ATM Nedir ?
ATM (İngilizce Automated Teller Machine), Bankamatik olarak da bilinen otomatik vezne makinesi olarak tanımlanmaktadır.
Dünyadaki ilk ATM ünitesinin Londra’da Barclay’s Bankası tarafından 1967 yılında hizmete açıldığına, Türkiye’de Türkiye İş Bankası tarafından 1987’de Ankara Yenişehir şubesinde ilk ATM bankacılık sisteminde hizmete sunuluyor.
Günümüz bankacılık faaliyetleri göz önüne alındığında ATM tüm bankacılık faaliyetlerinin yapıldığı cihazlar haline geldi.
Sayılar ile ATM
Türkiye’de toplam 49.847 adet ATM mevcut iken bunlardan 7.170 ATM İstanbul’da bulunmaktadır.
Banka ATM’leri şube ATM ve offsite ATM olarak 2’ye ayrılıyor.
Offsite ATM
Sayıları her geçen gün artan otomatik para çekme makineleri (ATM) İnsan trafiğinin yoğun olduğu; havalimanı, metro istasyonları, otogar, belirli turistik cadde ve sokaklar, AVM – Sağlık – Eğitim Kurumları gibi alanlarda konumlanarak dikkat çekiyor
Bankacılık verilerine göre ATM’nin kurulma maliyeti yaklaşık 25 bin dolar. Bakım ve yenileme masrafları ise yıllık yaklaşık 5-10 bin dolar arasında değişiyor. Böylece bir ATM’in bankaya maliyeti 35 bin dolara kadar çıkabiliyor.
Bunun yanı sıra; bulundukları bölge ve lokasyon bazında değişen ATM kiralama fiyatları yıllık tutar 250 bin TL ila 750 bin TL arasında farklılık gösteriyor.
Kim Kiralıyor ?
Kapalı alanlar dışında ATM alanları, belediye ve şahıslar/kurumlar tarafından bankalara kiralıyor.
Dikkat Çekmek İstiyorum!..
Günlük hayatımızın vazgeçilmesi, işlem hızı ile zaman tasarrufu sağlayan ATM’lere yönelik 2 Konuya Dikkat çekmek istiyorum;
- Görüntü Kirliliği
- Hijyen
Görüntü Kirliliği
Son zamanlarda sayıları hızla artan ve yakın gelecekte Banka Şubelerinin yerini alabilecek ATM’lerin düzensiz yapıları yarattığı görüntü kirliliği ile şehir dokusunu tehdit ediyor
Bu tehdit özellikle eski İstanbul’da tarihsel yapılara set çekmekte yapıların çevresinde tarihi dokunun algılanmasını engel olmaktadır.
Şehir estetiğini etkileyen ATM kabinleri için belediyelerin “tasarım ve yer planlaması“ ile düzenleme gerekliliği ortaya çıkmaktadır.
Çünkü, ATM’ler hukuki olarak yapı sınıfına girmediğinden belediye iznine tabi olmamakta imar mevzuatının açıklarından birine denk düştüğü için bu yetki belediyelerce doğru şekilde kullanılamamaktadır.
Kamusal mekânların sessizce işgal edilmesinin önüne geçilebilmesi için ATM kabinlerinin, tüm kent mobilyaları ve aydınlatma grupları ile kentsel tasarım projesi onayına tabi tutulması önerilir.
Hijyen
Koronavirüs salgını ve kendini unutturmayacağı hissedilen salgınlarda ATM’lerin dezenfekte edilmesi önem kazanmaktadır.
İngiltere’de yapılan araştırmalar, ATM tuşlarında, klozetteki kadar bakteri bulunduğunu ortaya koymaktadır.
Her gün binlerce insanın kullandığı ATM’lerin özellikle tuş takımlarının para yükleme fonksiyonu yapan firmalar tarafından ayni zamanda dezenfekte edilmesini öneriyorum.
Sonuç olarak; Bankaları ATM’lerin temizlik ve hijyenlerine yönelik, Belediyeleri görüntü kirliliğine yönelik hizmete davet ediyorum.
Umarım çevreye duyarlılığı ile ön plana çıkmaya çalışan Türkiye’nin önde gelen bankaları ATM temizlik kuralları ve prensiplerinde de yarışırlar.
