Türkiye'de tüketim amaçlı harcamalar içinde en yüksek payı yüzde 25,8 ile konut ve kira harcamaları alıyor. Tüketicilerin yüzde 40'ının ise kredi taksiti ödeyerek ev almak ve kira ödemeye son vermek için yeterli geliri bulunmuyor.
Konutkredisi.com.tr tarafından hazırlanan 2013 Konut Kredisi Piyasasına Bakış 2'nci çeyrek raporuna göre, konut ve kira harcamaları geçen yılki seviyelerini koruyarak hane halkı giderlerindeki en büyük kalem olmaya devam etti. En büyük gider kalemi olan konut ve kirayı, yüzde 19,6 ile gıda ve alkolsüz içecekler, yüzde 17,2 ile ulaştırma takip etti. En büyük gider artışı ise yüzde 20 ile kültür ve eğlencede gerçekleşti. Hane başına aylık ortalama tüketim bir yılda yaklaşık 250 lira artarak, 2 bin 366 lira oldu.
Aylık geliri 1.500 TL altı olan hane halkının ev sahibi olması zor gözüküyor
En düşük yüzde 20'lik gelir grubunu oluşturan hane halkı segmentinin konut ve kira harcamalarına ayırdıkları pay toplam harcamaları içerisinde yüzde 33,4 iken, en yüksek yüzde 20'lik gelir grubunda bu oran yüzde 21,7'e iniyor. Bu da gelir seviyesindeki artışla birlikte hane halkının daha farklı harcamalara yöneldiğini gösteriyor. Tüketim amaçlı harcamalar içinde en yüksek payı yüzde 25,8 ile konut ve kira harcamaları alıyor. Tüketicilerin yüzde 40'ının ise kredi taksiti ödeyerek ev almak ve kira ödemeye son vermek için yeterli geliri bulunmuyor.
Türkiye'nin hane gelir dağılımına bakıldığında yüzde 40'ının toplam hane gelirinin aylık 1500 liranın altında olduğu görülüyor. Bu gelir grubundaki kişilerin önemli bir kısmı ev sahibi değil.
Bugünkü kredi koşullarına göre geliri 1500 lira olan bir hane, piyasada yaygın olarak sunulan en yüksek vade olan 10 yıl için ayda 750 lira taksit ödeyip ancak 75 bin lira değerinde bir ev sahibi olabiliyor. Bunun öncesinde de 20 bin lira peşinat biriktirmiş olması gerekiyor. Türkiye genelinde artan konut fiyatları da göz önünde bulundurulduğunda geliri 1500 liranın altında olan hane halkının ev sahibi olması bu şartlar altında zor görünüyor. Rapora göre, kredi talebinin yüzde 20'si geliri aylık 1500 liranın altında olan hane halkından geliyor.
10 yıl üzeri vadeler tercih ediliyor
Konutkredisi.com.tr kurucu ortaklarından Onur Tekinturhan, aylık yüzde 0,60-0,70 seviyesindeki faiz oranları ve uzun vadelerin düşük gelirli hane halkının kredi ile konut satın alabilmesinde çok önemli bir faktör olduğunu belirtti. Hane halkının büyük bir kısmının en önemli giderinin hala kira olduğunu ifade eden Tekinturhan, 10 yıl üzeri vadeli kredi ürünlerinin bankalarca yaygın olarak sunulması ile Türkiye genelinde çok daha büyük bir kesimin kira ödemek yerine kendi evinin sahibi olabileceğini dile getirdi.
