Yabancıya konut satışında mütekabiliyetin kalkmasını öngören düzenlemenin yapılacak olması haberleri bile gayrimenkul sektöründe bayram havası estirmeye yetti. Körfez ve Arap ülkeleri başta olmak üzere 10 binin üzerinde konut satılması bekleniyor. Geçtiğimiz ay belki yirmiden fazla projenin lansmanına tanık oldum.Bu toplantılarda basındaki muhabir arkadaşlarımızın şirket sahiplerine sıklıkla sorduğu soru “Mütekabiliyet yasası konusundaki düşünceleriniz nedir” oldu.
Türkiye’deki önemli projelerin başında olan şirket sahipleri , birbirlerine yakın beklentiler içindeler.Bazı şirket sahipleri Türkiye’deki toplam konut satışını yüzde 10-15 bazıları ise kendilerinin yaptığı yabancı konut satışlarını ikiye katlayacağını söylüyor.Genelde Körfez ülkeleri Arap Dünyası, Rusya, İran gibi ülkelerden talep geleceğini düşünüyorlar.
Bu konuda dikkatinizi bir noktaya çekmek istiyorum.
Bu yasa ya sektördeki inşaat şirketlerini de ikiye katlarsa! Her önüne gelen “yabancıya konut satacağım “deyip inşaat yapmaya kalkarsa…..Sonra kısa sürede bu projeler yurt dışından gelen yatırımcının elinde patlarsa… ne olur bizim mütakabiliyet hayallerimiz…. İnşaatı bitmiş ,kat mülkiyeti alınmış projelerde tabiki bir sıkıntı yaşanmayacak fakat kat ittifakı ile yapılan satışlarda bu sıkıntı olacak.Yurt dışından konut almak isteyecek yatırımcı öncelikle inşaatın bitirilmesi konusunda garantör isteyecek . Bu garantör tabii ki bankalar olacak.Bu durumda yasalar çerçevesinde banka garantörlüğü olmayan firmalar yabancılara konut satamamalı.
.Bu yasanın düzenleme çalışmalarını yaparken Çevre ve Şehircilik Bakanlığı bu konuda çalışmalar yapmıştır diye düşünüyorum.
Aksi takdirde dünya ekonomik krizdeyken büyüme trendi gösteren Türkiye’nin adına kara çalınmasını hiç kimse istemez.
Sektörün önemli isimlerinin konu ile ilgili kısa kısa görüş ve açıklamalarını size aktarmak istiyorum.
Soyak Holding CEO Emre Çamlıbel:
Mütekabiliyet bugüne kadar gayrimenkul sektörünün önemli problemlerinden bir tanesiydi. Yabancılara konut satışının önündeki engellerin kaldırılacak olması hem gayrimenkul sektörü, hem Türkiye için önemli bir fırsat. Mütekabiliyet kriterlerinin hafifletilecek olmasıyla Türkiye’ye ciddi miktarda yabancı sermaye akışının olması ve cari açığın azalması kaçınılmaz.
Yabancıya konut satışında mütekabiliyetin kalkmasının yanı sıra 6 ay süren izin prosedürünün de kısaltılmasını isteyen Çamlıbel, "İngiliz, Alman vatandaşı zaten Türkiye'den konut alabiliyordu. Kimseye ülkesinde konut satmayan Körfez ülkeleri alamıyordu. Mütekabiliyet yasası değişirse Körfez'dekiler batı ülkeleri yerine Türkiye'den konut almayı tercih edecektir. Beklentimiz bu. Mütekabiliyet yasası sadece inşaat sektörü değil ülke ekonomisi için kalıcı kaynak doğuracak, cari açık sorununu çözecek " diye konuştu.
Sinpaş GYO İcra Kurulu Başkanı Ömer Faruk Çelik
Mütekabiliyet ilkesinin, 1934 yılında yürürlüğe giren tapu kanununun 35. maddesinde yer aldığını belirten Çelik, o günlerin Türkiye’si ile 21'inci yüzyıl Türkiye’si arasında çok büyük farklar bulunduğunu söyledi.
Bugün artık demokrasisi gelişmiş, özgüveni yüksek, ekonomik olarak da rüştünü ispat etmiş bir Türkiye'nin bulunduğunu anlatan Çelik, ''O halde 2010 yılında, 1934 yılındaki duygular ile hareket edemeyiz. Yabancıya gayrimenkul satışının önündeki engellerin kaldırılması ile Türkiye kazanacak. Tarih buna emek veren isimleri altın harflerle yazacak ve sektör minnetle anacaktır'' dedi.,
Ant Yapı Yön. Krl. Bşk. Mehmet Okay
“Yabancıya konut satışı” nın önündeki en büyük engel :Mütekabiliyet olduğu söyleniyor.Kısaca açıklaması: “Siz bize ev satmıyorsanız bizde size ev satmayız” .Yada “Siz bize nasıl davranırsanız ,bizde size öyle davranırız”. Yıllardır bu sarmal içinde kalarak çok büyük fırsatlar kaçırdık.Hele ki devamlı sıcak paradan şikayet edip, kalıcı para peşinde koşulduğunu düşünürsek, mütekabiliyet koşuluna takılıp kalarak yabancıya konut satmamanın büyük bir yanlış olduğu ortaya çıkar ki her konuda bu koşulun aranmadığı da ayrı bir gerçek .Mesela bize vize uygulayan çoğu ülkeye vize uygulamıyoruz .Nerde kaldı mütekabiliyet!
En üzücü olan ise soydaş dediğimiz Azeri, Türkmen, Kazak vatandaşlarımız bile Türkiye’den konut satın alamamakta. Anthill Residence projemizde konut satın alıp,bu yasanın çıkmasını bekleyen müşterilerimiz var.Bu yanlış uygulamanın bir an önce makul kısıtlamalar yapılarak düzenlenmesi ve yabancıya konut satın alma izni verilmesi ülke yararınadır.
Ağaoğlu Şirketler Grubu Başkanı Ali Ağaoğlu:
Haberin dedikodusu bile piyasayı hareketlendirdi. My World Europe projesinde bir haftada yabancıya 187 konut sattık. Önceki gün My World Europe projesinde Yemen'li bir müşteri ile 33 daire için sözleşme imzaladık. Türkiye orta vade de yabancıya konut satışından 10-20 milyar dolar para kazanır. Ağaoğlu İnşaat Yönetim Kurulu Başkanı Ali Ağaoğlu, mütekabiliyetin kalkmasının sadece inşaat sektörü için değil, Türkiye ekonomisi için bir dönüm noktası olacağını , "Türkiye'nin büyümeye, bunun için de kaynağa ihtiyacı var. Bunu da ya dışarıdan borçlanarak ya da yabancı yatırımcı çekerek yapacaksın. Borçlanma faizle olur, yatırımcı çekmek zor. Üçüncü bir yol var ki, yabancıya konut satarak Türkiye çok ciddi bir döviz elde edebilir. En ucuz maliyetli, en kalıcı yöntem bu. İhracat gibi bu da. Burada 1 trilyon doların üzerinde potansiyel var. Bu gerçekleştiği zaman Türkiye'de ne cari açık sorunu kalır ne de büyümesi sekteye uğrar" dedi. Yabancıların başta İstanbul'da olmak üzere şehir içindeki konut projelerine talep gösterdiklerini belirten Ali Ağaoğlu, mütekabiliyetin kalkmasının satışları tetikleyeceğini ifade etti. Ağaoğlu "Başta Körfez ülkeleri olmak üzere Arap Baharı'ndan sonra Ortadoğu ülkeleri de dev yatırımlarını Batı ülkeleri yerine Türkiye'ye yöneltme eğiliminde. Türkiye cazip, istikrarlı ve ekonomik olarak da güvenli bir liman. Şartın kalkmasıyla Türk Cumhuriyetleri, Rusya ve Körfez ülkeleri vatandaşları gelecek. Azerbaycanlıya kardeş diyoruz ama evinin tapusunu alamıyordu”.
Konut Projeleri Markalaşma Danışmanı Hilmi Işıkören:
Yeni yasa, hem ülke ekonomisi hem de inşaat sektörü açısından son derece önemli ve pozitif bir düzenlemedir. Yeni yasa, benim öngörülerime göre 10 yılda 100 milyar dolarlık ilave bir konut satışı getirecek. Bugüne kadar ülkemizden gayrimenkul almak isteyip de mütekabiliyet esası nedeniyle vazgeçen yabancıların yeni yasa ile ilgilerini yeniden Türkiye’ye yönlendirmesi inşaat firmalarını daha farklı projeler üretmeye sevk edecek ve yeni yeni inşaat firmaları ortaya çıkacak. Bu rekabeti dolayısyla da kaliteyi arttıracağı gibi cari açıkla mücadeleye katkı sağlayıp ekonomiye de büyük bir girdi sağlayacaktır. Ayrıca buradan gayrimenkul satın alan yabancıların diğer ihtiyaçları için de paralarını ülkemizde harcayacağını düşünürsek yeni yasanın ne kadar faydalı olacağını daha iyi anlayabiliriz.
Sinpaş Yapı Genel Müdürü Ahmet Çelik:
Düzenlemenin yapılmasıyla yarısı İstanbul'da olmak üzere yabancıya 10 bin konut satılabilir. Gaziantep'teki Antepia projemizde, Suriye'deki talebi yeniden gözden geçireceğiz. Suriye ile Irak’lılara yönelik yeni etaplar oluşturabiliriz.
Torunlar GYO Yön. Krl. Bşk. Aziz Torun:
Yabancıyatırımcılara gayrimenkul satışı ile ilgili çalışmalarımızı ve portföy çeşitlendirmemiz üzerinde çalışıyoruz. Yasanın yürürlüğe girmesiyle de mevcut projelerimizdeki konut ve ofis satışlarımıza önemli katkısı olacağını düşünüyoruz. Yasanın hayata geçmesinden bir sure sonra bölgesel olarak satışlarda yüzde 10-15 arasında artış yaşanacağını öngörüyoruz.
Artaş İnşat Yön. Krl. Bşk. Süleyman Çetinsaya:
Konut satışlarında yüzde 15'lik bir artış yaşanacaktır. İstanbul'da yaklaşık 30 bin civarında devam eden proje var. Yeni düzenlemelerin çıkmasıyla birlikte mütekabiliyet nedeniyle satış yapılamayan ülke vatandaşlarına ekstra 3-4 bin civarında konut satılabilir.
Dumankaya İnş.Yön. Krl. Üyesi Uğur Dumankaya:
Uğur Dumankaya “Var olan cari açık problemine karşın yıllardır dışarıdan gelecek kaynak engelleniyordu. Nihayet yabancılara satış konusunda engelleri aşmaya başlayacağız. Bu hem Türkiye ekonomisi hem de inşaat sektörü açısından çok olumlu ve mutluluk verici bir haber. Özellikle Ortadoğu ve Türki Cumhuriyetlerden talep artacaktır. Kısa vadede dünden bugüne hemen bir hareketlenme olmasa da konunun zamanla çok büyük önem kazanacağını söyledi.
Başlangıçta yabancıya konut satışı sınırlı olacaktır. Ancak firmalar organize bir şekilde yabancıya yönelik pazarlama çalışmalarına ağırlık verecek ve satış rakamları her yıl katlaya katlaya arttıracaktır. Konuta yabancı talebinin de etkisiyle konut fiyatlarında da ve arsa fiyatlarında artış yaşanabilir.Yabancılara konut satışında Türkiye’yi yılda en az 10 milyar dolar seviyesine taşıyacaktır.
Sur Yapı Yönetim Krl. Bşk. Altan Elmas:
Körfez ve Arap dünyası, Türki cumhuriyetler, Rusya, İran ve Azerbaycan'dan satışa dönüşmeyen talep var. Özellikle İstanbul'da merkezi lokasyonlarda, deniz gören ve manzaralı projelere yabancı ilgisi olacaktır. İstanbul'da ilk etapta 4 bin civarında yabancıya konut satılabilir.
Ege Yapı Yön. Krl. Bşk. İnanç Kabadayı:
Başta Batışehir projesi olmak üzere toplamda 200'ün üzerinde yabancıya konut satmayı hedefliyoruz. Yurtdışında irtibat büroları ve tanıtım ofisleri açmak da gündemimizde. Toplamda 10 bin rakamına ulaşılabilir. Ofis ve ticari ünite satışları da artacaktır.
Özyurtlar Başkanı Tamer Özyurt:
Arap ülkelerinden çok talep alıyoruz. Yabancıya satış iki kat artar. Biz yılda 2 bin konut satıyoruz, düzenlemeyle 200 yabancı müşterimiz olur.
Öyle görülüyor ki Türk İnşaat Sektörün’ünün dışa açılmasında bizi önemli bir sınav bekliyor.
Ayla Özer
