Seçim sonucunda olası sistem değişikliğinde gayrimenkul alımı yolu ile TC pasaport vatandaşlığının Global Satış alternatifinde uzun bir süreliğine Askıya alınacağı değerlendirilmektedir.
Bu durum, Yabancı gayrimenkul talebini 14 Mayıs’ın sonuçlarını görme öngörüsü ile “bekleme tuşuna“ bastırmıştır.
Yabancıya Konut satışı siyasetin malzemesi olmasın
Son dönemde yabancıya konut satışı gayrimenkul krizi ile siyasetin malzemesi olmaya başlamıştır.
Artan Gayrimenkul Satış fiyatları ve kira artışlarının sebebi olarak yabancıların talebi 1. Sırada değerlendirilmekte ve önlem olarak “millet ittifakı ve partilerinden“ açıklamalar gelmektedir;
CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, konut fiyatları ve kiralara yönelik olarak seçim sonrası için, “beş yıllığına yabancıya konut satışı yasağı getireceğiz. Fiyat dengesi oluşmadan yasak kalkmayacak” demişti…
İYİ Parti lideri Meral Akşener, deprem sonrası Hatay’da yaptığı konuşmada “Mutlaka ve mutlaka özellikle Hatay’dan başlayarak, bütün Türkiye’de şu an itibariyle toprak satışı ve mülk satışı yabancıya yasaklanmalı ifadelerini kullanmıştı…
Kahramanmaraş merkezli depremlerin ardından bir araya gelen Millet İttifakı içinde yer alan siyasi partilerin liderleri, yaptıkları ortak açıklamada, iktidara, yabancılara ev, arsa, arazi satışının yasaklanması, çağrısı yapmışlardı.
Yabancıya konut satışı döviz getiren bir faaliyettir;
Yabancıya konut satışı; tüm dünyada yapılmakta ve karşılığında vatandaşlık verilerek ülkelere döviz sağlanmaktadır. Bu faaliyetin “yeri – miktarı, şekil şartları“ hükümetlerin politikalarına açıktır.
Ancak yaklaşım olarak “Millet ittifakı “ tarafından konunun hükümet programında detayları ile tekrar değerlendirilmesini, “Cumhur ittifakı“ tarafından sistemin işleyiş, iş ilişkileri ve paydaşlarının tekrar kurgulanmasını öneriyorum.
Konut satışından 2012’de giren 1 milyar dolar seviyesi son dönemlerde yaklaşık 10 milyar dolar döviz girdisi seviyelerini yakalayarak ülkemizin cari açığına destek olmaktadır.
Yabancıya Konut Satışının Gayrimenkul Satışlarındaki payı ve etkisi
Yabancıların toplam konut satışları içindeki payı 2012 yılında yürürlüğe giren mütekabiliyet sonrasında yıllık yüzde 1 ile 4 arasında, yıl ortalamasında %2,5 seviyesinde son 11 yılda değişmektedir.
Oran Küçük / Etki Büyük
Gayrimenkul Etkisi: Oranın küçüklüğü konusunda herkes ayni fikirdeyken, bu oranın Resmi Değerleme raporlarına girdiği için resmi bir emsal oluşturduğu, bu resmi emsalin, artık yeni bir emsal yarattığı, bunun çarpan etkisiyle dolaylı bir etkiye sebep olarak pazarı yükselttiği görüşü ortaya çıkmaktadır.
Bu durum, ayni bina veya proje/site satışlarında, oturan/yaşayan/yatırım yapan kişilerin gayrimenkullerini satışa çıkardığında, istedikleri rakam ile piyasayı bu noktaya çektiği yönündedir.
Kira Etkisi: Yükselen Gayrimenkul fiyatları kira piyasasını da etkilemektedir. Çünkü gayrimenkul alımı ülkemizde yatırım aracı kategorisinde değerlendirilmektedir.
Finansal yatırım aracı olarak alınan bir gayrimenkulden, beklenen kira getirisi de yatırım değerine göre yüksek olmaktadır.
Yabancıların toplam gayrimenkul satışları içindeki payının adetsel ve cirosal olarak az olmasına karşın piyasada dolaylı bir etkisi yüksek olabilmektedır.
Yukarıdaki tespitler gayrimenkul pazarının görünen, yaşanan gerçekler olup, etkilerinin nispeti tartışmaya açıktır.
Ancak bu gerçekleri önleme yolları mevcut iken oluşan sistemin tamamını beklemeye almak – yasaklamak pire için yorgan yakmaktır.
Çözüm Yolu;
13 Ekim 2019’da EmlakDream’ deki köşemden konuyu dile getirmişim, şimdi o yazımdan alıntıları sizinle tekrar paylaşıyor ve Millet ittifakına; yasaksız, Cumhur ittifakına mevcut yapı için çözüm yolunu sunuyorum;
Yıllardan beri bindiğimiz dalı kesiyoruz deyip duruyorum… Herkes günü kurtarmanın derdinde olduğu için “bana dokunmayan yılan bin yaşasın“ usulünde iş kotarılıyor.
Bugün, ben bir kez daha yüksek sesle, sorunu dile getiriyor ve gerçekle sektörü ve dernekleri yüzleşmeye, aksi takdirde çözümün tarafı olmaya bürokrasiye davet ediyorum.
Yurtdışına konut satışı yapan kurumsal şirketler ve sektör oyuncuları; Müşterinin sırtına yüklenen acente hizmet bedeli komisyonlardan dolayı yabancıların yerlilere göre “bu fark kadar“ daha pahalıya yer almasına vesile olmaktadır.
Yabancıya gayrimenkul satışında aracılık eden firmaların Taşınmaz Ticareti Hakkında Yönetmelik ile düzenlenen emlakçı komisyon düzenlemesinde olduğu gibi “satış işleminde en fazla satış bedelinin % ?… ile %18 KDV’sinin toplamı kadar alınabilir“ düzenlemesi getirilir ve proje geliştiren firmalar uygular ise bu iş çözülür.
Burada karşımıza şu argüman çıkabilir. Yabancıya satış Hizmet bedeli ülkemizde yüksek olabilir, ancak Dünya pazarında rakip ülkeler daha üstünde değerler veriyor. Hizmet bedelini düşer ise, İş halkasının parçası olan uluslararası acenteler Türkiye yerine farklı ülkelere talebi yönlendirirler.
Rahat olun, yıllardan beri %65 satışımızı Rusya – İran – Irak’a yapıyoruz. Bu ülkeler, Dünyada farklı alternatifleri olmadıkları için bizi tercih ediyorlar. Alternatifleri olduğunda üste para verseniz gelmiyorlar.
Ancak, burada çözümün tarafı olacak müteahhit – geliştirici – inşaat şirketlerinin bu konuda ortak uygulama kararlılığının olması gerekir.
Çünkü hizmet bedellerinin bu seviyelere gelmesinin en büyük sebebi yine müteahhit – geliştirici – inşaat şirketleridir.
Evrilen “B2B – Business to Business“ gayrimenkul satış sisteminde Nakit döngüsünü sağlamak, finans ihtiyacını karşılamak için firmalar öncelikli hizmet alabilme yolunda şartları son 5 yılda 3 katı artırmışlardır… Pazar şartları “ hizmet bedeli vermem diyene; verdirmiş… bu kadar vermem diyene; daha fazlasını verdirmiştir.
Yabancıya satışta acilen herkesin kendisine düzen vermesi gerekmektedir. Ben buradan sistemin tüm taraflarını uyarıyorum. Hızlıca sistemi, “ Hizmet alan – Hizmet veren “ noktasında fabrika ayarlarına geri getirin.
Çünkü, hükümet sistemi “pire için yorgan yakar“ ise; evde yanar… evdekiler de!
Bu vesile ile, emlak dream ailesinden Sayın Ayla Özer – Sayın Elifnaz Özer’in , Eşim Mine Özdemir ve Dünya Kadınlarının; 8-Mart Kadınlar Gününü Kutlarım.
