Ülkemiz, 2023 hedefleri doğrultusunda sağlıktan eğitime, alt yapı yatırımlarından sanayiye, büyük bir kalkınma hamlesi içinde gelişimini sürdürüyor. 1984 yılında kurulan ancak 2002 yılında atağa kalkan T.C. Başbakanlık Toplu Konut İdaresi Başkanlığı, insanımızın en temel gereksinimi olan barınma ihtiyacını karşılamak amacıyla ülkemizin dört bir yanında yeni yerleşim alanları kuruyor; onlarca konut projesini hayata geçiriyor. Toplu Konut İdaresi (TOKİ) Başkanı M. Ergün Turan, TOKİ İdaresi'nin dünden bugüne kadar olan gelişimini ve hedefteki projelerini Ensonhaber.com'a anlattı.
TOKİ’nin geçmişi ve kurulma amacı ile ilgili bilgi verebilir misiniz?
Toplu Konut İdaresi’nin kuruluş amacı konuta erişmekte zorlanan dar gelirli vatandaşları konut sahibi yapmaktır. Bunu yapmak için 1984 yılında kurulan bir idaredir. İlk kurulduğu yıllarda, 1984-2002 yılları arasında bu fonksiyonu tam icra edememiş. 18 yılda sadece 43 bin konut icra etmiş. 2002 yılından itibaren başlatılan konut hamlesi ile beraber, bugüne kadar yaklaşık 700 bin konut ürettik.
TOKİ AYDA 5 BİN KONUT ÜRETECEK
Başkan olduğunuz dönemden itibaren nasıl bir gelişim gösterdiniz?
Toplu Konut İdaresi olarak öncelikli hedefimiz dar gelirli konut sahibi olamayan vatandaşlarımız kira öder gibi konut sahibi yapmaktır. 2015 yılında yaklaşık 45 bin konut ürettik, dar gelirli ve emekli vatandaşlarımızı kira öder gibi taksitle konut sahibi yaptık. 2016 yılında da dar gelirli ve emekli vatandaşlarımızı konut sahibi yapmaya devam edeceğiz. 2016 yılı, Toplu Konut İdaresi’nin en yüksek hedefini koyduğu yıldır. 60 bin konut, 2016’da hayata geçmiş olacak. 2023 yılı için hedefimizi 1 milyon konut olarak belirlemiştik; emeklilerimize dönük projelendirdiğimiz özel kontenjanlarla bu hedefi 200 bin yukarı çektik. Dolasıyla amacımız 2023 yılında 5,5 milyon insanımızı ev sahibi yapmaktır.
"ENERJİ DOSTU YEŞİL HASTANELER YAPIYORUZ"
Diğer projelerinizden bahseder misiniz?
TOKİ gelecek 50 yılın sağlık tesislerinin yapımında önemli bir rol almıştır. İhale ettiğimiz 266 hastane, 95 sağlık ocağının büyük bir kısmı bitirilmiş ve bir kısmının inşaatı devam etmektedir. Sağlık Bakanlığı ile yapılan protokoller doğrultusunda şu ana kadar 140 hastanenin yapımı tamamlanarak teslim edilmiştir. Diğer hastanelerde süresi içinde tamamlanarak teslim edilecektir. Sağlık alanındaki projelerimizde sürdürülebilir çevre hedefiyle “enerji verimliliğine” özel önem veriyoruz. Bizden sonraki nesiller için “geleceği tüketmemek” adına, bu alanda yürütülen çalışmaların proje ortağı olarak daha aktif bir sürecin içindeyiz. İdare olarak “daha az enerji tüketen” yapılar prensibini benimseyerek, modern yaşamın gereklerini çevre duyarlılığı ile birleştirip, “akıllı, enerji dostu, yeşil hastaneler” yapıyoruz.
"UEFA STANDARTLARINDA 20 STADYUM YÜKSELİYOR"
Sosyal donatı üretimlerimiz arasında yer alan stadyum inşaatlarımız, yüksek standartlarıyla TOKİ olarak gurur duyduğumuz projeler arasında yer alıyor. Yapımını yürütmekte olduğumuz UEFA standartlarında 20 stadyum tamamlandığında, sporcularımızın ve sporseverlerin beklentisini karşılayacak önemli eserler olarak 50 yıl boyunca Türk sporuna hizmet edecekler. Örnek vermek gerekirse, Sivas, Antalya ve Hatay statları güneş panelleriyle enerjisini sağlayacak, Trabzon Stadı kendini ve havayı temizleye özelliği bulunan “smart roof” sistemiyle, ülkemizin örnek spor tesisi olacak.
"ANADOLU'DA YENİ YERLEŞİM ALANLARI KURACAĞIZ"
Başkanlık döneminiz için hedefiniz nedir?
Konut üretimindeki yüksek tecrübemizi, sadece bina inşa etme aşamasından, yeni yerleşimler, yeni şehirler kurma ölçeğine getirdik. Artık TOKİ sadece konut değil, master planlı büyük yerleşim projeleri hayata geçiriyor. Ülkemizin farklı şehirlerindeki büyük konut alanlarında yürüttüğümüz uygulamalarımızı “Yeni Yerleşimler, Yenilenen Şehirler Projesi” ile farklı bir safhaya taşıdık. Şanlıurfa, Denizli, Gaziantep, Hatay, İstanbul, Manisa bu şehirlerimizden bazıları. Şehirlerimizde, kent kimliği ve merkezi niteliklerle bağları güçlü olan, halkımızın beklentilerine yanıt veren, güçlü fiziki, sosyal altyapısı bulunan ve 2023’e kadar tamamlayacağımız yeni yerleşim alanları kuruyoruz. Bahardan itibaren Türkiye’nin her bölgesinde birbirinden farklı, estetik mimarisi olan TOKİ binaları göreceksiniz.
“3 MİLYON VATANDAŞIMIZ EV SAHİBİ OLDU”
TOKİ kurulduğundan bu yana kaç vatandaşı konut sahibi yaptı? Kaç aileye ulaştınız?
2014’den bugüne; geride bıraktığımız yaklaşık iki yıllık süre içinde, üretim aşamalarında büyük bir atılım yaparak, yeni bir üretim felsefesi ile binlerce konutu projelendirdik. İlk aşamada 17 şehirde, 19 ayrı projede, 10 bin yeni konutu, Yerel Mimari Uygulama konseptiyle projelendirdik. Nevşehir-Ürgüp’te 923 konutun yapımını tamamladık. İzmir-Çeşme’de bin 75 konutun yapımını 2016 yılının ortasında tamamlayacağız. Kamu kuruluşları ile yapılan protokoller çerçevesinde 8 bine yakın sosyal donatı üretimi sağlandı. Bunların içinde 266 hastane, 1003 okul, 18 stadyum, 68 bin kapasiteli yurt/pansiyon ve hizmet binaları gibi faaliyetimiz bulunmakta ve Türkiye’nin 50 yıllık açığını kapatmaktadır. 539 cami, 619 ticaret merkezi inşa edilmiştir. Ülke çapında yaklaşık 700 şantiyemiz (aktif 479 proje devam etmektedir) bulunmaktadır. Son 13 yılda TOKİ’nin yaptığı konutlarda oturan vatandaşımızın sayısı yaklaşık 3 milyondur.
“VATANDAŞLARIN SEVİNCİ BİZİ MOTİVE EDİYOR”
Kura çekimlerinde insanlarla bir araya geliyorsunuz. Oradaki duygularınızı anlatabilir misiniz? Ne hissediyorsunuz? Vatandaşlar sevinçlerini size nasıl yansıtıyor?
TOKİ Konuta erişmekte zorlanan vatandaşlar için yegane dost eli bir kuruluş. TOKİ olmazsa alt gelir grubunda olan vatandaşlarımızın konuta erişmesi neredeyse imkansız. Sosyal Konut olarak 700 bin konut ürettik. Buradaki alt gelir grubu vatandaşlarımız evlerine girdikten sonra kira öder gibi evlerinin bedelini ödüyor. Böyle bir mutluluğu vatandaşlarımıza yaşatmanın gururunu taşıyoruz. Birçok kura çekiminde görüyorsunuzdur fotoğrafları. İnsanların kurayı beklerken gözlerindeki umudu. Kura sonunda ev sahibi olan vatandaşlarımızın gözlerindeki sevinci görüyorsunuz. İşte vatandaşlarımızın gözlerindeki parıltı ve mutluluk bizi daha çok motive ediyor. Vatandaşlarımızın hayır duasını almak, onlara bir yuva vermenin duygusunu yaşamak paha biçilemez. Kura çekimlerinde vatandaşlarımızla sohbet edip sevinçlerini paylaşıyoruz. Vatandaşlarımız TOKİ sayesinde hayallerinin gerçeğe dönüştüğünü söylüyor.
"MUTLAK KALİTE PRENSİBİ İLE ÇALIŞIYORUZ"
Projelerde yerel mimariye uygun konseptler yaratmaya çalışırken, aynı zamanda yeni projelerinizde başka nelere dikkat ediyorsunuz?
Bilindiği üzere 2014 yılı itibariyle idaremizi yeni beklentiler doğrultusunda yenilemeye, güçlendirmeye ve üretim disiplinlerimizi tekrar tanımlamaya çalıştık. Bu tanımlamaları yaparken yol haritamızı halkımızla vatandaşlarımızla paylaştık. Az katlı konut üretimini esas alan yatay mimari yaklaşımıyla üretim yapacağımızı, nitelikleri artırılmış sosyal konut üretiminde “mutlak kalite” prensibi ile çalışmanın TOKİ için ön koşul olduğunu açıkladık. Bu iki temel koşulun yanı sıra bugün özel sektörümüzün yürüttüğü pek çok projeye esin kaynağı olduğunu gururla gözlemlediğimiz “mahalle konsepti” ile üretim yapma hedefimizi ortaya koyduk. Bize en çok heyecan veren hedef ise Yerel Mimari Uygulama projeleri oldu. Şehirlerimizin gelenek, tarih ve kültüründen mimarisine yansımış olan zenginlikten ilham alarak, TOKİ Yerel Mimari uygulama adıyla yeni bir konsept geliştirdik, bunu hayata geçirmenin gayreti içine girdik. Yenilendiğimiz üretim disiplinimizle, TOKİ tarihinin en aktif üretim süreçlerinden birini başlattık.
"HER PROJENİN YÜZDE 25'İNİ EMEKLİLERE AYIRIYORUZ"
Konut üretiminde öncelik verdiğimiz gruplar hangileridir?
TOKİ sosyal konut üreten bir kurumdur. Kuruluş amacı da esasen budur. Ürettiğimiz konutların yüzde 85’i sosyal konut niteliğindedir. Bu konutlar öncelikle dar ve orta gelir düzeyindeki vatandaşlarımıza verilmektedir. Bu grupların içerisinde engelliler, şehit aileleri ve maluller ile emekliler için ayrı bir kontenjan ayırmış durumdayız. Evi olmayan emekliler için her projeden ayırdığımız konut oranı yüzde 25’dir. 240 aya kadar vadeli satış yapıyoruz. Taksit oranları 250 TL’den başlıyor ve şehirlere göre fiyat aralığı değişiyor. Ayrıca emekli derneklerinin organize olup Valiliklere başvurması ile emeklilere yönelik konutlar da projelendiriyoruz. Karabük, Ardahan gibi… “Emekliye İkinci Bahar Projesi” olarak ilan ettiğimiz bu hizmet kapsamında ilk aşamada 17 ilde inşa edilecek toplam 4 bin 354 konut için 9-30 Aralık 2015 tarihleri arasında emeklilerin ön taleplerini aldık, 51.800 müracaat oldu. Şimdi 17 ilin dışındaki illerde de çalışmalarımız var. Yakında bu illerde de talep toplamaya başlayacağız. Ayrıca, şehit aileleri ve görev malulleri için faizsiz konut kredisi kullandırmaktayız. Turizm çalışanları, gazeteciler gibi meslek örgütlerinin yansıra farklı şehirlerde OSB çalışanlarına dönük konutlar da üretiyoruz.
Gizem Kanat / Ensonhaber.com ÖZEL HABER
