Emlakdream.com'um sponsorları arasında yer aldığı 5. Gayrimenkulde Liderler Zirvesi büyük bir katılım ile dün Şişli'de bulunan Marriott Hotel'de gerçekleşti.
Zirveye katılan bir çok üst düzey kamu, özel sektör ve STK yetkilileri yeni finansman yollarına yönelik bir çok alternatif çözüm önerilerinde bulundular.
Sinpaş GYO Genel Müdürü Seba Gacemer de zirveye katılanlar arasındaydı. Gacemer, sektörden, finansmana, kredilerden yabancı sermayeye kadar birçok konuda aydınlatıcı açıklamalarda bulundu.
“Gayrimenkulün Hızlı Bir Şekilde Menkulleştirilmesi Lazım”
GYO’ların şu anda gayrimenkul sektörünün şeffaf, denetlenebilir, güvenilir kurumsal temsilcileri olduğunu söyleyen Gacemer, gönül ister ki GYO’larla ilgili sektörümüzde dikkati daha da artıralım. Hem GYO sayıları artsın hem de GYO’lara yatırım yapan yatırımcılar buna ortak olsun dedi.
Gayrimenkulün menkulleştirilmesine yönelik sermaye araçları konusunda ki yeni başlangıç olgularını tartıştıklarını ve temennilerinin bu konuda olabildiğince hızlı bir şekilde, sektöre faydalı gelebilecek şekilde bunun işlerlik kazanması gerektiğini söyleyen Gacemer,
“SPK Başkanımızda söyledi. Biz bunları başlattık evet ama bu hususta da sektörün bunun aktifleştirmesini bekliyoruz ve işbirliği bekliyoruz. Bu son derece önemli. Biz aslında bu tür enstrümanları mümkün olduğunca reele indirdiğimiz zaman faydasını görüyoruz. O zaman sahipleniyoruz” dedi.
“Ortada Bir Talep Var”
En can alıcı noktalardan bir tanesi olarak dünyada ve Türkiye’de GYO’lara bakıldığı zaman Amerika’da 938 milyar dolar büyüklüğünde bir GYO hacmi, İngiltere’de 201 milyar dolar, Fransa’da 127 milyar dolar, Almanya’da ise 43 milyar dolar hacim olduğunu dile getiren Gacemer, bizde ise 25 milyar TL yani 10 milyar dolar bile değil dedi.
Türkiye’nin 2002’den bu yana ortalama %5’e yaklaşan bir büyüme yakaladığını ve milli gelirin 10 bin doların üzerine çıktığını söyleyen Gacemer, inşaat sektörü lokomotif rolü üstlendi ve düzenli olarak büyüyor dedi.
“Yakın dönemi ele aldığımızda her türlü sosyo ekonomik ve konjoktürel gelişmelere rağmen konut talebi devam ediyor. Mart 2016 itibariyle geçtiğimiz yıla oranla daha fazla satış gerçekleşti. Yani ortada bir talep var. Bu talep her şeye rağmen devam ediyor”.
“Gayrimenkul Finansmanı”
Gayrimenkul finansmanı konusunda GYO’lar olarak aslında gayrimenkul geliştiricilerinden çok farklı bir model kullanmadıklarını dile getiren Gacemer, “zaten istatistiklere bakıldığında göreceksiniz. Peşinat kullanımı ile %37, banka kredisi ile %38 ve senet kullanımı aslında ön satış dediğimiz oran %26’larda. Bunların büyük çoğunluğunu markalı konutlar yapıyor” dedi.
Konut kredisi hacmine bakıldığında ise büyüme trendi devam ediyor. Son beş yıl içerisinde değişik faiz grafiklerine, oranlarına sıçramalarına rağmen sadece artış oranında zayıflama oluyor ama konut kredileri büyümeye devam ediyor diyen Gacemer, faizlerin yüksek olduğu dönemlerde konut kredisi kullanımı düşüyor, faizler düşünce kullanım yükseliyor. Düşüyor derken sadece artıştan ivme düşüyor azalma olmuyor diye konuştu.
“Sektör Ne Durumda”
Sektörün ne durumda diye bakıldığı zaman konut sektörünün yaşadığı bir kriz olmadığını, bunun sebeplerinden birisi daha sağlam bir kredi prosedürünün olması ve bankaların çok sağlam gayrimenkul teminatlarına rağmen ince eleyip sık dokuması olduğunu söyleyen Gacemer, “kişiye özel kredi veriyormuşçasına titizlik göstermesi bir bakıma bizi pek çok felaketten, dünyayı saran mortgage krizinden kurtardı. Biz resmen teğet geçtik” dedi.
“Dünyada sayıları 2.2 milyara ulaşan “Y” kuşağının en önemli hedefi ev sahibi olmak. “Y” kuşağının ülkemizdeki payı biliyorsunuz %25’lerde. 20 yıl sonra “Y” kuşağının %45’leri temsil edeceğini düşünüyoruz. Bu tabii ki gayrimenkulün ülke gündemindeki ağırlığının uzun yıllar devam ettireceğini gösteriyor”.
“Sadece Krediye Dayalı Finansmandan Kurtulmamız Lazım”
Sadece konut kredisi ve tüketici kredilerine dayalı gayrimenkul finansmanından artık kurtulmamız lazım diyen Gacemer, gayrimenkulün menkulleştirilmesine yönelik her türlü enstrümanı ülkemizde artık yatırımcıların ve halkın kullanımına sunmamız lazım dedi.
“Bu ihtiyacın en önemli etkenlerinden birisi, kentsel dönüşüm. Türkiye’de her yıl 44 milyar TL bir finansman ihtiyacı var kentsel dönüşümün 2023 yılına kadar belli bir performansa geliştirebilmemiz için. Tüm bunlar bizim artık gayrimenkul finansmanı konusunda çeşitlenmeye ne kadar ihtiyacımız olduğunu gösteriyor”.
“Körfez ve Avrupa Sermayesi”
Yurt dışından talep gördüklerini ve 2012 yılındaki mütekabiliyetten sonra bir dönüm noktası olduğunu söyleyen Gacemer, “Körfez sermayesi, Avrupa sermayesi. Bunlara diyoruz ki gelin bizden gayrimenkul alın, yaşamımızı paylaşalım. Bu gayrimenkul fonları sayesinde bu yabancı yatırımcının yatırımlarının hızlanacağını düşünüyoruz. Çok daha rahat ve kolay karar verip yatırım yapabilecekler. Bizde fon bulduğumuz zaman daha hızlı bir şekilde yatırımları bitireceğiz” dedi.
Gayrimenkul en önemli yatırım aracı diyen ve Sinpaş projeleri için ki sektörde de böyle olduğunu düşündüğünü, Türkiye’deki projelerin markalı konutların hemen hemen tamamında her zaman için sade yatırım araçlarından daha güvenli ve daha yüksek getiri sağladığını söyledi.
Bununla ilgili bizim bir zorluklarının olduğunu dile getiren Gacemer, “En son Londra’da şöyle bir soru sordum. Bu gayrimenkulü alırsam 3 yıl sonra bitirmeyi planlıyorlar. Ne kazanırım? Bize maalesef yatırımcı gelir gelmez sorduğu soru bu. 3 yıl boyunca sadece %10 dediler ve belki dediler. Bizden ne bekliyor yabancı yatırımcı, herhalde en az %20 yıllık bekler. 3 yılda %70’e varan oranlar bekler. Biz bunları başarabiliyor muyuz gayrimenkul sektörü olarak evet başarıyoruz. Sektörümüzün duayenlerinden Süleyman beyin bahsettiği gibi sektörümüz son derece cengâver bir şekilde, kaliteli konut üretme ve kaliteli yaşam değerleri üretme konusunda bence Avrupa’nın birçok ülkesini geride bırakmış durumdayız” dedi.
“Bizdeki Standartlar Avrupa’da Yok”
Bizdeki standartlar pek çok Avrupa ülkesinde yok diyen Gacemer, “Bizim orta ölçek dediğimiz projelerimiz 600 ila 1000 konut arasında değişen projeler, onlarda ise bu 100 konut civarı oluyor. Ve biz önce klasik işte ön satış ve hâsılat paylaşımı olarak yapıyoruz sonradan bankaları devreye sokuyoruz. Çünkü bankalar bizden müşterilerimizin %25 peşin vermesini istiyor. Şimdi 1 milyon değerinde bir konut satıyorsanız müşteriniz 250 bin lira gibi bir rakam vermesi lazım. Bence bu çok önemli bir sermaye. Avrupa’da bu %10 şu anda ve 30 yıl vadeli kredi veriliyor. Bizde ise %25 belki 180 ay zorlama” dedi.
GYO’lar olarak büyük heyecanla gayrimenkulün menkulleştirilmesi konusunda büyük bir heyecanla gelişmeleri beklediklerini söyleyen Gacemer, sektöre büyük bir fayda sağlayacağını biliyoruz dedi.
Mesut İRİS / emlakdream.com
