Artan maliyetler, krediye ulaşamama, ihracatın zorlaşmasıyla iş dünyası adeta kâbus yaşıyor. İflaslar artarken konkordatoya giden firmalar ikiye katlandı.
Cumhuriyet’ten Şehriban Kıraç’ın haberine göe icra dairelerindeki icra dosyaları da 23 milyonu bulurken, karşılıksız çekler artıyor batık kredilerde ise yüzde 50 artış var. Üretim düşerken işsiz sayısı da tırmanıyor. Uzmanlara göre en kötü dönemle karşı karşıyayız.
UYAP verilerine göre icra dairelerine günlük 21 bin icra ve iflas dosya geliyor. Şu anda icra dairelerindeki toplam icra ve iflas dosyası sayısı ise 23 milyona yaklaştı. Bu dosyaların sayısı özellikle yılbaşından bu yana artıyor. Türkiye’de konkordato dalgası da dikkat çekiyor. 2024 yılının ilk 9 ayında geçici mühlet kararı verilen konkordato sayısı 1187’ye yükseldi. Geçen yıl bu sayı 519 olmuştu. Yılın ilk 9 ayında görülen konkordato ilanı sayısı 2023’ün tamamında görülen rakamı ikiye katladı. Konkordatoya en fazla başvuran en zayıf halka olarak görülen sektörler inşaat, tekstil, akaryakıt ve giyim şeklinde sıralanıyor.
2 MİLYON 443 BİN ESNAF GİTTİ
Bir taraftan da iflas bayrağı çeken şirket ve esnaf sayıları da artıyor.
Bu yılın ilk 9 ayında meslekten ve sicilden terkinini yaparak iflas eden esnaf sayısı 81 bin 652’ye yükseldi. Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonu verilerine göre, 2005’ten bu yana geçen 16 yılda toplam 2 milyon 443 bin 955 esnaf iflas bayrağını çekti. Geçen yıl ilk 9 ayda 233 bin esnaf kuruluş için tescil yaptırırken bu yıl aynı dönemde bu rakam yüzde 17 düşüşle 198 bin 247’ye geriledi.
TOBB’un verilerine göre ise 2024’ün ilk dokuz ayında, 2023’ün ilk dokuz ayına göre kurulan şirket sayısı yüzde 13.3, kurulan gerçek kişi ticari işletme sayısı yüzde 23.8, kurulan kooperatif sayısı yüzde 13.5 azaldı. Aynı dönemde kapanan şirket sayısı yüzde 23 arttı.
253 MİLYAR TL BATIK
Ağustos ayı itibarıyla takipteki kredi miktarı 253 milyar lirayı aştı. Geçen yılın aynı dönemine göre batık kredi miktarı yüzde 47 artış var. Bankaların batık kredilerinde gözlemlenen borcunu ödeyememe eğilimi, karşılıksız çek ve protesto edilen senetler de dikkat çekiyor. Bu yıl ocak-ağustos döneminde bankalara ibrazında karşılıksız çıkan çek sayısı, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 73.5 artarak 164 bin 268’e çıktı. Karşılıksız çıkan çeklerin parasal tutarı ise yüzde 224 artarak 102.5 trilyon liraya ulaştı.
Karşılıksız çeklerin parasal tutarı Türkiye tarihinde ilk kez 100 milyar lira sınırını aştı. Vadesinde ödenmediği için bankalar tarafından protesto edilen çek sayısı ise geçen yıla göre yüzde 3 artarak 151 bin 893 adet oldu. Protesto edilen senetlerin parasal tutarı, geçen yıla göre yüzde 182 artarak 27 milyar liraya çıktı.
EN KÖTÜ DÖNEM
Prof. Dr. Aziz Konukman, ekonomideki tablonun giderek ağırlaşacağını Türkiye’nin stagflasyona gittiğini vurgulayarak, “Artık krizden ziyade buhrandan bahsedeceğiz. En kötü dönemle karşı karşıyayız” dedi.
Türkiye’nin üretim yapısının ithal girdilere bağımlı olduğunu, ciddi maliyet enflasyonu yaşandığını vurgulayan Konukman, “Maliyet enflasyonu nedeniyle fiyatlar yüksek düzeyde kalacak. 2025’te baz etkisi yeniden değişecek. Sanayiciler kredileri kullanıp kapasite de artıramıyor, yeni yatırım yapılmıyor. Bu da işsizliği artıracak. Önümüzdeki dönemde hem fiyatlar yükselecek, hem de işsizlik artacak” diye konuştu.
