Türkiye İstatistik Kurumu (TUİK) 2022 yılı itibarıyla Kültür Ekonomisi ve Kültürel İstihdam İstatistikleri verilerini açıkladı. Buna göre, geçtiğimiz sene kültür harcamalarındaki artış yüzde 88.1 oldu.
Kültür harcamaları 2022 yılında 2021 yılına göre %88,1 artarak 149 milyar 620 milyon 769 bin TL oldu. Kültür harcamalarının, gayrisafi yurt içi hasılaya oranı 2022 yılında %1,0 olarak gerçekleşti.
Genel devlet ve özel kültür harcamaları, 2018-2022
Genel devlet kültür harcamalarının payı %59,9 oldu
2022 yılında toplam kültür harcamaları içinde genel devlet harcamalarının payı %59,9 oldu. Genel devlet kültür harcamaları önceki yıla göre %115,0 artarak 89 milyar 658 milyon 436 bin TL olurken, harcamaların %70,0’i merkezi devlet bütçesinden gerçekleşti. Genel devlet kültür harcamalarında en yüksek pay %17,5 ile mimarlık alanında oldu.
Hanehalkı kültür harcamasının %23,5’i diğer kültür hizmetlerine yapıldı
Hanehalklarının 2022 yılında gerçekleştirdiği kültür harcamalarında; diğer kültür hizmetleri %23,5, televizyon ve ekipmanı %18,6 ve veri işlem ekipmanları %17,8 paya sahip oldu.
Harcama türlerine göre hanehalkı kültür harcamaları (%), 2022
Kültürel sektörlerin faktör maliyetiyle katma değeri %100,9 arttı
Kültürel sektörlerde faaliyet gösteren girişimlerin faktör maliyetiyle katma değeri %100,9 artarak 55 milyar 761 milyon 289 bin TL oldu. Katma değerin %22,1’i kayıtlı medyanın basılması ve çoğaltılması, %13,8’i sinema filmi, video ve televizyon programları yapımcılığı, ses kaydı ve müzik yayımlama faaliyetleri ve %11,9’u mücevher ve benzeri eşyaların imalatı alanında faaliyet gösteren girişimler tarafından üretildi.
Kültürel mal ihracatı %105,2 artarken, kültürel mal ithalatı %110,9 arttı
Kültürel mal ihracatı bir önceki yıla göre %105,2 artarak 178 milyar 596 milyon 215 bin TL olurken, kültürel mal ithalatı bir önceki yıla göre %110,9 artarak 79 milyar 774 milyon 071 bin TL oldu. Kültürel mal ihracatının toplam mal ihracatı içindeki payı 2022 yılında %4,2 olurken, kültürel mal ithalatının toplam mal ithalatı içindeki payı %1,3 oldu.
Kültürel alanlara göre ihracat ve ithalat, 2022
Kültürel istihdam %6,2 arttı
Kültürel istihdam 2022 yılında bir önceki yıla göre %6,2 artarak 682 bin kişi oldu. Kültürel istihdamda olanların %61,0’i 30-54 yaş grubunda, %29,2’si 15-29 yaş grubunda, %9,9’u ise 55 ve daha yukarı yaş grubunda yer aldı.
Kültürel istihdamda olanlar, 15+ yaş, 2018-2022
Kültürel istihdamda olanların %38,3’ünü yükseköğretim mezunları oluşturdu
Kültürel istihdamda olanların %38,3’ünü yükseköğretim mezunları, %35,9’unu lise altı eğitimliler, %25,8’ini ise lise ve dengi meslek okulu mezunu olanlar oluşturdu.
Kültürel istihdamın %60,6’sı ücretli, maaşlı veya yevmiyeli olarak çalıştı
Kültürel istihdamda olanların, %60,6’sı ücretli, maaşlı veya yevmiyeli çalışırken, %39,4’ü işveren, kendi hesabına veya ücretsiz aile işçisi olarak çalıştı. Kültürel istihdamda olanların %76,6’sı tam zamanlı çalışırken, %23,4’ü yarı zamanlı çalıştı. Kültürel istihdamda yer alan kişilerin haftalık ortalama normal çalışma süresi 38,7 saat oldu.
El sanatları çalışanlarının payı %40,4 oldu
Kültürel istihdamın %90,0’ını kültürel meslek alanlarında, %10,0’unu ise kültürel olmayan meslek alanlarında çalışanlar oluşturdu. Kültürel istihdamda olanların %40,4’ünü el sanatları çalışanları, %19,3’ünü mimar, planlamacı ve tasarımcılar, %9,7’sini yaratıcı sanatçılar ve sahne sanatçıları, %7,4’ünü ise sanat ve kültür ile ilgili yardımcı profesyonel meslek mensupları oluşturdu.
Kültürel istihdamın mesleki alanlara göre dağılımı (%), 15+ yaş, 2022
Mimarlık ve uzmanlaşmış tasarım faaliyetlerinin payı %9,5 oldu
Kültürel faaliyet alanlarına göre; mimarlık ve uzmanlaşmış tasarım faaliyetlerinde çalışanların toplam kültürel istihdam içindeki payı %9,5, yaratıcı sanatlar, gösteri sanatları ve eğlence faaliyetlerinde çalışanların payı %5,3, sinema filmi, video ve televizyon programları yapımcılığı, ses kaydı ve müzik yayımlama faaliyetlerinde çalışanların payı ise %4,1 oldu.
