Türkiye inşaat sektörünün en canlı olduğu ülkeler arasında ilk sıralarda geliyor. İnşaat sektörünün, ekonominin lokomotifi durumunda bulunduğu ülkemizde her yıl yüzlerce konut projesi hayata geçirilmekte.
Türkiye’de konut yapımında en çok başvurulan formülün, kat karşılığı inşaat yapımı olması dikkat çekiyor. Kat karşılığı inşaat, boş bir arsaya bina yapılması veya var olan bir binanın yeniden yapılması için müteahhit (yüklenici) veya inşaat şirketleri ile arsa sahipleri arasındaki anlaşma sonucu yapılan inşaata deniyor.
Kat karşılığı inşaata örnek
Kat karşılığı inşaat kısacası müteahhide inşaat yapması karşılığı para yerine daire ya da daireler verilmesi manasına geliyor. Yani müteahhit arsayı sahibinden alıp, belli sayıda daire karşılığı inşaatı yapıyor. Tüm masraflar müteahhit tarafından karşılanırken, arsa sahibi de arsası karşılığında daire sahibi oluyor.
Kat karşılığı arsa uygulaması sayesinde arsa sahibi ve arsayı değerlendirecek olan müteahhit firmanın karşılıklı olarak menfaatleri söz konusudur. Bu durum her iki tarafa da oldukça kolaylık sağlıyor.
Mesela bir müteahhit arsanız üzerinde site yapmak karşılığında size 10 daire veya 3 dükkan vermeyi teklif etti. Siz de bunu kabul edip arsanın mülkiyetini müteahhide devrettiniz. İnşaat bitip karşılığında bu daire veya dükkanları aldığınız durumdaki inşaat, kat karşılığı inşaat olacaktır.
Bu şekilde yapılan inşaat hem arsa sahibi hem de müteahhitler tarafından sıkça kullanılmaktadır. Ancak bu durum taraflar, özellikle de müteahhitler tarafından suistimal edilebilmekte ve taraflar arasında sorunlar yaşanması yol açabilmektedir. Bundan dolayı acele etmeden, bazı kurallara uyulması oldukça önem arz etmektedir.
Kat karşılığı inşaat sözleşmesi
Birincisi taraflar arasında tüm şartların eksiksiz ve açıkça yazdığı sözleşme imzalanması gerekiyor. Arsa sahibi ile müteahhit arasında yapılan kat karşılığı inşaat sözleşmesi, arsa sahibinin kendisine devredeceği belirli arsa payı veya daireye karşılık, müteahhidin kendi malzemesiyle arsa üzerine bağımsız bölümler inşa ederek, bir bina meydana getirmeyi taahhüt ettiği sözleşmelere deniyor.
Önemine binaen bu sözleşmeler tapu dairesince veya noterlikçe düzenlenmelidir. Bu şart, Borçlar Kanunu madde 237, Türk Medeni Kanunu madde 706, Noterlik Kanunu madde 60 ve Tapu Kanunu’nun 26. maddesi gereği yasal zorunluluktur.
Arsa sahibinin dikkat etmesi gerektiği hususlar
Bunun yanında inşaatı yapacak olan müteahhit firmanın referanslarını incelenmelidir. Eğer inşaatı yapacak olan yeni bir müteahhit ise bankalar ve gerekli kurumlar tarafından hakkında ayrıntılı bilgi alınmalıdır.
Müteahhit firmanın daireleri teslim etme süresi de oldukça önemlidir. Bu süre eğer sözleşmede değerlendirilmezse, hesaplanan süreden seneler sonra daire sahibi olabilirsiniz. Bu süre genellikle 12-18 ay ve bölgeye göre değişim göstermektedir.
Tüm şartlar sözleşmede açıkça yazmalı
Bunun yanında yapılacak olan projenin iyi analiz edilmesi ve yapımında kullanılacak malzemelerin kalitesinin tespit edilmesi gerekir. Müteahhit ve arsa sahibini zor durumda bırakmayacak şekilde her iki tarafa da uygun şartları sağlayan bir sözleşme yapması hayati önem taşımaktadır.
Ayrıca arsa sahiplerinin kira bedelleri ödenecekse, süresi ve ödeme tutarı sözleşmede açıkça yazılmalıdır. Sözleşmede temel ruhsatının alınacağı tarih da belirtilmelidir. Sözleşme yapıldıktan sonra imar planı değişirse fazladan yapılacak olan daire/dairelerin kimin olacağı, inşaat yapılırken üçüncü kişi ya da kişilere verilecek zararların kim tarafından karşılanacağı ve bunlara benzer konular sözleşmede mutlaka yer almalıdır.
