Yıllar itibarıyla ilk çeyreklere baktığımızda 2021 yılının ilk çeyreğinin son 5 yıl içindeki konut satışlarında en düşük ikinci çeyrek olduğunu görüyoruz. 2019 ilk çeyreğinde 256 bin 433 adet konut satışı gerçekleşmiş iken 2021 ilk çeyreğinde bu rakam 263 bin 7 olarak gerçekleşti.
Son 5 yıl içinde ilk çeyrekleri kıyasladığımızda diğer yıllarda rakamın 300 bin ve üstü adetlerde olduğunu görüyoruz. Konut satışlarında Mart 2021 verilerinde toplam satışların 111 bin 200 seviyesinde gerçekleşmesinde salgın kaynaklı kısıtlamaların, 1 Mart itibarıyla kademeli olarak normalleşmeye dönmesi, konut alım satımlarında Mart ayı ile birlikte mevsim etkisi olarak bir miktar hareketlenme olması, iş günü sayısı olarak 23 iş günü ile diğer aylara göre en fazla güne sahip olması gibi etkenlerden bahsetmek mümkün.
Geçtiğimiz yıl 16 Mart – 1 Mayıs 2020 tarihleri arasında salgın kaynaklı kısıtlamaların etkisini gördüğümüzü düşünürsek, yine belirtilen döneme göre biraz daha hafifletilmiş olmasına karşın, kısıtlamaların bu yılın Ocak ve Şubat aylarında Mart ayına oranla bir miktar daha fazla olması göz önüne alındığında, salgın tedbirlerinin konut satışlarına etkisini anlamak daha mümkün hale geliyor.
| Dönem | Toplam Konut Satışı | İpotekli Satış | Diğer Satışlar | İpotekli Satış / Toplam Satış | Ort. Yıllık Konut Kredisi Faiz Oranı |
| 2017 I. Çeyrek | 325.780 | 125.093 | 200.687 | 38% | 11,30% |
| 2018 I. Çeyrek | 303.877 | 89.380 | 214.497 | 29% | 14,54% |
| 2019 I. Çeyrek | 256.433 | 38.189 | 218.244 | 15% | 22,45% |
| 2020 I. Çeyrek | 341.038 | 129.299 | 211.739 | 38% | 11,57% |
| 2021 I. Çeyrek | 263.007 | 47.234 | 126.388 | 18% | 18,04% |
Konut verileri açısından bir diğer önemli gösterge ise ilk kez satılan konutların toplam içindeki oranı şeklinde karşımıza çıkıyor. Son 5 yılın ilk çeyrek dönemlerini değerlendirdiğimizde 2019 yılı ilk çeyreğinde başlayan ilk kez satılan konutların azalma trendinin son 2 yılda artarak devam ettiğini görüyoruz. 2021 yılı ilk çeyreğinde de artık oranın yüzde 31 seviyesine geldiği görünüyor. Bu durumu yapı ruhsatları ile birlikte değerlendirdiğimizde; ruhsat alan daire sayısı ve alandaki azalmanın 2018 yılı ilk çeyreği ile başladığı görünüyor. Yeni arıza eklenen konutların 2021 yılı başı itibarıyla azalmaya başlamasından kaynaklı olduğunu da söyleyebilirim.
| Dönem | Toplam Konut Satışı | İlk Kez Satılan Konut | İkinci El Satış | İlk Kez Satılan/ toplam Konut Satışı |
| 2017 I. Çeyrek | 325.780 | 145.826 | 179.954 | 45% |
| 2018 I. Çeyrek | 303.877 | 138.777 | 165.100 | 46% |
| 2019 I. Çeyrek | 256.433 | 107.859 | 148.574 | 42% |
| 2020 I. Çeyrek | 341.038 | 107.432 | 233.606 | 32% |
| 2021 I. Çeyrek | 263.007 | 80.370 | 182.680 | 31% |
İlk Çeyrekte En Fazla Konut Satışı İstanbul’da gerçekleşti
En çok konut satışının yapıldığı illere bakıldığında ise 2021 yılı ilk çeyreğinde ilk 10 il arasında sırasıyla: İstanbul, Ankara, İzmir, Antalya, Bursa , Mersin, Gaziantep, Konya, Tekirdağ ve Kocaeli illerinin yer aldığı görünüyor.
| Sıra | İl | 2016 I. Çeyrek | 2017 I. Çeyrek | 2018 I. Çeyrek | 2019 I. Çeyrek | 2020 I. Çeyrek | 2021 I. Çeyrek |
| 1 | İstanbul | 55.661 | 56.033 | 51.297 | 47.057 | 63.759 | 51.602 |
| 2 | Ankara | 32.436 | 36.964 | 30.675 | 25.094 | 37.724 | 25.395 |
| 3 | İzmir | 19.272 | 20.014 | 18.593 | 14.564 | 22.012 | 15.358 |
| 4 | Antalya | 14.552 | 14.513 | 14.853 | 12.800 | 17.798 | 11.980 |
| 5 | Bursa | 12.662 | 13.201 | 12.180 | 9.877 | 12.523 | 9.628 |
| 6 | Mersin | 7.919 | 8.724 | 8.457 | 7.125 | 9.076 | 7.750 |
| 7 | Gaziantep | 5.545 | 6.630 | 6.443 | 5.400 | 7.980 | 6.391 |
| 8 | Konya | 7.085 | 7.334 | 7.253 | 6.107 | 8.070 | 6.345 |
| 9 | Tekirdağ | 7.677 | 7.703 | 7.434 | 5.600 | 7.280 | 6.213 |
| 10 | Kocaeli | 7.826 | 9.315 | 8.695 | 6.704 | 7.473 | 5.886 |
Konut fiyat endeksi açısından değerlendirme yapıldığında ise Aralık 2020 ve Ocak 2021 ayları için açıklanan verilerde yıllık bazda nominalde yaklaşık yüzde 30 seviyelerinde artışlar gördük. Reel olarak bakıldığında ise 2017 Eylül ayında başlayan enflasyonun altında kalan endeks Ocak 2020 itibarıyla reelde artıya geçmeye başlamıştı. Mayıs 2020’den itibaren hızla artış trendine giren konut fiyat endeksi satışlarda azalmanın başladığı Ekim 2020 den sonra da artışını, artırarak devam ettirdi. Bu durumu fiyat endeksinin biraz daha konut satışlarını geriden takip etmesinin yanında, özelikle Eylül 2017 – Ocak 2020 dönemi arasında enflasyona karşı fiyat artışı yapılamayan bir dönem olması ile de yakından ilgisi olduğunu söylemek doğru olur. Bu geçen dönemde yapılamayan fiyat artışları da 2020 yılı yaz aylarındaki hareketlenmeye, inşaat maliyetlerindeki artışın artık yeni konut üretme noktasında da önemli bir zorluk olarak kendini göstermesinin eklenmesi ile birlikte fiyat artışının özelikle son 6 ayda önemli oranda yansımasını görmüş olduk.
Kaynak: TSKB Gayrimenkul Değerleme Genel Müdürü Makbule Yönel Maya, konut satışlarında 2021 yılı 1. çeyrek değerlendirmesi basın bülteni
