Milyarlık Projelerin Yeni Adı: Kentsel Dönüşüm..

Arsa bulmakta zorluk çeken firmalar, hak sahipleri ile anlaşarak hem büyümelerini sürdürüyor, hem de kentin değişen kimliğine katkıda bulunuyor.  2012 yılında dönemin Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan’ın İstanbul Esenler’de başlattığı kentsel dönüşüm seferberliği bugün İstanbul başta olmak üzere tüm büyük illerde gayrimenkul sektörünün önemli bir dinamiği haline geldi. 
 
KİPTAŞ Genel Müdürü İsmet Yıldırım’ın 'Türkiye için olmazsa olmaz bir reform' diye tanımladığı kentsel dönüşüm çalışmalarını riskli bölgelerde başlatan yerel yönetimler şehrin çöküntü alanı olarak bilinen yerlerini de cazibe merkezi haline getirmeyi amaçlıyor. 2015 sonu itibariyle kamu ve özel sektör eliyle gerçekleştirilen dönüşümün büyüklüğü ise milyar dolarlarla ölçülüyor. Üst üste değişen düzenlemelerle giderilen eksiklikler firmaların cesaretini artırıyor. 2012 yılında tespit edilen rakamlara göre, Türkiye genelinde yaklaşık 14 milyon konutun elden geçirilmesi hedeflenmişti. Hemen yıkılmayı bekleyen 6.5 milyon konut bulunuyor. 54 ilde toplam 275 alan riskli ilan edildi. İstanbul’un Avcılar, Zeytinburnu, Ümraniye, Pendik gibi ilçelerde çalışmalar devam ediyor. Uzmanlar ise kentsel dönüşümün yapıldığı bazı bölgelerde özellikle ulaşım odaklı altyapı yatırımlarının yetersiz olması nedeniyle sıkıntıların yaşanabileceğine dikkat çekerken, sosyal dönüşümün de sancısız gerçekleşmesini temenni ediyor.
 
Dönüşümün lideri TOKİ
Kentsel dönüşüm çalışmalarının Başbakanlık Toplu Konut İdaresi (TOKİ) faaliyetleri içinde önemli bir yeri bulunduğuna işaret eden TOKİ Başkanı M. Ergün Turan, 57 şehirde yerel yönetimle işbirliği içinde 394 kentsel dönüşüm projesinin devam ettiğini açıklamıştı. Turan, ''Bu çerçevede 79 bin adet konutu tamamladık. Bugüne kadar 281 bin 587 konutluk gecekondu dönüşüm çalışması projelendirdik. Yerinde dönüşüm temel prensibiyle inşa edeceğimiz konutların yüzde 40’nı kentsel dönüşüm içerikli projeler oluşturacak’’ demişti.
 
Ürettiği konutlarla 3 milyon kişinin konut ihtiyacını karşılayan TOKİ, 2015’in son günlerinde altı ilde 3220 konut ve sosyal yaşam alanlarının alt yapı ve çevre düzenlemeleriyle ilgili ihale süreçlerini tamamladı. Bu yılın ilk yarısında ise dönüşüm süreci daha da hız kazandı.
 
Nereler dönüşüyor?
60’a yakın ilin yerel yönetimleri ile protokol imzalayan TOKİ, bugünlerde Samsun’da 37.8 hektarlık alanda dönüşüme imza atarken,  Şanlıurfa’da 1.364, Kocaeli Kandıra’da 206, Yozgat’ta 297, Niğde’de 157, Çorum’da 243, Denizli Karahayıt’ta 258, Karabük’te 700, Erzincan’da 926 konutluk projenin üretim satış sürecine devam ediyor. Öte yandan, Trabzon’da Çömlekçi birinci etap kentsel dönüsüm prjesi kapsaminda Esentepe Mahallesi’nde 42 binanın yıkımına başlandı. Manisa'daki dönüşümde bin 595 riskli bina yıkıldı. Bursa'nın Osmangazi Belediyesi Soğanlı Kentsel Dönüşüm projesi kapsamında 42 hektar alan üzerinde 2 bin konutluk çalışma yapıyor. Başkent Ankara'da kentsel dönüşümde öncü ilçe olan Mamak'ın farklı bölgelerinde toplam 7 kentsel dönüşüm projesi hayat bulmuş durumda.
 
Diğer bölgelerde son durum
Kocaeli'de ise 3 bin 760 adet bina dönüşüm bekliyor. Ege-Koop Genel Başkanı Hüseyin Aslan da,  İzmir'deki kentsel dönüşüm projesinin gerekliliğine dikkat çekerek, ''İzmir’de konutların yüzde 60'ı deprem riski altındadır ve İzmir acilen kentsel yenilemeye ve kentsel dönüşüme muhtaçtır’’ dedi.  İzmir Narlıdere de, 43 hektarlık alanda 2 bin 500 konutluk gecekondu bölgesi dönüşüyor.Eskişehir'de  ise 9 mahallede kentsel dönüşüm çalışmaları devam ediyor. Kayseri'nin eski yerleşim merkezlerinden olan Fevzi Çakmak'ta kentsel dönüşüm için ilk binalar yıkılmaya başlandı. Adana’da 6 bin konut inşa edilirken, Trabzon'un Pazarkapı Mahallesi’nde de dönüşüm için süreç başladı. Rize’de kent merkezinde 1970-1990 yılları arasında deniz doldurularak oluşturulan yerleşim yerlerine yönelik yapılaşma çalışmaları başladı. Antakya'da dönüşüm için ilk kazma 30 Mart'ta vurulacak. Bursa'da kentsel dönüşüm için bu yıl 20 milyon lira bütçe ayrıldı. İstanbul Büyükçekmece Belediye Meclisi de, Mimarsinan Mahallesi'nde genelde Roman vatandaşların ikâmet ettiği lokasyonda kentsel dönüşüm uygulaması yapılmasını kabul etti. İstanbul Maltepe’de Gülsuyu ve Gülensu’da kentsel dönüşüm bu yıl başladı. Uşak Belediyesi de, 450 milyon liralık dönüşüm projesini bu yıl tamamlayacak. 
 
TSKB Gayrimenkul Değerleme Genel Müdür Yardımcısı Ozan Kolcuoğlu, kentsel dönüşüm çalışmalarının yoğun olduğu Göztepe-Ziverbey aksındaki yapıların da hızla değerlendiğini dile getirdi. Kolcuoğlu, ''Bölgede eski konutların metrekare fiyat karşılığı 4.500 lira ile 5.500 lira aralığında gösteriliyor. Yeni konut projelerinde ise bu değer 8 bin ile 10 bin lira arasında. Deniz kıyısına yakınlık, manzara ve şehirn en popüler caddesi olan Bağdat Caddesi'ne olan mesafesine göre, metrekare fiyatları 15 bin liralara kadar çıkabiliyor" dedi. Ankara'da ise Mamak, Çukurambar, Ümitköy, Çayyolu, Oran ve İncek bölgeleri öne çıkıyor.