Türkiye’de işverenlerin en önemli sorumluluklarından birisi çalışanlarının sosyal güvenlik primlerini düzenli ve eksiksiz bir şekilde ödemektir. Ancak ülkemizde işverenler için sunulan birçok uygulama bulunur. SGK teşvikleri de bu uygulamalardan birisi. Bu teşvikler işverenlerin mali yükünü hafifletirken ekonomiye olumlu katkılar sağlamaktadır. Peki, SGK teşvikleri nelerdir ve bu teşviklerden nasıl yararlanılır? İşvereneler özel SGK teşvikleri hakkındaki detaylı bilgiler burada.
SGK Teşviklerinin Amacı
SGK tarafından işverenler için sunulan teşvikler temelde işverenlerin istihdamı desteklemesini amaçlamaktadır. Bu teşvikler işsizliğin azaltılmasına ve kayıtlı istihdamın yaygınlaştırılmasına katkı sağlar. Böylece çalışan yaşamında daha fazla birey dahil olurken kayıt dışı istihdam da önlenmiş olur. SGK teşvikleri, genel olarak işverenlerin sigorta primlerinden belli bir oranda indirim yapılmasını veya prim ödemelerinin bir kısmının devlet tarafından karşılanmasını içerir. Bu sayede işverenler, çalışanlarına daha iyi olanaklar sunarken, maliyetlerini de kontrol altında tutabilirler.
İşverenler bu tür teşviklerin yanı sıra çalışanlarına sunduğu haklardan da vergi muafiyeti kazanma şansına sahiptir. Zira çalışanlara seçme özgürlüğü sunan ve yaşamlarının birçok alanında destek sağlayan şirket yan hakları %100’e varan vergi avantajlarıyla sunulmaktadır.
Malullük, Yaşlılık ve Ölüm Sigortaları İndirimi
5510 sayılı kanunun 81’inci maddesine göre işverenlerin ödemesi gereken malullük, yaşlılık ve ölüm sigortası primlerinin işveren hissesinde %5 oranında indirim bulunmaktadır. İşverenler bu avantajdan yararlanabilmek için şu şartları karşılıyor olmaları gerekir:
- İşverenin prim borcunun olmaması veya yapılandırılmış olması.
- Aylık prim ve hizmet belgelerinin yasal süresinde verilmesi.
- Primlerin yasal süresinde ödenmesi.
Yurtdışına Götürülen/Gönderilen Sigortalılara Yönelik İndirim
5510 sayılı Kanunun 81’inci maddesine göre yurtdışında çalışma üzere götürülen personellerin işverenler tarafından ödenmesi gereken genel sağlık sigortası primlerine %5 oranında indirim uygulanmaktadır. Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından sunulan bu destekten faydalanmak için yine prim borcunun olmaması, primlerin ve hizmet belgelerinin yasal sürede verilmesi gerekmektedir.
Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerine İlişkin Prim Teşviki
5746 sayılı kanunda belirtilen bu teşvik Ar-Ge merkezlerinde çalışan personelin sigorta primlerinin yarısının devlet tarafından karşılanmasını sağlar. Bu teşvikle, yenilikçi faaliyetlerin desteklenmesi hedeflenir. Bu teşvikten yararlanmanın şartları şunlardır:
- Aylık prim ve hizmet belgesinin yasal süresinde verilmesi.
- Primlerin zamanında ödenmesi.
- Türkiye genelindeki kurumlara borç bulunmaması veya yapılandırılmış olması.
- Sigortalının aktif olarak çalışması.
- Sigortalının Ar-Ge/Tasarım personeli veya Ar-Ge personel sayısının %10’u aşılmamak kaydıyla destek personeli olması gerekir.
Engelli Sigortalı İstihdamına Yönelik Prim Teşviki
4857 sayılı kanunun 30’uncu maddesine göre engelli çalışanlarına ait sigorta primlerinin işveren hissesinin tamamı Hazine tarafından karşılanır. İşverenlerin bu teşvikten yararlanabilmesi için belirlenen kontenjanın üzerinde engelli istihdam etmeleri gerekmektedir.
İşsizlik Ödeneği Alan Kişilerin İstihdamına Yönelik Prim İndirimi
4447 sayılı Kanunun 50’inci maddesine göre işsizlik ödeneği alan kişilerin istihdam edilmesi durumunda, işverenlerin sigorta primlerinin belirli bir kısmı İşsizlik Sigortası Fonu tarafından karşılanır. Bu destekte alt sınır üzerinden kısa vadede sigorta primlerinin %1’i ile uzun vadeli sigorta primleri ve genel sağlık sigortası priminin tamamı dahildir. Bu teşvikten faydalanmak isteyen sigortalıların 01.10.2009 ve sonrasında işe başlamış olması, işe girdiği tarihten itibaren işsizlik ödeneği almaya hak kazanmış olması ve son çalıştığı iş yeri dışında bir iş yerinde çalışmaya başlamış olması gerekir. İşveren içinse teşvikten yararlanmanın şartları şunlardır:
- İşverenlerin SGK’ya prim borcunun bulunmaması veya borçlarının yapılandırılmış olması.
- Aylık prim ve hizmet belgelerinin yasal süresi içinde SGK’ya iletilmesi.
- Primlerin yasal ödeme süresi içinde ödenmesi şarttır.
Engelli İstihdam Teşviki
Engelli bireylerin istihdam edilmesini teşvik eden bu uygulama ile işverenlerin, engelli çalışanlarına ait sigorta primlerinin işveren hissesinin tamamı Hazine tarafından karşılanır. 4857 sayılı Kanunun 30’uncu maddesine göre bu teşvikten yararlanabilmek için aylık prim/ hizmet belgelerinin zamanında verilmesi, engelli sigortalı çalıştırılması ve primlerin zamanında ödenmesi gerekmektedir.
Genç ve Kadın İstihdamı İçin Teşvik İndirimi
4447 sayılı kanunun geçici 10’uncu maddesine göre 01.03.2011 ila 31.12.2025 tarihleri arasında işe alınan sigortalıların primleri esas kazançları üzerinden hesaplanarak İşsizlik Sigortası Fonu tarafından karşılandığı teşvik türüdür. Bu teşvik, 18-29 yaş arası erkekler ve 18 yaşından büyük kadınların istihdam edilmesi durumunda geçerli olabilir. Teşvik süresi sigortalının mesleki yeterlilik belgesine sahip olup olmamasına göre değişir ve 6 aydan 54 aya kadar çıkabilir.
Görüldüğü SGK tarafından sunulan teşvikler hem çalışan hem de işveren maliyetlerini hafifletmektedir. Çalışan yaşamında bu tür teşviklerin bulunması oldukça değerlidir ancak yeterli olmayabilir. Çalışan yaşamına dokunarak motivasyonlarını güçlendirmek isteyen işverenler yemek kartı gibi yan hak hizmetleri sunabilir.
