Kartepe Zirvesi 2022 kapsamında Kocaeli Kongre Merkezi Akçakoca Salonu’nda “Engelsiz Şehirler” konulu panel gerçekleştirildi. Engelsiz kent Kocaeli için çalışmalar yürüten Büyükşehir Belediye Başkanı Doç. Dr. Tahir Büyükakın programın moderatörlüğünü üstlendi. Panele Paralimpik Sporcu Besra Duman, Paralimpik Sporcu Nesim Turan, Global Engelliler Vakfı Kurucu Başkanı Necdet Öztürk, Kocaeli Kent Konseyi Engelli Meclisi Başkanı Dünya Serbest Dalış Rekortmeni Ufuk Koçak, Gölcük Engelliler Gençlik Spor Kulübü Dernek Başkanı Mevlüt Önerbay, Kocaeli İşitme Engelliler Eğitim Kültür Gençlik ve Spor Dernek Başkanı Hasan Aktürkoğlu katıldı..
“SÖZLERİN ÖNEMİ YOK NASIL HİSSETTİRDİĞİMİZİN ÖNEMİ VAR”
Kocaeli Büyükşehir Belediye Başkanı Doç. Dr. Tahir Büyükakın, oturuma “Şehirlerimizde engellilerimizin erişim engellerini ortadan kaldırmak için neler yapmalıyız ve nasıl yapmalıyız bugün burada bunu sormak istiyorum’’ sözleriyle başladı. Başkan Büyükakın, katılımcıları başarılarından dolayı da tebrik etti. Başkan Büyükakın, “Kader gayrete aşıktır derler gayret engel tanımıyor. Besra eskiden sıkılıyormuş insanlar bakar diye, gayret başarıyı getirdi. Meseleye nasıl bakıldığının önemi büyük. Ben bir engelli babası olarak, engelli kelimesinin söylenmesinde sakınca görmüyorum. Sözlerin önemi yok nasıl hissettirdiğimizin önemi var. Hem engelli kardeşlerimiz hem de aileler büyük zorluk yaşarlar. Bu sebeple engelli merkezleri kurduk ve kurmaya devam ediyoruz. Engelli kardeşlerimize acımayın, acıma gerektiren bir durum yok çünkü” dedi.
“YARDIM İSTEMEK ZOR BİR DURUM, BUNUN ORTADAN KALKMASI GEREK’’
Doğuştan boy kısalığı bulunan Besra Duman, 2012 yılında başladığı halter kariyerine, Dünya Paralimpik Halter Şampiyonası’nda 55 kiloda 117 kilo ağırlık kaldırıp, altın madalya alarak devam etti. 2020 yılı Tokyo Paralimpik Oyunları’nda kadınlar halter 55 kg kategorisinde 124 kilo ağırlık kaldırması ile bronz madalya kazandı. Milli Halterci Besra Duman, “Kendimden utanıyordum dalga geçerler diye. Aslında hepimiz insanız, sadece siz sağlamsınız ben engelliyim. İlk başarımdan sonra engellerimi kaldırdım. Kollarımdan güç alıyorum, bir kadının başaramayacağı hiçbir şey yoktur. Erkekler kadar kadınlar da güçlü. Tekerlekli sandalyede değilim ama kullanan arkadaşlarım var, onlar yardım istemekte zorlanıyor. Sinema salonuna veya AVM’ye girerken sorunlar yaşıyorlar. Yardım istemek zor bir durum, bunun ortadan kalkması gerek’’ dedi.
“YEREL YÖNETİMLERE ÇOK İŞ DÜŞÜYOR”
2020 Tokyo Paralimpik Oyunları’nda ilk madalyayı alan milli sporcu Nesim Turan, masa tenisi erkeklerde yarı finalde güney Koreli sporcuyu yenerek bronz madalya elde etmişti. Turan, şehirlerdeki engellerin nasıl kaldırılması gerektiğine değindi. Sözlerine, ‘’Burada olmaktan mutluyum, engelliler haftası dışında burada olmak beni mutlu etti’’ diyerek başlayan Turan, “Engelleri kaldırmaya zihinlerden başlamalıyız. Kocaeli’nin burada engelleri kaldırma konusunda başarılı olduğunu görüyorum. Burada yerel yönetimlere çok iş düşüyor. Ben önüme rampa çıktığında kendimi ancak engelli olarak görüyorum. İnsan mutlu olduğu şeyi mutlu olduğu şekilde yapmalı. Dezavantajları nasıl avantaja çevirmeliyiz diye bakmalıyız. Nefes almak bile çok büyük bir şükür sebebi bundan keyif alınması gerekir” dedi.
“DEVLETLE İŞBİRLİĞİ YAPMAK ÖNEMLİ”
Engelli haklarını ve ihtiyaçlarını kapsayıcı bir vizyonla ilgili taraflarla iş ve güç birliği tesis ederek, kaliteli ve sürdürülebilir ürün, sistem ve hizmete dönüştüren küresel bir kuruluş olan Global Engelliler Vakfı “GEV” kurucusu Necdet Öztürk, “Dünya çapında engelleri kaldıralım projeleri var. 13 yaşında trafik kazası geçirdim o zamandan beri 33 yıldır engelliyim” diyerek Mevlana’nın ‘her günah iç gibi insanı sarhoş etse bu alemde sağlam insan bulamazsınız’ sözünü hatırlattı. Öztürk konuşmasında şunları kaydetti: “Dünyayı dolandık şehirlerimize bakalım. Evrensel standartlarını hazırladık. Avrupa Amerika, Kanada standartlardan alındı. Gelişmiş ülkelere baktığımızda görevli mimarların devletle iş birliği yaptığını görüyoruz. Bizim uluslararası çalışan bir ekibimiz var. Başkanım sizler beni hem duygu ile hem de akılla dinliyorsunuz bizler sizinle rol model bir uygulamayı çalışabiliriz. Engelleri önlemek lazım, engelleri kaldırmak lazım.”
“BAŞARMAK İÇİN YOLA ÇIKARSAK HİÇBİR ENGEL BİZİ DURDURAMAZ”
Gölcük depreminde iki ayağını da kaybeden dünya serbest dalış rekortmeni Ufuk Koçak, başarıyla geçtiği sınavları anlattı. Sınırsız kitabının yazarı ve Kocaeli Kent Konseyi Engelliler Meclisi Başkanı olan Koçak, “Asıl problemi, engeli ortadan kaldırmadığı sürece herkes engellidir. Bir bebek arabası kullanan birisi de bu engelle karşılaşıyor. Bazen engelleyenler en yakınlarımız olabiliyor. Önümüze çıkan engellerle savaşmak, aşmak yerine kaçmayı tercih ediyor. Bugün neden vazgeçmeyi seçiyoruz asıl bu engelli kaldırmalı inan zihninde bir şeyleri başarmak için yola çıkarsak hiçbir engel bizi durduramaz” dedi.
KOCAELİ ENGELLERİ KALDIRMAK İÇİN ÇALIŞAN TEK İL
Gölcük Engelliler Gençlik Spor Kulübü Dernek Başkanı Mevlüt Önerbay, ‘’Kocaeli, Türkiye’de engellilere hizmeti amaçlayan tek il, biz çokça seviyoruz, hizmetlerinde devamlılıklar diliyoruz. 50 yaşından sonra spora başladım, spor insana özgüven katıyor. Göz duyusu insan hayatını en fazla etkileyen duyu. Başkanımız daha önce, ‘Kocaeli sporun başkenti olacak demişti’, bizler de bu kente hizmet için çalışıyoruz. Ben 26 yaşından sonra görme yetimi kaybettim, bunu imanla aştım. Engelleri nasıl kaldırmalıyız konusuna gelirsek, hizmetler insan odaklı olmalıdır. Yapılan işi insana yapıyorsanız, engel kısmını düşünmeye gerek yok’’ ifadesini kullandı.
BÜYÜKŞEHİRİN GÜZEL HİZMETLERİ VAR
Kocaeli İşitme Engelliler Eğitim Kültür Gençlik ve Spor Dernek Başkanı Hasan Aktürkoğlu “Bizim gibi sağırlar sağır kelimesinden rahatsızlık duymuyoruz. İşaret varsa engelimiz yok ama işaret dili yoksa sorun yaşıyoruz. İnsanlar bizimle yazarak anlaşmaya çalışıyor. Yazma konusunda eksiğiz. Bizler sınavlarda sorun yaşıyoruz. Büyükşehir Belediyemizin çok güzel hizmetleri var. Çok önemli konularımızda bile görüntülü çağrı merkezimizi arıyorum güzel bir hizmet alıyoruz bunun için teşekkür ediyoruz. Eğitim, gramer eksikliğimiz oluyor bu sebeple çok küçük yaşlarda eğitim verilmesini öneriyorum. Karamürsel’de işitme engelliler okulu var, katılımı çok az, birlikte çalışılabilir. Görme ve bedensel engelliler bir araya geldiklerinde anlaşabiliyor fakat biz anlaşamıyoruz, bu sebeple bizler için tesisler olabilir. Fiziki bir engelimiz olmadığı için sorun yaşıyoruz bazen inanmayan insanlarla karşılıyorum, insanları bilinçlendirmek gerekiyor. El hareketlerimizi de çok yanlış anlıyorlar toplum bu konuda bilinçlendirilirse çok verimli bir sonuç alınabilir. İşitme engelli çocukların eğitiminde yardımcı olabiliriz’’ şeklinde konuştu.
Kocaeli Kongre Merkezi Selim Sırrı Paşa Salonu’nda ‘Şehirlerimizi akıllı hale getirmek için nasıl bir yol haritasına ihtiyacımız var?’ sorusuna cevap arandığı oturumun moderatörlüğünü Ey Danışmanlık Bölümü Şirket Ortağı ve Veri Analitik Hizmetleri Sektör Lideri Serter Baltacı yaparken, Bilişim Vadisi Genel Müdürü A. Serdar İbrahimcioğlu, Coğrafya Bilgi Sistemleri Genel Müdürlüğü Akıllı Şehirler ve Coğrafi Teknolojiler Dairesi Başkanı Yıldırım Bayar, ASELSAN Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Mehmet Çelik, Haberleşme Genel Müdürlüğü Akıllı Ulaşım Sistemleri Şube Müdürü Özgür Talih oturuma ilişkin konuşmalar yaptı..
“BUGÜNDEN PLANLAMALARIMIZI YAPMAMIZ GEREKİYOR”
ASELSAN’ın bir savunma sanayi şirketi olduğunu ve şirketin bir kolunun da sivil sektörlere hizmet ettiğini belirten ASELSAN Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Mehmet Çelik şunları söyledi: “Önümüzdeki yıllarda dünyada yaşayan nüfusun yüzde 90’lara varan şekilde, büyükşehirlerde yaşamaya doğru evrildiği dönemlerde, bu şehirlerin yönetimi ve akıllı bir şekilde yönetimi en önemli problemler haline gelmektedir.. Bugünümüzden, önümüzdeki kısa, orta ve uzun vadede planlamalarımızı yapmamız, şehirlerimizi dirençli şehirler, akıllı şehirler haline getirmemiz gerekiyor. ASELSAN olarak yol haritamızda bulunan çalışmalarımızda sürdürülebilirliği ve çevikliği ele alıyoruz. Çünkü bulunan sistemler ve çözümler yaşayabilir olmalı, güncellenebilmeli ve önümüzde olabilecek problemlere ve değişimlere göre önlem alabilecek şekilde yapılması gerekiyor. Yani bir sistem tasarımı süreci gerekiyor” dedi.
“ŞEHİRLERİN LOKAL PROBLEMLERİNE YÖNELİK ÇÖZÜMLER HAZIRLIYORUZ”
Şehirlerin kendi lokal problemlerine yönelik çözümler hazırladıklarını ifade eden ASELSAN Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Mehmet Çelik, “Yaptığımızı çalışmalarda biz şehirlerimizdeki yöneticilerimizle o bölgede bulunan akademisyenlerle, çalışmalar yapıyoruz. Ve şehirlerin kendi lokal problemlerine yönelik çözümler hazırlıyoruz. Kocaeli bölgesinin problemiyle Konya Büyükşehir Belediyesi’nin problemi ve şehir kültürü farklıdır, yapısı farklıdır. Şırnak’ta bulunan bir yerel yönetimin ihtiyaçları ve önümüzdeki yıllardaki ihtiyaçları ve çözümleri farklıdır. O yüzden biz her bir bölgeyi, her bir alanı ayrı bir proje olarak ele alıyoruz, çözümlerimizi de ona göre yerine getiriyoruz” dedi. Son olarak akıllı şehirlerde kullanılan sistemlere değinen Çelik, “Bunları Türkiye’de Kırıkkale, Samsun, Rize, Tekirdağ’da uyguladık. Şu an da Konya’da büyük bir fizibilite çalışmaları devam ediyor. Van’da su yönetimi uygulandı. Yüzde 30’lara yakın tasarruf sağlandı su yönetiminde” diye konuştu.
“AKILLI ŞEHİR, AKILLI İNSANLA MÜMKÜNDÜR”
Bilişim Vadisi Genel Müdürü A. Serdar İbrahimcioğlu da Kartepe Zirvesi’nin düzenlenmesinden dolayı Kocaeli Büyükşehir Belediyesi’ne teşekkür edip, ”Anlamlı bir program organize etmişler. Büyükşehir akıllı şehrin ulaşması noktasında kurucu ortaklarımızdan. Böyle bir zirvenin gerçekleşmesinde emeği geçen herkese teşekkür ediyorum” dedi. Ardından sözlerine başlayan İbrahimcioğlu, “Akıllı şehir, akıllı insanla mümkündür. Yani insanın, dolayısıyla beşeri sermayenin belli bir nitelik kazanması ve o nitelikle beraber oluşacak teknolojik altyapının ürüne dönüşmesi, hem de o teknolojik alt yapının kullanılması için buna ihtiyaç var. Biz hangi noktasındayız bunun? 2019 yılı sanayi strateji belgesinde, beş ana başlık belirlendi. Bir tanesi yüksek teknoloji ve inovasyon, diğer tarafta dijital dönüşüm, beşeri sermaye, girişimcilik ve altyapı. Bir akıllı şehir kurgularken, bu 5 ana başlığa da ihtiyacımız var” dedi.
“AKILLI ŞEHİR HEPİMİZİN VERİSİNİ TOPLAMAK ZORUNDA, YOKSA AKILLI ŞEHİR OLMAZ”
Konuşmasında akıllı şehirler konusuna değinen İbrahimcioğlu, şöyle konuştu; ‘’Biz tabi burada çalışmalarımızı yaparken, kurguladığımız Bilişim Vadisi eko sistemindeki Kocaeli merkezimizdir, doğru. Ama hem İzmir’e hem İstanbul’da kampüsler kurduk. Amacımız aslında bu bölgesel kalkınmanın, şehirlerin akıllanması için gerekli olan know-how sağlamaktır. Bununla beraber şunu ifade etmek lazım ki, akıllı şehir veriye dayalı yönetilen şehir demektir. Ve bu şehirlerin güvenliği, verilerin sonra anonimleşerek kullanılabilmesi. Çünkü verileri topluyoruz. Bu akıllı şehir hepimizin verisini toplamak zorunda, yoksa akıllı şehir olmaz. Bu verileri toplayacak, alt yapı ve sistemleri geliştirecek firmalarımız mevcut. Ve biz bu firmalara teşvikler ve destekler veriyoruz” dedi.
“TÜRKİYE’DE 2 TANE UÇAN ARABA ÜRETİLİYOR’’
Bilişim Vadisi’nde yapılan çalışmaları anlatan Bilişim Vadisi Genel Müdürü A. Serdar İbrahimcioğlu, “Bugün Bilişim Vadisi’nde uçan araba yapıldığını biliyor musunuz? Hatta uçuyor. Bayağı uçuyor, helikopter pistinde testleri yapılıyor. Uçan arabamız var. Türkiye’de 2 tane uçan araba üretiliyor. Bir tanesi, Bilişim Vadisi’nin içerisinde. Bu aslında şehirlerimizde yeni regülasyonların da ihtiyaç olduğunun göstergesi” ifadelerini sarf etti.
“EKO SİSTEMİ İNŞA ETMELİYİZ”
Coğrafya Bilgi Sistemleri Genel Müdürlüğü Akıllı Şehirler ve Coğrafi Teknolojiler Dairesi Başkanı Yıldırım Bayar, “Eko sistemi inşa etmeliyiz. Yaşanabilir ve sürdürebilir şehirlere ulaşmayı amaçlıyoruz. Cumhurbaşkanlığı buna en geniş manada yer veriyor. 2022’in ilk çeyreğindeyiz. Kritik eylemleri başarıyla tamamladık. İnsan odaklı olmak, insana hizmet etmek hedefiyle çalışıyoruz” dedi.
“KARTEPE ZİRVESİ İÇERİĞİ ZENGİN BİR PROGRAM”
Haberleşme Genel Müdürlüğü Akıllı Ulaşım Sistemleri Şube Müdürü Özgür Talih, sözlerine teşekkür konuşmasıyla başladı. Talih, “Kocaeli Büyükşehir Belediyesi nezdinde tüm paydaşlara teşekkür ediyorum. Çok güzel bir etkinlik. İçeriği zengin bir program. Burada bulunmaktan dolayı mutlu oldum” dedi. Akıllı ulaşımın sistemlerinin sağladıklarını bir sunumla anlatan Talih, “Nüfus artışı vatandaşların ulaşım, araç ihtiyacını artırdı. Bu sistemde akıllı yönetimden, akıllı binalara kadar birçok çok çeşit var. Kent içi alanlarda da bu uygulamalardan ihtiyaç sağlanacak” diye konuştu.
BATININ ÇOK BİLİNEN ŞEHİRLERİNİN TARİHİNE BAKMAK GEREK
Özgür düşüncesinin kalemi olarak tanıdığımız, 2006 yılında Rusya’da Mihail Aleksandroviç Şolohov 100. Yılı edebiyatı ve Cumhurbaşkanlığı Kültür Ve Sanat Ödülünün de sahibi olan Alev Alatlı, “Şehirlerin oluşum tarihi pek az anlatılır, onu oluşturan sebepler nedir konuşmaz ve bilmezsek onun içinden çıkamazsınız şehri planlamada sorun yaşarsınız. Aristo’ya göre kent siyasetin yapılaşması demektir. Şehirlerin ayrıştırılmış ve ayrıcalıklı olması gerekir. Eskiden 1 milyon nüfuslu Roma aslında çöpün içinden cesetler çıkan bir yerdi, çok bilinen Roma’nın aslı budur. Bu sebeple Roma’ya bir daha bakmak lazım. Sosyal adalet kavramı İslam kavramı değildir. Sosyal adalet, kapitalizmin özür dilemesidir. Bizim şehirlerimiz yani Asya çıkışlı şehirlerimizde gökyüzü esas alınarak şehirleşme sağlanır. Bu sebeple düz olmasını bekleyemezsiniz, gökyüzü de hayatın değişim döngüsünü oluşturur” diyerek dünya şehirlerinin eski dönem hallerinden bahsetti.
ŞEHİR EŞİTSİZLİK HİSSEDİLMEYECEK ŞEKİLDE PLANLANMALI
TRT Haber’de yayınlanan Gelenekten Geleceğe programından tanıdığımız İstanbul Şehir Üniversitesi’nde mimari proje dersler veren Türkiye Tasarım Vakfı yönetim kurulu üyesi Celaleddin Çelik, “Şehirleşmeyi biz, dünyaya biçim verme olarak değerlendirebiliriz. İnsanın konumlandırılışı şehri oluşturuyor. İnsanın idraki kendine özgü şekilde biçimlendirmesi insanın var oluş biçimi çevreye müdahale olmakla bütünleşiyor. Çözümü aramak için insanın konumuna kadar gitmeliyiz. Şehre önümüzdeki bir plan olarak baktığımızda tasarımcının şehre yansıttığı bir plandır. Rasyonel bir kurgu ile oluşur. İnsanın tercihleri şehirle özdeşleşmesi bilinçli tercih ise tabiatla ilişki kurmaktır. Mekânsal tercihler eşitliği ya da eşitsizliği belirliyor. Şehir kurma maliyetli bir meseledir. Devletlerin ve kamuyu planlayan faaliyetlerin son derece dikkatli olması gerekiyor eşitsizliği hissedilmeyecek şekilde yapılmasına özen gösterilmeli” dedi.
BATIYA BAKARSANIZ SOSYAL ADALET BULAMAZSINIZ
Programda tekrar söz alan Alev Alatlı, “Bu şehirlerde sosyal adalet beklemek abestir. Matematik ve fizik keşfetmelidir. Aristo’ya bakmak gerekir. Batı kültürüne teslim olursanız kentler katıksız geometri kurallarına uymak zorunda kalır. TOKİ bu durumu çok mu iyi yapıyor diye bakmak lazım. Batıda bakılan binalar bakarsanız artık duvar koymuyor açıklık düşüncesi ve mahremiyetin ihlali gerçeği düşünülmüyor. Bunun neresine sosyal adalet yerleştirilebilir’’ ifadesini kullandı.
Alatlı’nın sözlerine katkıda bulunan Celaleddin Çelik, “Her tür gelişmeye soğukkanlı bakışa ihtiyaç var. Tabi akışın sonucudur. Buna nasıl bakıldığı önemlidir. Matematiği konu alırsak yüzde yüz gerçek budur demediğimiz zaman gerçek ortaya çıkacak. Bu dünyaya biçim verirken nasıl baktığımızın önemi büyük, anlamlandırma biçimini ortaya çıkarmalıyız” dedi.
TÜRKİYE ŞEHİR PLANINDA DOĞUYU ÖRNEK ALMALI
Yazar Alatlı son olarak, “Pandeminin sonuç getirdiğini düşünmüyorum müfredatın tamamen değişmesi gerektiği kanısındayız. Allah’a çok şükür Müslümanız belirli duyarlılıklarımız var. Bu sebeple çocuklara daha kolay anlatırız. Önce insan olmayı öğrenmeliyiz. Bana göre ahlaken, ruhen arınmamız gerekiyor. Türkiye olarak tövbeden geçmemiz gerekiyor. Her yasal olan helal değildir. Buna göre davranmalıyız. Batının yaptığı bunlar mavi gözlü bunlar bizden diyerek olmaz. Türkiye bu konuda kendine bakmalı. Ayrışma doğru değildir. Dünyayı örnek almayın şehri betona gömmeyin aklınızı başınıza alın. Türkiye’nin şehir planlaması yaparken eskiden olduğu gibi doğu kültürünü, gökyüzünün rölövesini örnek alması gerekir” açıklamasını yaptı.
