2005’te temeli atılmasına rağmen Büyükşehir Belediyesi’nin yıllardır tamamlayamadığı Üçyol Üçkuyular Metro Hattı’nda çileli bekleyiş sona eriyor.
İzmir'de yapımı yılan hikayesine dönen ve 3 Haziran 2005'te temeli atılmasına rağmen Büyükşehir Belediyesi tarafından bir türlü tamamlanamayan Üçyol-Üçkuyular Metro Hattı'nda yıllar süren çileli bekleyişin ardından nihayet ışığın görüneceği gün geldi. İzmirlileri isyan ettiren, hatta Büyükşehir Belediye Başkanı Aziz Kocaoğlu'nun bile, "Ben de bıktım, İzmirli de bıktı" dediği metroda tünel kazımının bugün tamamlanacağı açıklanırken, rakamlarla hesaplandığında inşaat hızında yaşanan trajikomik tablo net olarak ortaya çıkıyor. Metro tüneli inşaatlarında zeminin yapısına göre günlük ortalama 10 metrelik ilerleme normal sayıldığı belirtilirken Üçyol-Üçkuyalar arasındaki 5.5 kilometrelik tünelde Büyükşehir Belediyesi günlük ortalama sadece 1.7 metre ilerleyebildi. Başkan Kocaoğlu'nun geçtiğimiz 21 Aralık'ta Yeni Asır'a yaptığı, "Tünelin bitimi için Poligon bölümünde sadece 30 metre kaldı" açıklaması üzerinden hesaplama yapıldığında ise, ortaya daha da kötü bir tablo çıktı. Buna göre Büyükşehir Belediyesi, son 1 yılda günde sadece ortalama 8.5 santimetre ilerleyerek yeraltı akar sularının zorladığı son 30 metreyi ancak tamamlayabildi.
Sorunlu firma yüzünden
Başkan Kocaoğlu, önceki akşam katıldığı bir TV programında "Yarın (Perşembe) tüneller birleşecek. Seçime kadar metro yetişir" demesi siyasi kulislerde yankı buldu. Kulislerde Kocaoğlu'nun 8 yıldır bitiremedikleri metroyu yerel seçim öncesinde tamamlayıp bunu seçim propagandası olarak kullanmayı hedeflediği yorumları yapıldı. Trafiğe kapanmasına neden olduğu için İnönü Caddesi'ndeki çok sayıda esnafı iflas ettiren Üçyol-Üçkuyular Metro Hattı inşaatının temeli 3 Haziran 2015'te atıldı ve İzmirlilere hattın 2 yıl sonra hizmete açılacağı duyuruldu.
İnşaatın ilk mütaahhit firması, ihalede en düşük teklifi veren ve finansal sorunlar yaşadığı bilinen Bayındır İnşaat'tı. O dönem Başkan Kocaoğlu, ihaleyi sorunları olan bu firmaya verdiği için sık sık eleştirildi. Nitekim, bir süre sonra Bayındır İnşaat'ın yaşadığı finansal sorunlar doruğa çıktı ve inşaat durdu. Aylarca devam eden bu sürecin sonunda Büyükşehir Belediyesi, Bayındır İnşaat'la sözleşmeyi Kasım 2006'da feshetti.
Ardından 27 Ocak 2007'de yapılan yapılan yeni ihale ise, hiç metro inşa etmemiş Ankaralı Bozoğlu firmasına verildi. Kocaoğlu, o dönem bu ihaleyi de bu alanda hiç tecrübesi olmayan firmaya verdiği için eleştirildi. İhalenin ardından bir süre sonra bu firma da sıkıntılar yaşayınca, sözleşmesi 13 Ağustos 2009'da feshedildi. Ardından 5.5 kilometrelik hat 2 ayrı paket halinde ihale yapıldı. Projeyi bölen Büyükşehir, 5 Ekim'de ilk etabı oluşturan İzmirspor ve Hatay istasyonları için ihaleye çıktı. İşi, ÖZTAŞ Firması aldı. Öztaş bu iki istasyonu tamamladı. Bu istasyonlar geçtiğimiz aylarda hizmete açıldı.
Ek süreler de verildi
Hattın 2. etabını oluşturan Göztepe, Poligon ve Fahrettin Altay istasyonlarının tünel delme ve istasyon inşaatları işleri için açılan ihaleyi Borege-Sigma Ortak Konsorsiyumu kazandı. Bu 3 istasyonun ray döşeme ve elektrifikasyon işleri ise Öztaş'a verildi. Konsorsiyuma tanınan süre 11 Ağustos 2011'de sona erdi. İşler bitmeyince firma, Büyükşehir'den ek süre istedi ve 9 ay ek süre verildi. Bu süre de Mayıs 2012'de bitti, ama işler bitmedi. Konsorsiyuma 31 Aralık 2012'ye kadar 7 ay daha ek süre daha verildi. Fakat bu süreçte de işler tamamlanamadı.
Düzgün etüd edilemediği için zeminin öngörülemeyen ölçüde kötü çıkması projenin bitiş süresine doğrudan etki yaptı ve Belediye, firmaya 31 Temmuz 2013'e kadar ek süre verdi. Bu arada Konsorsiyum, tünel delme ve istasyon inşaatları işlerini bitiremediği için, Öztaş firması da yüklendiği ray döşeme ve elektrifikasyon işlerine başlayamadı. Ek imalatlar ve gecikmeler maliyeti artırdığı için ihale bedeli yarım kalan işlerin tamamlanmasına yetmedi.
Yüzde 40'lık keşif artışı için başvurulan Bakanlar Kurulu, geçtiğimiz aylarda keşif artışını onayladı. 1 Ağustos 2013 tarihi itibariyle yüklenici firmaya yarım kalan işleri tamamlasın diye 7 Mart 2014'e kadar ek süre verildi. Böylece Metro'nun son 3 istasyonunun yolculu seferlere başlaması en erken 7 Mart 2014'e kalmış oldu.
Çok yavaş ilerledi
Bu arada metro için kazılan tüneller de tamamlanma aşamasına geldi. Başkan Kocaoğlu'nun açıklamasına göre tüneller bugün birleştirilecek ve böylece yıllar süren metro çilesinde önemli bir aşamaya ulaşılmış olacak. Ardından ray döşeme, istasyon inşaatları, elektrik ve eloktronik altyapı tamamlanacak. Kocaoğlu, metorunun bu kalan son 3 istasyonunu seçimlere kadar hizmete açmayı hedeflediklerini açıkladı.
Bu arada 8 yıl süren metro inşaatı rakamlara döküldüğünde yaşanan trajikomik tablo net bir şekilde ortaya çıktı. Metro tüneli inşaatlarında zeminin yapısına göre günlük ortalama 10 metrelik ilerleme normal sayılırken Üçyol-Üçkuyalar arasındaki 5.5 kilometrelik tünelde Büyükşehir Belediyesi günlük ortalama sadece 1.7 metre ilerleyebildi. Başkan Kocaoğlu'nun geçtiğimiz 21 Aralık'ta Yeni Asır'a yaptığı "Tünelde son olarak Poligon bölümünde sadece 30 metre kaldı" açıklaması üzerinden hesaplama yapıldığında ise, ortaya daha da kötü bir tablo çıktı. Buna göre, Büyükşehir Belediyesi, son 1 yılda günde yeraltı akarsularının zorladığı bu son 30 metreyi sadece ortalama 8.5 santimetre ilerleyerek tamamlayabildi.
"Metroyu yapamadınız 'Metrotay' verelim"
Tamamlanamayan metro inşaatı nedeniyle çevrede yaşayan vatandaş ve esnaf, çok sayıda eylem yapmıştı. Bu eylemlerden sonuncusu geçtiğimiz günlerde İzmir Sivil Toplum Kuruluşları Platformu (İZTOK) üyesi bir grup tarafından yapıldı. Üçkuyular'da, 8 yıldır tamamlanamayan metro nedeniyle İzmir Büyükşehir Belediyesini protesto eden grup üyeleri, yanlarında getirdikleri ve 'Metrotay' adını verdikleri faytonları metroya alternatif olarak önerdi. Üçkuyular toplanan İZTOK üyeleri, Üçyol-Üçkuyular metro hattınının 8 yıldır inşaatının sürdüğünü ve halen tamamlanamadığını belirterek, bu durumu protesto etti.
İlginç protesto
Grup adanı açıklama yapan Halit Çelik, hattın temelinin '24 ayda biter' denilerek 2005 yılında atıldığını ifade ederek, "Belki bir sabah biner gideriz denildi ancak o sabah hiç bir zaman gelmedi" dedi. Protesto için beraberlerinde getirdikleri faytonu tanıtan ve "Metrotay" adını verdiklerini bildiren Çelik, bunu metroya alternatif olarak önediklerini söyledi. Çelik, "Diğer metrolara göre, çok hesaplı ve çevreci olan 'Metrotay'ın yakıtı ot olup, her türlü riskten uzaktır. Çökme, delinme, su basması gibi olumsuzlukları yoktur. Metrotay, tüm halkımıza hayırlı olsun" diye konuştu.
KAZI ÇALIŞMASI BAŞLARKEN..
Üçyol-Üçkuyular Metro Hattı'nın temeli 3 Haziran 2005'te atıldı.. O gün..
– Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer, CHP Genel Başkanı Deniz Baykal'dı..
– ABD'yi Bush, Almanya'yı Schröeder, Mısır'ı Mübarek yönetiyordu..
– Michael Jackson çocukları taciz etmekten yargılanacak kadar sağdı..
– Saddam Hüseyin henüz yargılanmamış ve idama mahkum edilmemişti..
– MSN ile mesajlaşıyorduk.. Youtube yayına yeni başlamıştı.. Tablet bilgisayar yoktu..
2740 GÜNDE NELER OLDU
Metro temelinin atıldığı günden bugüne kadar geçen 2740 günde..
– Facebook ve twitter ile tanıştık, like ettik..
– Orhan Pamuk Nobel Edebiyat Ödülü'nü aldı..
– Atletizm pistlerinde Usain Bolt rüzgarı çıktı..
– Mars'a ilk insansız araçlar gönderildi..
– Fenerbahçe Türkiye Kupası'nı aldı, hem de 2 kez..
– Felix Baumgartner uzaydan dünyaya paraşütle atladı..
– İzmir iki kez EXPO'ya aday oldu, kaybetti..
