Gayrimenkul alım-satım değerinin tapuda düşük gösterilmesi durumu; IBAN incelemesi, kredi kullanımı, emsal tespiti gibi pek çok yöntemle tespit edilebiliyor. İlk olarak, son dönemde sıkça karşılaştığımız banka hesapları bir başka deyişle IBAN incelemelerinde, tapuda 1 milyon TL’ye satıldığı görünen gayrimenkul için alıcının ve hatta irtibatlı olduğu kişilerin IBAN’larına 6 milyon TL yatırıldığı tespit edilerek işlem yapılabilir. Kredi kullanımında bankanın yaptırdığı ekspertiz raporundaki tespite de dayanıldığı görülüyor. Ayrıca aynı binada ya da bölgede satılan benzer nitelikteki gayrimenkullerin değeri ile arada çok fark olması halinde de tespit yapılarak cezalı vergi ve harç istenebilir. Önemle belirtmek gerekir ki; yapılan işlemlerin ve uygulanan cezalı vergilerin somut tespit ve delillere dayanması gerekiyor. Aksi takdirde mahkemeler tarafından iptal edilmesine ilişkin çok sayıda karar bulunuyor.
Tapuda gayrimenkulün değerinin düşük beyan edilmesi halinde ceza nedir?
Tapuda gayrimenkulün gerçek değerinden daha düşük gösterildiğinin ve bu bedel üzerinden harç ödendiğinin tespiti halinde, aradaki farka isabet eden harç faiziyle isteniyor. Faiz, 21 Mayıs öncesinde aylık yüzde 3.5 iken, bu tarihten itibaren aylık yüzde 4.5 yani yıllık yüzde 54 olarak uygulanıyor. Ayrıca eksik ödenen harç tutarının yüzde 25’i kadar vergi ziyaı cezası kesiliyor. Örneğin tapuda 1 milyon TL değer gösterilerek bu değer üzerinden 40 bin TL tapu harcı uygulanan konut satışı, gerçekte 6 milyon TL’ye yapıldıysa aradaki 5 milyon TL farka isabet eden tapu harcı olan 200 bin TL faiziyle isteniyor. Bu tutarın yüzde 25’i olan 50 bin TL de ceza kesiliyor. Eksik ödenen tapu harcından yalnızca alıcı değil satıcı da sorumlu. Çünkü uygulamada tapu harcını alıcı ödese de kanun her ikisini de sorumlu tutuyor.
