Hanehalkı finansal yükümlülüklerine bakıldığında Eylül sonu itibariyle 445 milyar TL tutarına yükselen konut kredilerinin GSYİH’ye oranı yüzde 2,5 olarak karşımıza çıkıyor. Ayrıca konut kredilerinin 2012-2019 döneminde yaklaşık olarak yüzde 37 olan bireysel kredilerdeki payı, yüzde 21’in altına gerilemiş durumda.
TCMB tarafından yayımlanan son Finansal İstikrar Raporu’nda bu konuya ilişkin önemli bir tespit de yer alıyor aslında: “Son yıllarda Türkiye’de konut fiyatlarının yüksek seyri, konut kredileri üzerinde makro ihtiyati politikaların sıkılaştırılması ve konut kredilerinin uzun vadeli olması nedeniyle mevcut faiz seviyelerinin borç servisini artırması konut kredisi büyümesini yavaşlatıyor.
Ayrıca, Türkiye’de konut kredilerinin gelişmiş ülke uygulamalarına göre daha kısa vadeli kullandırılması ve borcun sabit faizli yapısı nedeniyle zaman içinde anapara borcun azalması gibi faktörler de konut kredisi/GSYİH oranının diğer ülke ortalamalarının altında kalmasına neden olmuş durumda.”
‘Kredi Kullandırımına, Taksit ve Borç Ödemelerine Yönelik Düzenlemeler’ kapsamında 24 Ağustos tarihinde, BDDK tarafından yapılan değişiklik doğrultusunda Bankaların Kredi İşlemlerine İlişkin Yönetmeliğin ‘Konut, taşıt ve tüketici kredilerine ilişkin sınırlamalar’ başlıklı 12/A maddesi kapsamında tüketicilere, konut edinmeleri amacıyla kullandırılacak kredilerde azami kredi tutarının teminat olarak alınan konutun değerine oranının; tüketicinin kendisinin, eşinin veya 18 yaş altındaki çocuklarının malik olduğu en az bir konutunun bulunması halinde %75 azaltılarak uygulanmasına karar verilerek önemli bir sınırlama getirilmişti.
Devamında ise, konut alımlarında kredi değer oranlarının düşürülmesinin ve yükselen kredi faiz oranlarının etkisiyle 13 haftalık yıllıklandırılmış konut kredi büyümesi yüzde 10 seviyesinin altına kadar geriledi. Daha net ifadeyle konut kredileri durdu.
Konut fiyatları da düşecek gibi durmuyor!
Mevcut durumdaki aylık yüzde 3,5-yüzde 4,0 olan konut kredi faiz oranları, 2024 yılının ilk yarısında da yüksek oranlarda kalmaya devam edecek. Konut arzı artmadığı sürece fiyatlardaki artış oranı azalabilir olmasına karşın fiyatların geri gelmesi zor görünüyor.
(Haber kaynağı: Prof. Dr. Ali Hepşen – Dünya Gazetesi)
