Yüksek kira artışlarının önüne geçmek için bir süredir uygulanan yüzde 25 zam sınırı uygulamasının 1 Temmuz’da sona ermesi bekleniyor. 1 Eylül 2023’ten bugüne kira davaları için uygulanan arabuluculuk dönemiyle anlaşmazlıklar hızla çözüme kavuşturulmaya çalışılırken, değerleme uzmanları aracılığıyla sürecin daha da hızlandırılarak adalet sistemi üzerindeki yükün tamamen ortadan kaldırılması mümkün.
Kamuoyunda bir süredir tartışılan yüzde 25 kira zam sınırına ilişkin açıklamalarda bulunan Adalet Bakanı Yılmaz Tunç, 1 Eylül 2023 tarihinden bu yana kira davalarında uygulanan arabuluculuk dönemiyle 129 bin 259 başvurunun 69 bin 239’unun anlaşmayla sonuçlandığını söyledi.
Adalet Bakanı Tunç Yılmaz, ev sahipleri ile kiracılar arasındaki anlaşmazlıklara arabuluculuk sistemiyle çözüme çözüm arandığını, 1 Temmuz itibariyle yüzde 25 zam sınırına gerek kalmayacağını söyledi.
2022 ile 2023 yılında TÜFE’nin yüksek seyri nedeniyle yüzde 25’lik zam sınırı ile piyasa koşulları arasındaki makasın ciddi anlamda açıldığını hatırlatan Denge Gayrimenkul Değerleme ve Danışmanlığı Yönetim Kurulu Başkanı Baki Budakoğlu, arabuluculuk uygulamasıyla adalet sistemi üzerinde kira anlaşmazlığı kaynaklı dava yükünün yaklaşık yüzde 50 oranında azaltıldığına dikkat çekti. Budakoğlu, sözlerine şöyle devam etti:
“Bugün gelinen noktada; özellikle 6 Şubat Kahramanmaraş depremlerinin ardından atılan sosyal konut adımları, 2024 yılı için enflasyon beklentisinin yüzde 35-40 bandında olması, 2025 yılı için enflasyon beklentilerinin tek hanelere yaklaşması ve bundan kaynaklı TÜFE oranıyla kira zam sınırı olan yüzde 25 arasındaki makasın kapanması, piyasada yüzde 25 zam sınırının sona erdirilmesine yönelik bir beklenti yarattı.”
Kira Geliri Vergisinin Sağlıklı Takibi, Değerleme Uzmanlarıyla Mümkün
Budakoğlu, değerleme uzmanlarının da sürece entegre edilmesi halinde, arabuluculuk sistemiyle birlikte mevcut anlaşmazlık yükünün tamamen ortadan kalkabileceğini söyledi:
“Arabuluculuk sisteminde bilirkişilerin verdikleri destekler oldukça kıymetli. Adalet sistemi üzerinde bulunan kira anlaşmazlığı kaynaklı dava yükünün yaklaşık yüzde 50’si bu sayede ortadan kaldırıldı. Daha önce yıllara ulaşan dava süreleri, bu sayede 2 ayı aşmayan sürelerde çözüme kavuşuyor. Bu süreleri 1 haftaya, hatta birkaç güne çekmek mümkün. Dolayısıyla davalar daha hızlı çözüme kavuşabilir. Bu sonucu elde etmek için devreye devletin yetkilendirdiği, tarafsız bir biçimde hareket eden değerleme uzmanları girebilir. Adil kira değerlerinin belirlenmesi, kira sözleşmesi imzalanması aşamasında değerleme uzmanı raporu aracılığıyla kira bedelinin tespiti ve hem ev sahibi hem de kiracının sözleşme şartlarının takibinin değerleme uzmanı tarafından yapılması bir süredir yaşanan anlaşmazlık davaları için büyük orada kesin çözüm sunmaktadır. Devletin değerleme uzmanlarını bu kritik pozisyonlarda tarafsız temsilciler olarak yetkilendirmesi, kira gelirinden elde edilen gelir vergisinin takibini de kolaylaştıracaktır.”
Yüzde 25 zam sınırı uygulamasının devam etmesi halinde bile mevcut koşullar ve beklentiler nedeniyle önceki dönemlere göre etkisinin sınırlı olacağını ekleyen Budakoğlu, “1 Temmuz 2024 itibariyle uygulamanın kaldırılması durumunda da yine arabuluculuk sistemiyle benzeşmeye başlayan kiralar serbest piyasada 1 yıl içinde olması gereken noktalara yavaş yavaş gelecektir. Özellikle seçim sonrası kredi politikalarındaki esnemeyle konut kredilerinin daha erişilebilir koşullarda sunulması halinde kiracıların konut alımına yönelik iştahının artması, yatırımcıların konutu yeniden yatırım aracı olarak görmeye başlaması mümkün. Bu çıktılar da arz ve talebin dengeleneceği, konut fiyatlarında reel erimenin sona ereceği bir dönemi başlatacaktır.” dedi.
