2013 yılından beri derlenen TÜİK konut satış verilerini Gayrimenkul Sektörü adına önemsiyorum. Sektör ve Ekonomi bu Verileri yorumlayarak yönünü bulmaya çalışıyor.
Ancak; Türkiye gayrimenkul piyasa verileri güncel ve fiili durumu yansıtmıyor.
TÜİK’e konut satışlarına yönelik 2013 yılından beri oluşan alt yapısı ile 2020 için yeni bir adım çağrısında bulunuyorum.
ÇAĞRI ve ÖNERi – 1
Aylık – yıllık açıklanan konut satışları 1. ve 2.el pazarında Tapu’ya yansıyan “alım ve satım” işlemlerini kapsıyor.
Bugünün verilerini yorumlarken; 2013’ten bu yana, ikinci el pazarının toplam konut satışı içerisinde aldığı payın en yüksek seviyeye ulaştığını belirtmek aslında 1. El konut pazarı için bu günü yansıtmıyor.
Çünkü; projesel gayrimenkul pazarında “lansman ve teslim süreci” 24 ay kabul edilir ise satış vaadi ile satılan gayrimenkullerin tapu devirleri ile TÜİK verilerinde yer bulma süreci istisnai / stoklu dönemler hariç 24-30 ay’ı buluyor.
Bu durumda; yerli ve yabancılara yapılan 1. El satışlar objektif olarak değerlendirilemiyor.
Biz bugün 2. El pazarının gerçek verileri ile bir yerde 2017 yılı 1. El pazarının verilerini karşılaştırıyoruz.
TÜİK verilerinin güncel durumu yansıtabilmesi için;
- Satış vaatleri ile yapılan satışların 1. El pazarında TÜİK’e bildirim zorunluluğu getirilmelidir.
Bu zorunluluk tapu devrinden önce gerçekleşebilecek sözleşme devri ile yapılan satışlarında istatistik verilerinde yer bulmasına vesile olacaktır.
ÇAĞRI ve ÖNERİ – 2
İkinci iddiam ve önerim 2. El pazar verilerinde hata olduğu yönündedir.
Türkiye, proje geliştiricilerin arsa sahipliği oranın düşük olduğu ülkelerden biridir. Yani “üretilen ve satılan“ konutların arsa sahibi “kamu veya farklı özel kişi ve/veya kurumlardır.”
Projelerde arsa sahipleri tapularını proje geliştirici firmalara devretmekte veya tam tersi olabilmektedir. Nihai satın alıcıya tapu devri yapılmadan önce ayni bağımsız bölüm üzerinde “alım – satım“ işlemi yapılmaktadır. Bu durumda; üzerinde işlem yapılan bağımsız bölüm gerçekte 1. El olmasına rağmen 2. El verilerinde konumlanabilmekte, mükerrer işlem olmaktadır.
- Geliştirilen projelerde kat karşılığından ve/veya hasılat paylaşımından kaynaklı 1. El’den önceki tapu geçişleri istatistiklere “alım / satım“ olarak yansıtılmamalıdır.
ÇAĞRI ve ÖNERİ – 3
Dikkat çekmek istediğim son konu ise 1.El ipotekli konut satışlardır. Garantörlük kapsamında kullandırılan mortgage kredilerinin realize olma süreci tapu devri ile sağlanmaktadır. Tapu devrinden önce proje garantörlüğünde satış vaadi sözleşmesi ile yapılan kredili satışlar; satışın yapıldığı zamanı değil; tapunun devir yapıldığı zamanın istatistik verilerinde yer bulmaktadır.
İpotekli satışları yorumlamadan önce; proje garantörlük kapsamı ile ipotekli satışı bilmek gerekmektedir.
- Önerim Banka / Finans sektörünün garantörlük kapsamında nihai tüketiciye kullandırdığı mortgage kredilerini TÜİK’e eş zamanlı olarak bildirmesidir.
Gayrimenkul sektöründe TÜİK verileri; sektör paydaşları, alt ve yan sanayi, banka ve finans sektörü ekonomi tarafından izlenmekte yorumlanmakta, sonuçlanmaktadır.
TÜİK verilerinin sağlıklı akışı ekonomi ve gayrimenkul sektörü için hayati önem taşımaktadır. Bu verilerin sağlıklı akışını sağlamak için, TÜİK önderliğinde;
- Banka ve Finans sektörüne
- Proje geliştiricilere
- Arsa sahiplerine
- Çevre ve Şehircilik Bakanlığına
- Maliye ve Hazine Bakanlığına
- GYODER- INDER – KONUTDER gibi derneklere
Önemli görevler düşmektedir.
