Ramazan Bayramı, (Şeker Bayramı ya da İftar Bayramı) İslam âleminde oruç tutma ayı olan Ramazan ayının ardından üç gün boyunca kutlanan dinî bir bayramdır. Hicrî takvime göre onuncu ay olan Şevval ayının ilk üç gününde kutlanır. Bayramdan bir önceki gün Ramazan ayının son günü olan arifedir.
Hicri takvim bir ay takvimi olduğu için yıllar güneş temelli miladi takvimden 11-12 gün kısadır. Bu nedenle Ramazan Bayramı her sene bir önceki seneden 11-12 gün daha erken kutlanır. Yaklaşık olarak her 33 senede bir Ramazan Bayramı aynı günlere tekabül eder.
Ramazan Bayramı hicretin ikinci yılından sonra kutlanmaya başlandı. Bu bayramda yapılması gereken tüm törenler ve ibadetler Hz. Muhammed tarafından düzenlendi. İlk Ramazan Bayramı ile ilgili işlemler de onun tarafından yapıldı.
Ramazan Bayramı’nın Hicri takvime göre tarihi her zaman aynı olmasına rağmen, Miladi takvime göre tarihi her yıl yaklaşık olarak 11 gün daha erken gelir, çünkü Hicri takvim ay temelli, Miladi takvim ise güneş temellidir. Bu nedenle, eğer Ramazan Bayramı, bir Miladi takvim yılında ilk on gün içinde denk gelirse, aynı Miladi takvim yılında son on gün içinde ikinci bir Ramazan Bayramı olur. Bu durum 2000 yılında gerçekleşmiştir. Miladi takvim tarihi, yeni ayın yerel görünürlüğüne bağlı olarak ülkeler arasında değişebilir.
Ramazan Bayramı: Bayram Ramazan ayının sonunda kutlandığı için bu isimle anılır. Ramazan kelimesi Arapça bir sözcük olan ramaḍ (“kuru sıcak”) kökünden gelir. Bunun nedeni muhtemelen Ramazan orucu ibadeti ilk uygulanmaya başlandığında yaz aylarına tekabül etmesidir.
Şeker Bayramı adı nereden geliyor?
Bayramın Osmanlı dönemindeki adı olan “Iyd-ı Fıtır” isminden Türkçeleştirilmiştir. Iyd bayram demektir. “Oruç açma” anlamına gelen Fıtır ise “fıtır sadakası” ya da “fitre” olarak bilinen ve zengin Müslümanların bayram sonrasına bırakmamak şartıyla yoksullara vermesi vacip olan sadakadır. “Şükür sadakası” olarak da bilinir. Bir iddiaya göre bu “şükür” kelimesi zamanla “şeker”e dönüşmüştür. Bir başka iddiaya göre ise, Şeker Bayramı adı Ramazan Bayramına hurma ve şekerleme yiyerek başlama geleneğine dayanır.
