Gayrimenkul sektörünün teknoloji ve güvenli ticaret platformu GABORAS, illerin gerçek değerini ölçmek ve ölü sermayenin geri kazanımını sağlamak amacıyla başlattığı DAV Projesi’nin (sahadan veri doğrulama) ilk aşamasını tamamladı. 18 il örneklemi üzerinden Türkiye’nin mercek altına alındığı projede, en değerli illerin İstanbul ve Muğla olduğu ortaya çıktı.
GABORAS tarafından Müstakil Sanayici ve İşadamları Derneği (MÜSİAD) işbirliğinde yürütülen DAV Projesi’nin ilk aşaması tamamlandı. 181 kişiden oluşan il komisyonlarıyla yapılan çalışma kapsamında 16 il ve 2 ilçe mercek altına alındı.
DAV Projesi’nin ilk aşamasını değerlendiren GABORAS CEO’su Kurtuluş Altun, “GABORAS yapay zekası, iddia edildiği gibi ülke varlıklarımızın erimediğini ortaya koydu ve DAV projesi ile de bunu tescillemiş olduk” diye konuşuyor.
KALKINMA AJANSLARININ YARISINI KAPSADIK
DAV (Sahadan Veri Doğrulama) projesinin ilk aşamasına Afyonkarahisar, Adana, Antalya, Batman, Bursa, Çanakkale, Denizli, Eskişehir, Gaziantep, Kayseri, Konya, Kütahya, Manisa, Muğla, Samsun, Uşak illeri ve Gebze ile Karadeniz Ereğlisi ilçelerini kapsayan projenin çalışma bölgesinde 12 kalkınma ajansının yer aldığını belirten Altun, çalışmanın detaylarıyla ilgili şunları söyledi:
“Yaptığımız çalışma toplamda 26 kalkınma ajansının bulunduğu ülkemizin yaklaşık yüzde 50’sini kapsamakta. Amacımız bu çalışmayı tüm kalkınma ajanslarının kapsadığı bölgeler doğrultusunda genişleterek IMF ve dünyadaki diğer finans kuruluşları tarafından Pakistan ve Mısır’dan bile daha değersizmiş gibi gösterilen ülkemizin gerçek değerini gün yüzüne çıkarmak. Bu çalışma için sahadaki çalışmaların önünü açarak gerekli teşvik ve kolaylığı sağlayan başta MÜSİAD Genel Başkanı Abdurrahman Kaan olmak üzere tüm il başkanlıklarına teşekkür ederiz”
8 BİN 625 ADAM/SAATLİK ÇALIŞMA, 1587 SAYFA RAPOR
GABORAS ve MÜSİAD’ın 16 il ve 2 ilçe başkanlıklarının katkı ve koordinesiyle, GABORAS danışmanları ve data uzmanlarının, akademisyenlerin, yerel sanayici ve iş adamlarının yer aldığı il komisyonlarınca yürütülen projede 8 bin 625 adam/saatlik çalışma gerçekleştirilerek bin 587 sayfalık rapor hazırlandı.
Rapora göre, her ilin birbirinden ayrıştığı, şehirlerin ekonomik dinamiklerinin banka kaynaklarının dışında ilerlemekte olduğu ve bilanço dışına sürüklendiğini gördüklerini belirten Altun, “Verileriyle kendini anlatan, markalaşan ve yarışan şehirler yerine verilerle kendini ifade edemeyen şehirlerin çoğunlukta olduğunu saptadık. Bazı iller çeşitli şoklara ve sürekli değişen değer haritalarına karşı direnç gösterirken bazılarının ise hak etmediği bir sonuçla karşılaştığını gördük. GABORAS, bu gücün yönetilmesinde illere rehberlik etmeye hazırdır. Ulusal ve uluslararası düzeyde kendini ifade edemeyen ve tanımlayıcı verilerini sunamayan ülke veya illerin notları eksik bilgilendirmeden, hatta kasıtlı saptırılmış verilerden dolayı çok düşük çıkıyor. Ülkemiz, şehirlerimiz veya sektörlerimiz kendini ifade edecek veri sunamıyorsa, yatırımcılar gözünde puslu ortam algısı oluşur. Kirli bilgiler bu alanı doldurunca yıkıcı etkiler gösterir. GABORAS olarak Sahadan Veri Doğrulama (DAV) projesi bu karmaşayı ortadan kaldıran bir misyon üstlendi ve başarıyla yerine getirdi” dedi.
“YARIŞAN ŞEHİRLER İÇİN DAV ARTIK ÜLKE PROJESİDİR”
‘Yarışan Şehirler’ konseptiyle illerin gerçek değerlerinin ve hangi ilin hangi alanda öne geçtiğini ve sektörel altyapısını her ay güncelleyerek kamuoyuna duyurulacağını belirten Altun, “Şimdi göstergelerle şehirlerimizin hangi klasmanda olduğunu ortaya çıkarma zamanı. Yarışan Şehirler konseptiyle elde edeceğimiz verileri bağlı bulunan bölge ajansları ile paylaşacağız. Ülkemize biçilen değersizleştirme gömleğini yırtıp atarak, kendi CDS (Kredi Temerrüt Takası) değerlerini yükselteceğiz” şeklinde konuşuyor.
Varlık yönetimi, güvenli ticaret, endeksler, menkulleşme ve borsa başlıkları halinde hazırlanan rapora göre, satış birim değer skoru (SBDS) ve metrekare birim değerleri üzerinden illerin gerçek sıralamasında ayrıştığı görüldü. Örneklenen DAV çalışması kapsamında 18 il arasında en değerli iller ülkenin batısında yer alıyor. Buna göre İstanbul ve Muğla ülkenin en değerli illeri oldu. Değeri en düşük olan iller doğu ve güneydoğu bölgelerinde yer alırken diğer bölge illerinin ise aradaki değerlere yayılmış durumda olduğu ölçüldü.
İNŞAATTA EN SORUNLU İLLER
Rapor, inşaat sektörünün ülke genelinde sorunlu olduğunu ortaya koyarken pandemi nedeniyle alınan önlemler sonrasında düzelmeler olduğu görüldü. Erzincan yüzde 59, Kütahya yüzde 32, Adana yüzde 37 ve Hatay yüzde 52 oranı ile inşaat sektöründe en sorunlu iller olurken, pandemi sonrasında inşaat sektöründe en sorunlu il olma özellikleri devam etse de Erzincan’ın yüzde 54, Kütahya’nın yüzde 28, Adana’nın yüzde 32, Hatay’ın ise yüzde 49 oranına gerileyerek iyileştirmeler olduğu görüldü. Bu illeri yüzde 16 ile yüzde 25 aralığındaki sorun oranıyla Antalya, Eskişehir, Kayseri, Malatya17,90 17,90, Gaziantep ve Çorum izledi.
Ülke genelinde enerji sektöründeki dönmeyen kredi oranı yüzde 75 ile Bilecik olurken Ankara, İstanbul ve Adana’da ise bu oran yüzde 4 ile 7 aralığında seyrediyor.
Ülke genelinde turizm sektöründe en fazla sorun yaşanan iller yüzde 25 oranıyla Tekirdağ, yüzde 45 ile Osmaniye, yüzde 30 ile Afyonkarahisar ve yüzde 49 ile Isparta olurken, bunu yüzde 11’lik oranıyla İstanbul takip etti. Pandemi öncesinde ise Tekirdağ yüzde 33, Osmaniye yüzde 61, Afyonkarahisar yüzde 36, Isparta yüzde 55 oranında seyrediyordu. İzmir, Aydın ve Denizli’de ise bu oran yüzde 4 ile 7 aralığında.
