Eyyubiler döneminde 1211 yılında Hz. İbrahim'in ateşe atıldığında düştüğü rivayet edilen makamın bulunduğu alanda inşa edilen ve Balıklıgöl'ün güney batı kıyısında yer alan cami, Osmanlı döneminde medrese, mezarlık ve Hz. İbrahim'in makamından oluşan bir külliyeye dönüştürüldü.
Son olarak 1810 yılında temelinden restore edilerek günümüzdeki halini alan cami, Hazreti İbrahim'in ateşe düştüğü Halilürrahman Gölü kıyısında bulunması nedeniyle her yıl yüz binlerce yerli ve yabancı ziyaretçiye ev sahipliği yapıyor.
Camide, zeminin Balıklıgöl'e doğru kayması ve çatlaklar oluşması nedeniyle 2015 yılında Vakıflar Şanlıurfa Bölge Müdürlüğü tarafından restorasyon çalışması başlatıldı. Yaklaşık iki yıldan bu yana devam eden restorasyon çalışmalarında sona gelindi.
"Bilim adamlarının görüşüyle hareket ediliyor"
Vakıflar Şanlıurfa Bölge Müdür Vekili Mehmet Ali Palalı,yaptığı açıklamada, Halilürrahman ve Makam Camisi olarak da bilinen camide çok önemli ve kapsamlı bir restorasyon çalışması yaptıklarını söyledi.
Türkiye'nin çeşitli üniversitelerinde görev yapan üç bilim adamının görüşlerinin alınarak restorasyon çalışmalarının yürütüldüğünü belirten Palalı, "Burası için bir bilim kurulu oluşturulmuştur. Bu bilim kurulunun görüşleri konusunda gerekli tüm araştırmalar, analizler, sondaj kazıları ve kullanılacak malzemelerin analizleri yapılmıştır. Restorasyon bugüne kadar herhangi bir aksaklık olmadan devam etmiştir." diye konuştu.
Balıklar için hassasiyet
Restorasyonda ilk önce zemindeki kaymayı önlemek için çalışma yaptıklarını kaydeden Palalı, "Jet-Grout" olarak adlandırılan özel bir yöntemle caminin zeminini ana kayaya sabitlediklerini ifade etti. Palalı, şöyle devam etti:
"Caminin kayan zeminini 4,5 metre altındaki kaya tabakasına sabitledik. Bu sistem ilk kez Şanlıurfa'da bir eserde kullanılmıştır. Daha sonra belirli ölçümlerle yapılan işlemin doğruluğu test edilmektedir. Bugüne kadar yapılan uygulamadan olumlu sonuçlar alınmıştır. Bu sistem sayesinde cami, statik olarak güvenli bir hale gelmiştir. Bu çalışmalar yürütülürken en başta cami alanında bulunan balıkların yaşaması, Balıklıgöl'ü besleyen sürekli suyun kesilmemesi, bölgeyi ziyaret eden ziyaretçilerin engellenmemesi öngörülmüş, tüm bu hususlar gözetilerek çalışmalar yürütülmüştür."
İbadete açılıyor
Caminin üzerinde oluşan aşırı ağırlık nedeniyle zemininin göle doğru kaydığına işaret eden Palalı, "Yapılan zemin güçlendirmesinin ardından daha sonra caminin üst örtüsündeki fazlalıklar kaldırılarak yük hafifletilmiştir. Yapı orijinal iskeletine getirildikten sonra son sistem malzemelerle birlikte sıvaları yapılmış, bu çalışmalarımızda son aşamaya gelmiş bulunmaktayız. Son 6 ayına giren çalışmalar yıl sonunda tamamlanacaktır ve ziyaretçilere açılacaktır." şeklinde konuştu.
Caminin bugüne kadarki en kapsamlı restorasyondan geçirildiğini ifade eden Palalı, yaklaşık bir milyon liraya mal olan restorasyon sayesinde caminin ve Balıklıgöl'ün yüzyıllarca ayakta kalacağını sözlerine ekledi.
