Soru: Dönüşüm konusundaki değerleme çalışmalarında yapılan değerleme, var olan mevcut bina değerine mi yoksa arsa değerine mi ilişkin olacak? Yeni projede hakkım nasıl tespit ediliyor?
Cevap: Değerleme çalışmalarında öncelikle, dönüşüme konu olan mevcut binanın değeri ve bu değerin mevcuttaki tüm dairelere isabet eden yüzdesi bulunuyor. Akabinde yeni yapılan projenin toplam değeri oluşturuluyor. İlk bulunan değer ile yeni proje arasında birçok teknik yöntem kullanılarak değer yansıması anlamında bir köprü kuruluyor ve hak paylaşımı sağlanıyor.
Değerleme raporları birçok alanda kullanılır
Soru: Gayrimenkul değerleme raporları nerelerde kullanılır?
Cevap: Mülkiyet değişimlerinde alış-satış fiyatını belirlemede, kiralamalarda değer tespiti ihtiyacında, krediye yönelik işlemlerde gayrimenkullerin teminat olarak alınacağı durumlarda, şirket aktiflerindeki gayrimenkullerin değerinin belirlenmesinde, mirasla mal intikalinde adil mal paylaşımı istendiğinde, mülklerin en iyi ve en verimli kullanım analizinin ortaya konulması gerektiğinde, kamulaştırmada adil ödeme için değer tespitinde, fizibilite çalışmalarında, gayrimenkule dayalı hak ve faydaların değerlemelerinde, gayrimenkul yatırım ortaklıklarının portföylerinde yer alan gayrimenkullerin alım-satım, kiralama ve yeniden değerlemelerinde, şirket birleşme, bölünme, satın alma ve UFRS işlemlerinde, sigorta işlemlerinde değerleme raporları yapılır.
Riskler değerlemeyle ortaya çıkar
Soru: Kentsel dönüşümde gayrimenkul değerleme firmalarının rolü nedir? Bu süreçte bu firmalardan yardım almalı mıyız? Faydası nedir?
Cevap: Kentsel dönüşüm sürecinde değerleme, adaletin terazisi rolünü üstlenir. Değerlemelerin tarafsız, objektif ve adil bir yapıda gerçekleştiriliyor olması, projelerde olası ihtilafların daha sözleşme sürecinden başlayarak önlenebilmesini, tüm sürecin hızlı ve huzurlu tamamlanmasını temin eder.
Değerleme şirketleri, yıkılacak yapılar ile hak sahiplerine verilecek yeni dairelerin değer tespitlerinin yapılarak uyumluluğun sağlanmasında, kentsel dönüşüm alanlarında projelerin en etkin ve verimli kullanım analizlerinde, kat karşılığı oranlarının doğru ve hakkaniyetli belirlenmesinde görev alırlar. Ayrıca, projedeki bağımsız birimlerin fiyatlandırma çalışmalarının yapılması, değerinin hesaplanması, hak sahipleri ve yatırımcıya ait birimlerin paylaşımı konusunda uygun modelin saptanmasını sağlarlar.
Lisanslı kuruluşa başvuru yapılmalı
Soru: Ailemden miras ile birtakım mülkler intikal etti. Kardeşlerim ile aramızda adil mal paylaşımı yapmak istiyoruz. Bu tür konularda, gayrimenkul değer tespiti kimler tarafından yapılıyor? Başvuru nereye ve nasıl yapılıyor?
Cevap: Gayrimenkulün değerinin tespit edilmesi konusunda ülkemizde SPK tarafından yetkilendirilmiş 130 adet lisanslı gayrimenkul değerleme şirketi bulunuyor. Bu şirketlerin bünyesinde, değer oluşturma projesinde lisanslı değerleme uzmanları hizmet veriyor. Lisanslı şirketlerden birine değerlemenin konusu ve amacı ile ilgili bir talep yazısı ile başvurabilirsiniz. Gayrimenkullere ait bilgi ve belgeleri değerleme şirketine iletmenizi takiben, sunulacak rapor ve teklif tarafınıza gönderilir. Süreç sonunda ilgili gayrimenkullere ilişkin değerleri içeren rapor tarafınıza ulaştırılır.
Sosyal donatı ve yeşil alanlara dikkat
Soru: Yeni bir projeye yatırım yapmak istiyoruz. konut sahibi olmak istediğimiz bölgeye gittiğimizde, çevrede yeni yapılan benzer projeler olduğunu gördük. Karar aşamamızda site seçimimiz konusunda hangi kriterleri incelemeliyiz?
Cevap: Eğer alacağınız dairenin bütün özellikleri iki sitede de benzer ise, belirleyici faktör site özellikleri olmalıdır. Site içerisindeki sosyal donatı alanları, yeşil alanlar, otopark alanları, binalar arasındaki uzaklıklar gibi etmenler belirleyici faktör olur. Ayrıca sitede yaşayanların profilleri yani komşuluk çevresinin niteliği yaşamı etkileyen koşullardır. Site yönetiminin profesyonel bir firma tarafından yapılıyor olması da kalite anlamında önemli bir artıdır.
Milliyet
