2024-2028 yıllarını kapsayan 5 yıllık Kalkınma Planı Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne sunuldu. Planın kapsadığı beş yıllık dönemde ekonomik büyüme oranının yıllık ortalama yüzde 5 olarak gerçekleşmesi, kişi başına düşen milli gelirin 17 bin 554 dolara ulaşması, plan dönemi boyunca 5 milyon ilave istihdam ile işsizlik oranının yüzde 7,5’e gerilemesi, ihracatın ise 375,4 milyar dolara ulaşması hedefleniyor.
2024-2028 yıllarını kapsayan 5 yıllık Kalkınma Planı Meclise sunuldu. Plan döneminde büyüme oranının yıllık ortalama yüzde 5 oranında gerçekleşmesi ve plan dönemi sonunda kişi başına gelirin 17 bin 554 dolara ulaşması, satın alma gücü paritesi cinsinden kişi başı milli gelirin ise 58 bin doları aşması hedefleniyor. Plan dönemi boyunca 5 milyon ilave istihdam sağlanarak işsizlik oranının dönem sonunda yüzde 7.5’e gerilemesi öngörülürken, ihracatın 375.4 milyar dolara, ithalatın ise 481.4 milyar dolara ulaşması ve turizmde hedeflenen gelir artışıyla cari işlemler açığının milli gelire oranının dönem sonunda yüzde 0.2 olarak gerçekleşmesi bekleniyor.
Meclis Plan Bütçe Komisyonuna bugün Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz tarafından sunumu yapılacak olan 12’nci 5 yıllık Kalkınma Planında, beş yıllık dönemin sonunda GSYH’ya oranla kamu kesimi borçlanma gereğinin yüzde 1.8, genel devlet açığının yüzde 1.8, merkezi yönetim bütçe açığının ise yüzde 2.0 olarak gerçekleşmesi hedefleniyor.
Merkez Bankası’nın tek haneli enflasyon hedefine ulaşmada tüm araçları kararlılıkla kullanmaya devam edeceğine vurgu yapılan Kalkınma Planında, dalgalı döviz kuru rejiminin sürdürüleceği, finansal istikrarın fiyat istikrarını gözetecek şekilde ekonomiyi desteklemesinin sağlanacağı kaydedildi. Bu çerçevede para, maliye ve gelirler politikaları arasındaki uyum gözetilmeye devam edilerek makroekonomik istikrarın kalıcılığının temin edileceği, sağlıklı finansman kanallarının güçlendirilerek cari işlemler açığının finansmanında orta ve uzun dönemli kaynakların miktar ve çeşitliliğinin artırılması sağlanacağı belirtildi.
İmalat sanayii odaklı rekabet gücünün ve verimliliğin artırılması ile teknoloji kapasitesinin geliştirilmesine yönelik atılacak ilave adımlarla sanayinin yıllık ortalama yüzde 5.9 oranında büyümesi ve üretimin sektörel kompozisyonundaki değişimle sanayinin GSYH içerisindeki payının Plan dönemi sonunda yüzde 26.9’a çıkarılması öngörülüyor. Tarım sektörünün ise yıllık ortalama yüzde 3.1 oranında büyümesi ve GSYH içerisindeki payının yüzde 6.2 olması, hizmetler sektörünün GSYH içindeki payının yüzde 57.0 olarak gerçekleşmesi bekleniyor. Sanayi sektöründe küresel ticaretteki dönüşüme uyum sağlayan, teknoloji yoğun ve yerli yenilik kapasitesi yüksek üretime bağlı olarak ihracat pazarlarındaki çeşitlenme ve başta turizm olmak üzere hizmet gelirlerinde beklenen artış ile net mal ve hizmet ihracatının dönem boyunca büyümeye ortalama 0.4 puanla pozitif katkı vermesi öngörülüyor.
Türkiye’nin 2022 yılında dünya mal ihracatından aldığı yüzde 1’lik payın dönem sonunda yüzde 1.3’e yükselmesi beklenirken, sanayi sektöründe yüksek katma değerli üretim odaklı politikaların olumlu etkisiyle, sabit sermaye yatırımlarının Plan döneminde ortalama yüzde 5.5 oranında artacağı öngörülüyor. Yatırımlardaki bu artışa hem özel kesim hem kamu kesimi yatırımlarının katkı vermesi beklenirken, özel kesim sabit sermaye yatırımlarının GSYH içindeki payının Plan dönemi sonunda yüzde 28.2’ye kamu kesimi sabit sermaye yatırımlarının GSYH içindeki payının ise yüzde 4.3’e ulaşacağı tahmin ediliyor.
Kalkınma Planında enflasyon, para ve maliye politikalarına dönük tedbirlerden bazıları şöyle sıralanıyor:
Para politikası araçları enflasyon oranını düşürme amacıyla güçlü bir şekilde kullanılmaya devam edilecek, maliye ve gelirler politikaları, para politikasıyla koordineli olarak yürütülecek.
Enflasyon hedefi doğrultusunda TCMB tüm politika araçlarını etkin bir biçimde kullanırken maliye ve gelirler politikalarının para politikası ile eşgüdümü sağlanacak.
Mali disiplin gözetilerek yönetilen/yönlendirilen fiyatlar geçmiş enflasyona endeksleme davranışının azaltılmasına yardımcı olacak şekilde belirlenecek.
Ekonomik dengeleri bozucu mahiyette olan ve enflasyonu besleyen tüketim artışlarını önleyecek uygulamalar hayata geçirilecek.
Fiyat istikrarına yönelik yatırım-istihdam-üretim-ihracata dayalı büyüme politikaları doğrultusunda reel sektöre uygun maliyetlerle hedef odaklı finansman imkânı sağlanacak.
Merkez Bankası fiyat istikrarının sağlanması temel amacı doğrultusunda parasal aktarım mekanizmasının etkin işleyişi için tüm araçlarını kararlı ve bağımsız bir şekilde kullanmaya devam edecek.
Para politikası kararları enflasyon beklentileri ve fiyatlama davranışları başta olmak üzere enflasyonu etkileyen tüm unsurlardaki gelişmeler dikkate alınarak oluşturulacak.
Politika kararlarının iletişimi kapsamında, fiyatlama davranışları ve enflasyonu etkileyen unsurlardaki gelişmeler ile bu gelişmelerin kararları ne yönde etkilediği konularında kamuoyu şeffaf bir biçimde bilgilendirilmeye devam edilecek.
Finansal istikrarın gözetilmesine yönelik rezerv artırıcı uygulama ve araçlar çeşitlendirilerek güçlendirilecek, söz konusu adımlar atılırken rezerv birikiminin ilave parasal genişlemeye yol açması engellenecek.
Finansal sistemde temel değer saklama aracının Türk lirası cinsinden varlıklar olması ve hanehalkı, firma ve bankacılık kesimlerinin varlık ve yükümlülüklerinde Türk lirası cinsinden kalemlerin ağırlıklarının artırılması desteklenecek.
Kira ve konut fiyatlarındaki gelişmeleri de göz önünde bulundurarak, salgın döneminde daralan konut arzı hızla artırılacak, depremin oluşturduğu konut stokundaki kayıpların telafisine yönelik yeni sosyal konut projeleri geliştirilecek ve dar gelirli vatandaşların konuta erişimi kolaylaştırılacak.
Enflasyonun ekonomik ve sosyal yaşama dair olumsuz etkileri konusunda farkındalık artırılacak, enflasyonla mücadeleye yönelik toplumsal mutabakat güçlendirilecektir. 375.1. Enflasyonla mücadele konusunda daha anlaşılır, açık ve şeffaf bir iletişim stratejisi izlenecek, beklentilerin daha etkin bir şekilde yönetilmesi sağlanacak.
Piyasalarda rekabeti bozucu yapı ve davranışlar daha yakından takip edilerek uluslararası rekabet hukuku standartları korunacak.
Enflasyon dinamiklerinin daha detaylı analiz edilebilmesi için istatistik altyapısı güçlendirilecek.
Konut ve işyeri kiraları ile ikinci el araçların satışına ilişkin idari kayıt eksikliklerinin giderilmesi sağlanacak.
Kayıt dışılığa bağlı olarak enflasyon hesaplamalarına dâhil edilemeyen hizmetlere yönelik kayıtlılık artırılarak veri altyapısı iyileştirilecek.
Finansal sektörde etkinlik ve ürün çeşitliliği artırılacak.
Yatırım bankacılığı faaliyetleri geliştirilecek.
Yastık altındaki altınların ekonomiye kazandırılması için geliştirilen Fiziki Altın Tasarruf Sistemi (FATSİ) uygulaması yaygınlaştırılacak.
Sigortacılık sektörünün gelişimi desteklenecek, ileri yaşlarda bakım hizmetlerinin karşılanmasına yönelik “Tamamlayıcı Uzun Süreli Bakım Sigortası” ihdas edilecek.
Ürün ihtisas borsalarının ürün ve hizmet çeşitliliği geliştirilecek, emtia piyasalarında risk yönetimine yönelik rolü artırılacak.
Fintek ve dijital finans altyapısı güçlendirilecek. Veri tanımları ve erişim yöntemleri belirlenecek, veri tabanları oluşturulacak
Yerli finansal teknolojilerin gelişimi desteklenecektir. 379.4. Düzenleyici ve denetleyici otoriteler tarafından yerleşik finansal oyuncuların fintek kuruluşlarıyla ilişkilerinde uygulanmak üzere kural setleri güçlendirilecek.
Bankacılık sektörünün sermaye yeterliliğine ilişkin Basel III Final düzenlemelerine uyum sağlanacak.
Finansal sektör ve araçlar arasında düzenleme arbitrajı oluşmasının önüne geçilecek.
Katılım finansa ilişkin uygulamalar ve mevzuat altyapısı geliştirilecek.
(Kaynak: Ekonomim)
