Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan ekim ayı konut satış istatistiklerinde iki konu dikkat çekiyor. Bunlardan ilki, 93 bin 761 bin konut el değiştirdiği ekim ayı son on yılın en düşük konut satışlarının gerçekleştiği ekim ayı olması. Diğer dikkat çeken husus ise banka kredili konut satışlarını ifade eden ipotekli satışların geldiği düşük seviye oldu. Ekimde toplam 93 bin 761 bin konut el değiştirmiş ve ipotekli olanların payı sadece 5 bin 577 adet ile yüzde 5.9’da kalmış.
Merkez Bankası verilerine göre, tüm bankalar ortalamasında konut kredisi faizi mayıs ayında yüzde 17-19 bandında dalgalanıyordu; aradan yalnızca beş ay geçti ve faiz ekim ayında yüzde 41.5 dolayına çıktı.
Bu orandan kredi kullanmak isteseniz bile artık konut bedelinin çok az bir kısmı için kredi alabiliyorsunuz. Yani örtülü biçimde söylenen şu:
“Konut kredisi elbette veririz vermeye de, konutun çok az bir kısmını karşılayacak şekilde veririz, hem faizi de çok yüksek tutarız; siz bilirsiniz, en iyisi siz krediyi unutun ve başınızın çaresine bakın, paranız varsa gidin peşin alın!”
Bire bir söylenen bu değil tabii ki ama sonuçta ifade edilen buraya varıyor.
Sonuç da ortada… Ekim ayında konut kredisi kullanılarak ya da resmi ifadeyle ipotek tesisi yoluyla alınabilen konut sayısı 5 bin 577’de kaldı.
Geçen yılın ekimindeki sayıya göre yüzde 58 azalma var.
Bir zamanlar kredi öylesine ucuz ve boldu ki krediyle konut alımı rekor düzeylere çıkmıştı.
Özellikle 2020’nin haziran ve temmuz aylarında… Bu aylarda sırasıyla 101 bin 504 ve 130 bin 721 konut kredi kullanılarak alınmıştı.
Bu yılın ilk on ayının toplamındaki kredili konut alımının 166 bin olduğunu göz önünde bulundurursak 2020’nin haziran ve temmuzundaki sayıların ne kadar büyük olduğu daha iyi anlaşılır.
Bu arada ekim ayındaki konut alımı yalnızca ipoteklilerde çok düşük değil ki… Ekim ayında yaklaşık olarak toplam 94 bin konut el değiştirdi. Bunların 29 bini ilk el konut, 65 bini ikinci el konut.
Ekim ayındaki 94 binlik sayı, 2013’ten bu yana kaydedilen en düşük ekim ayı gerçekleşmesi. 2013’ün ekim ayında el değiştiren konut sayısı 76 bin olmuştu. Diğer yılların ekim aylarındaki sayı hep 94 binin üstünde gerçekleşmişti.
(Kaynak: Alaattin Aktaş-Ekonomim)
