemli olan husus kira sözleşmesinin niteliği” diyen Kiraz, “Eğer mal sahibi ile kiracı kira sözleşmesini konut kira sözleşmesi olarak imzalamışlar ise burası bir konuttur ve kira artışı geçici madde kapsamında yüzde 25 olarak arttırılacaktır. Konut olarak kullanılan ve ağırlıklı vasfı konut olan bu taşınmaz içerisinde kiracı işyeri açabilir ve meslek konusu ne ise onu yerine getirebilir. Eğer homeofis niteliğindeki bir taşınmazı mal sahibi ile kiracı kira sözleşmesini işyeri olarak belirtmiş ve imzalamışlar ise bu durumda burası bir işyeridir ve TÜFE 12 aylık değişim oranı uygulanacaktır” diye konuştu.
Kaynak Hürriyet –
