30 ekimde yaşanan İzmir depreminin Doğu Karadeniz için önemli bir uyarı olduğunu belirten Jeoloji Mühendisi Prof. Dr. Osman Bektaş, “En güvenli yer burası demek doğru değil. 1999’dan önce yapılan binaların hepsi gözden geçirilmelidir” dedi.
3 yıl önce Gürcistan’da meydana gelen depremlerin fay hattını tetiklediği ve yarılmayı hızlandırdığının saptanmasının ardından, 4’üncü deprem kuşağından 3’üncü deprem riski bölgesine çekilen Karadeniz’de riskin arttığına dikkat çeken Prof. Dr. Bektaş, İzmir’de meydana gelen 6.9 büyüklüğündeki deprem ve Doğu Karadeniz’deki deprem riskine ilişkin şu saptamalarda bulundu:
- Türkiye’de genel bir kanı var; ‘Doğu Karadeniz Bölgesi, Türkiye’nin deprem açısından en güvenli bir yeridir. Hatta o bölgede deprem olmaz.’ Vatandaşta böyle bir algı var. Ancak son İzmir depreminden sonra bu algı önemli ölçüde değişti.
- Biz deprem bilimcileri, depremi ya teorik bilgilerden elde ederiz ya da laboratuvardaki deneylerden ama en güzel sonucu yine doğanın kendisi veriyor. Bu bakımdan, İzmir depremi, Doğu Karadeniz Bölgesi’nin şu andaki deprem potansiyeli ve deprem tehlikesini en iyi şekilde aktaran bir sunum yapmıştır bize.
- AFAD’ın verilerine göre, İzmir depremi 0.1, Türkiye deprem tehlikesi haritasına göre Trabzon’da olabilecek en büyük depremin sarsıntısı 0.2. Yani İzmir’de yaşanan depremin en az 2 katı daha tehlikeli bir durum söz konusu. Hatta Rize’de bu yer sarsıntısı ölçeği 0.3 olarak belirtiliyor. Bu ne anlama geliyor? Demek ki sadece depremin büyüklüğü değil, bulunduğumuz yerin ya da binanın bulunduğu zeminin fiziksel ve mekaniksel özelliği çok önemli.
- Doğu Karadeniz Bölgesi’nde “böyle bir tehlike yok, en güvenli burası” demek doğru değil. Çünkü kuzeyimizde AFAD’ın yine verilerine göre Karadeniz fayı, güneyimizde Kuzey Anadolu fayı var. Bu 2 fayın oluşturacağı tehdit, tehlike 0.2-0.3 yani İzmir’de yaşanan deprem tehlikesinin daha üstünde.
- Peki, Trabzon ve Rize’nin zemini nasıl? Rize dolgu alanı üzerinde kurulmuş bir yer. O bölgede deprem büyütmesi haliyle olacak. Bu 0.2 ve 0.3’lük veriler sadece ortalama değerlerdir. Trabzon yöresinde ikinci bir tehlike var; hem dolgu alanları var hem yumuşak zeminimiz, hem de heyelanlı bölgelerimiz var.
- Bir tehlike daha ortaya çıkıyor depremin dolaylı etkisi olan heyelan. İzmir depremi; Doğu Karadeniz Bölgesi için bir uyarıdır, önemli bir uyarıdır. 1999’dan önce yapılan binaların hepsi gözden geçirilmelidir.
