Pandemi nedeniyle dünyanın birçok yerinde otellerin ve ofis binalarının büyük bir kısmı bir yıldan uzun süredir boş durumda. Seyahatlerin kısıtlanması çoğu otelin kapanmasına sebep olurken, evden çalışma düzeninin kalıcı olacağına dair öngörüler de ofislerin yer aldığı büyük binaların geleceğinin sorgulanmasına yol açıyor.
Şirketlerin evden çalışma düzenini benimsemesiyle boş kalan ticari gayrimenkullerin bundan sonra ne olacağı ABD’li uzmanların da gündeminde. Örneğin Mart ayında dünyanın en büyük finans merkezlerinden biri olan Manhattan’ın ofis alanlarının yüzde 17’sinden fazlası boştu. Üstelik bu oran her geçen gün artmaya devam ediyor. Boş kalan ofislerin maddi değerleri de yüzde 25 kadar düşüş yaşadı.
Uzmanlar bu koşullar altında bugüne kadar ofis olarak kullanılan çoğu binanın, gelecekte apartman olarak karşımıza çıkabileceğini toplantı odalarının yatak odalarına dönüşebileceğini söylüyor.
Halihazırda iş yerlerinin evden çalışma düzenini sürdürdüğünü ancak büyük şirketlerin henüz ofislerini boşaltmadığını söyleyen Coldwell Banker Türkiye Ülke Müdürü Gökhan Taş, bununla birlikte pazarda bir dönüşüm yaşandığını belirterek şunları söyledi:
“Pandemiden dolayı geniş plazalara talep artmış durumda. Önceden çalışma alanı olarak kişi başı yaklaşık 11 metrekare yeterliyken şu anda standart 20 metrekarelere çıktı. Bunun sebebi ise iş yerlerinde sosyal mesafeyi bundan sonra kalıcı hale getirmek. Dolayısıyla ofis pazarında ciddi bir dönüşüm var. Bize gelen taleplere bakılırsa evden çalışmaya kesin bir geçiş olacağı net değil.
ABD’de oluşan ve ofis alanlarının apartmanlara dönüşümünü henüz Türkiye’de beklemiyoruz. Böyle bir dönüşüm olursa bunun önünde imar engelleri olmaz. Ofis alanları, proje revizyonları ile rahatlıkla apartman dairelerine dönüştürülebilir.”
Ofislerin boş kalmasının asıl sebebinin evden çalışma düzeninden ziyade yükselen maliyetler olduğunu söyleyen Taş, açıklamalarını şu sözlerle tamamladı:
“Ofis binalarının satış ve kiralamaları genellikle dolar üzerinden yürütülüyor. Dolardaki yükselişle birlikte satış ve kiralama fiyatlarını ise imal edenler düşürmek istemedi ve bazı ofisler bu sebeple boş kaldı. Şu an bazı ofislerin boş kalmasının nedeni maliyetlerin yükselmesidir”
