İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) Genel Sekreter Yardımcısı Buğra Gökce, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımlarda, kira bedelleri ve ev fiyatları olarak kendini gösteren konut sorununun nedenlerini ve çözüm önerilerini şöyle sıraladı:
Konut arzında planlama yok
“Konut krizini besleyen faktörler; DPT kapatıldı. DPT’nin daha önce konut ihtiyacına yönelik hesapları ve önerileri de uygulanmadı. Dolayısıyla Türkiye’de konut arzı bir planlamayla yapılmıyor. Kamu kurumları yeterli sayıda sosyal konut üretip arz etmiyor.”
TOKİ, yap-satçı gibi hareket ediyor
“TOKİ bir müteahhitlik kurumu oldu. Sosyal konut üretmesi gerekirken yap-satçı haline dönüştü. Örneğin İstanbul’da son 20 yılda geliştirdiği konut sayısı sadece 85 bin. Son 20 yılda İstanbul’da üretilen bütün konutların (özel + kamu) sadece yüzde 5’i sosyal konut. Konut üretimi temelde özel sektöre bırakıldı.”
Konut arzı talebin gerisinde kaldı
“Anayasa’nın 57’inci maddesinde yer alan devlete planlama, teşvik ve sosyal konut üretme görevi yükleyen ‘konut hakkı’ bu yolla ihlal edildi. Planlı, programlı bir şekilde sosyal konut üretilmediği için konut arzı eksik kaldı.”
Kooperatif sistemi terk edildi
“Kooperatif sistemi terk edildi. Kooperatifler yap-satçı müteahhit sistemine terk edilerek, arazi spekülasyonuna alet oldu.”
İnşaat malzemelerinde ithalat arttı
“Türkiye’nin inşaat malzemesi imalat sanayisi zayıflayarak ithal ikameye mecbur edildi. Neticede inşaat maliyetleri enflasyondan hızlı artış gösterdi. Kamu arsaları ve kamu tasarrufundaki arsalar ucuz konut ve sosyal konut üretme odağıyla değerlendirilmedi. Aksine üst orta ve üst gelir grubuna yatırım amaçlı ikinci, üçüncü konut üretmek için kullanıldı.”
Konut sorununun çözülmesi için yapılması gerekenler
“Ulusal planlama ve program mantığına geri dönülmeli. Konut ihtiyacı belirlenerek yıllık yatırım programı ile her yıl ihtiyaç oranında yeterli sayıda sosyal konut üretimi yapılmalı. TOKİ asli işlevine dönmeli, Ulusal Konut Ajansı kurulmalı. Kooperatif sistemi yeniden canlandırılarak, kooperatifçiliğe uygun inşaat teşebbüsleri desteklenmeli. Konut tasarruf birlikleri etkin hale getirilmeli. Konut yapım endüstrisinin ihtiyaçlarının Türkiye’de yerli kaynaklarla daha yüksek bir oranda üretilmesi sağlanmalı.
Kamu Hazine ve Belediye Arsaları Kamu Yararına Kullandırılmalı. Sosyal Sigortalar-Bağkur ve Emeklilik Fonlarıyla birlikte geniş çaplı bir konut ipotek sistemi tesis edilecek, Cumhuriyetimizin eseri Emlak Bankası aslına rücu edecek, tarihi misyonuna yeniden kavuşmalı. Sorunların çözümü var. Akıl, mantık, tecrübe ve liyakatle her sorunu çözebiliriz. Toplam üretilen konutun yüzde 25’ini aşan oranda sosyal konut üretebilir, halkımıza nitelikli, güvenli, uygun fiyatlı konut sunabiliriz. Yeter ki doğru adımları atalım, doğru uygulamaları yapalım.”
(Haber kaynağı: Sözcü)
