Malzeme tedarik sıkıntısı ve hızlı artan maliyetler, inşaat şantiyelerini sıkıntıya soktu. Konuya ilişkin çözümlerini dile getiren Turner Türkiye Direktörü Mehmet Sami Kılıç, yabancı yerine yerli malzeme oranının artırılmasını önerirken, “Dönem daha planlı inşaat yapmak, tedarik sürecini iyi planlayarak israfı önleyen Yalın İnşaat yöntemlerini kullanmak” dedi.
Dünyada Rusya-Ukrayna Savaşı ile alevlenen malzeme tedarik sıkıntısı ve ekonomik dalgalanmalar sonucu hızlı artan maliyetler, şantiyeleri sıkıntıya soktu. Türkiye’de İFM gibi büyük projelerin inşaat ve proje yönetimini gerçekleştiren ABD’li inşaat devi Turner, yaşanan sıkıntılara ilişkin çözümlerini dile getirdi. Turner Türkiye Direktörü Mehmet Sami Kılıç, ithal yerine yerli malzeme oranının artırılmasını önerirken, “Ayrıca dönem, daha planlı inşaat yapma ve tedarik sürecini iyi planlayarak israfı önleyen Yalın İnşaat’a öncelik verme dönemi.” diye konuştu.
İnşaat maliyetlerindeki artışın; proje teslimi, tasarım süreçleri ve malzeme seçimlerinde değişimlere yol açacağını belirten Mehmet Sami Kılıç, sürece ilişkin önerilerini şu sözlerle özetledi:
Hammadde tedariğinde iç piyasaya öncelik
“İhtiyaca göre, uygun zamanda, daha planlı inşaatlar yapılması gereken bir dönemdeyiz. Malzemeler projenin ihtiyacına göre mimar / işveren / yüklenici ile birlikte seçilmeli ve tedarik süreci iyi planlanmalı. İthal malzemelerin kullanımı azaltılarak, yerli malzemelerin kullanımında artış sağlanabilir. Hammadde tedariğinde iç piyasaya öncelik verilerek, iç piyasada inşaat malzeme fiyat artışları belli ölçüde kontrol altında tutulmaya çalışılabilir. İnşaat sektöründeki israfın diğer sektörlere göre daha fazla olduğu da düşünülürse, entegre proje teslimi, modüler inşaat, sürdürülebilir inşaat ve yalın yönetim gibi anlayışların sektörde yaygınlaşması beklenebilir.”
Yalın inşaatla proje süreleri kısalıyor
Yalın İnşaat modelinin işin süresine katkısını bir örnekle dile getiren Mehmet Sami Kılıç, “Türkiye’nin en yüksek binasında yaklaşık 1 yıllık bir sürede sunum kapama süresi ortalama 9 günden 7.73 güne geriledi. Sadece bu değişimdeki süre farkının bile maliyete yansıması kaçınılmazdır.” dedi.
Projelendirme süreçleri erkene çekilebilir
“Yalın anlayışın bir parçası olan tam vaktinde (Just In Time- JIT) üretim veya tedarik, malzeme ve girdi fiyatlarının yönetilebilir oranlarda değiştiği ortamlarda depo maliyetlerini, bekleme sürelerini, hatalı imalatları, gereksiz işçilik ve nakliye maliyetlerini azaltarak tasarruf sağlanmaktadır. Ayrıca, JIT, proje değişikliklerine ve işverenin taleplerine çevik yanıt verebilmeye olanak sağlamaktadır. Maliyetlerin çok yüksek oranda arttığı durumlarda, JIT ile elde edilen avantajlar yerine maliyet artışından az etkilenme yolu da paydaşlar tarafından seçilebilmektedir. İnşaat firmalarının stoklu çalışmayı tercih ettiği bu tür ortamlarda; projelendirme süreçlerinin erkene çekilmesi, malzemelerde ve süreçlerde standartlaştırmanın sağlanması, daha katılımcı bir yönetim anlayışının uygulanması ve sıkı bir planlama yapılması gerekecektir.”
Sektör küçük çaplı projelere yönelebilir
Yaşanan sorunların inşaatta ölçek kavramını da değiştirebileceğini öngören Kılıç, açıklamalarını şu sözlerle tamamladı:
“Birkaç yıl önce daha geniş, lüks ve büyük çaplı konut veya inşaat projeleri yapılırken, maliyet artışları nedeniyle daha küçük çaplı, az maliyetli ve sürdürülebilir projelerin artması beklenebilir. Biz profesyonel proje yönetimi hizmeti sunarken büyük ya da küçük proje ayrımı yapmıyoruz. Hepsi aynı modelleme ile yönetiliyor. Ancak yüklenici yatırımları söz konusu olduğunda sektörde daha küçük projelere rastlamak artık daha mümkün görünüyor.”
