Hem kendilerine başvuran, hem de portföylerindeki yabancı yatırımcılar gözünden yılın ilk çeyreğini değerlendiren EVA Gayrimenkul Değerleme Genel Müdürü Cansel Turgut Yazıcı, yabancı yatırımcıların Türkiye’ye girmeyi riskli bulduklarını ifade etti. Yazıcı, çoğunun ülkeye giriş yapmak da hevesli olduğunu ancak özellikle sürekli değişen mevzuatların kendilerini temkinli davranmaya ittiğini belirtti.
Gayrimenkul sektörünün 2013 yılı ilk çeyreğini, EVA Gayrimenkul Değerleme Genel Müdürü Cansel Turgut Yazıcı, yabancı yatırımcılar gözünden değerlendirdi. Kendilerine başvuran ve beraber çalıştığı birçok yatırımcıdan bu konuda bilgi alan Yazıcı, ilk çeyreğin yabancı yatırımcılar tarafından daha çok gözlem dönemi olarak geçtiğini ifade etti.
Bizim Sektörümüzü Bizden Daha İyi Biliyorlar
Yabancı yatırımcıların gayrimenkul alanında ülkemize girmekte çekindikleri yaptırımları dile getiren EVA Gayrimenkul Değerleme Genel Müdürü Cansel Turgut Yazıcı, “ Yabancı sermayeli gayrimenkul şirketlerinin büyük bir kısmı, sistemden kaynaklanan, bir kısmı gayrimenkul yatırım sektörüne özgü sorunlar olduğunu düşünüyor. Araştırmışlar ve yetkililerle sürekli iletişimdeler, bizim sektörümüzü bizden daha iyi biliyorlar.” dedi
Türk Ortak Arayışındalar
Aslında birçoğunun sektöre girmekte hevesli olduğunu ancak bizim daha da gelişmiş olmamızı beklediklerini ifade eden Yazıcı “Göründüğümüzden daha riskli olduğumuzu fark etmişler. Gelmek istiyorlar ancak temkinliler. Şimdilerde ağırlıklı olarak Türk ortakla iş yapma modası var gibi görünüyor. Tek başına bir ülkeye girmek istemiyorlar” dedi.
Yabancı yatırımcıların Türkiye’ye girerken temkinli davranmalarının nedenlerini sıralayan Yazıcı, “Mevzuatsal değişikliklerin aniden yapılabilmesini anlayamıyorlar. Örneğin GYO’ların vergi avantajının kaldırılması gündemini duyanlar satışlar yapılırken bunu sorduk ama bir sorun olmadığı değişmeyeceği söylendi bun gündemi anlayamıyoruz diyorlar. Üzerinde durdukları diğer bir konu ise, şahısta ve şirkette farklı KDV ve vergi oranlar. Son dönemde ortaya çıkan şahıslara yönelik gelir vergisi konusu özellikle Ortadoğulu yatırımcıları rahatsız ediyor, onlar vergiye yatkın bir toplumda olmadıklarından çekinceleri doğuyor. İmar planları prosedürlerini anlayamıyorlar. İmar durumlarının değişmesi ve iptali konusundaki kararları yakından takip ediyorlar. İmarın, ruhsatın hatta iskanın bile iptal edilebilir olmasını ve bunların kazanılmış hak olmamasını algılayamıyorlar. Türkiye’de dostlarının, arkadaşlarının başına gelenleri duyuyor ve Türkiye’de yatırım yapmaya niyeti olanlar bu duyduklarından sonra vazgeçiyor, gelenler riski sevenler, o nedenle sayıları az. Bizi riskli buluyorlar bu beklenen bir şey ancak olmamız gerekenden daha fazla riskli buluyorlar. Türkiye ‘de ihtisas mahkemeleri olmadığını biliyorlar, eğer bir gayrimenkul yüzünden işleri hukuka düşerse yıllarca bekleyeceklerinin farkındalar. Ruhsat iptali ve plan iptal davalarını, bunların inceliklerini bile öğrenmişler, çok detaylı, bizi şaşırtan detaylarda sorular soruyorlar.” dedi.
Türkiye‘yi fazla kayıt dışı buluyorlar
Yabancı yatırımcıların, Türkiye’deki gayrimenkul yatırım maliyetinin özellikle arsa bedelleri nedeni ile çok yüksek olduğunu düşündüklerini belirten Yazıcı “Aynı yatırımla ilgili farklı işlemler için birden çok kez ödenmesi gerekebilen çok yüksek oranlı damga vergisi, yüksek tapu tescil ve belediye prosedürlerindeki ruhsat harç oranları, yatırım süresince geri alınamayan KDV gibi vergi örneklerini sayıyorlar. Ayrıca yatırıma kadar olan süreçleri riskli, belirsizliklerle dolu, karmaşık ve uzun buluyorlar. Gayrimenkulün halen kayıt altına alınamamış hatta kayıt dışı olması için itildiğini, bu nedenle haksız rekabetin yoğun olduğunu düşünüyorlar. Yabancı sermaye tüm vergisel yükümlülüklerini yerine getirirken sigortasız eleman çalıştıran, fatura kesmeyen ve dolayısıyla kayıt dışı inşaat sektörünün varlığından şikayetçiler. Özetle Türkiye‘yi fazla belirsizliklerle dolu ve kayıt dışı buluyorlar.” dedi.
EVA GAYRİMENKUL DEĞERLEME DANIŞMANLIK A.Ş. HAKKINDA BİLGİ
EVA Gayrimenkul Değerleme Danışmanlık, Eylül 2008 ‘de, İstanbul’da Anonim Şirket olarak kurulmuştur. Şirket, bilgi birikiminin temelini kurucularının ve çalışanlarının sektörde uzun yıllardır elde ettiği gayrimenkul ve makine parkı değerleme tecrübesinden almaktadır. EVA, Sermaye Piyasası Kurulu’nun Lisanslı Değerleme Şirketlerindendir.
EVA Değerleme, gayrimenkul ve makine parkı değerleme konusunda uzmandır. Şirket gayrimenkul projelerinde fizibilite çalışmaları ve lokasyon analizleri yapmakta, en iyi ve en verimli kullanım etütleri hazırlamakta, finansal kurumlar için yatırım ilerleme raporları hazırlanması hizmetleri vermektedir. Eva’ nın finansal kurumların verdiği kredilere yönelik inşaat gelişimi izleme raporu hizmeti veren bir teknik departmanı bulunmaktadır. Şirket bir İngiliz kurumu olan Royal Institue of Chartered Surveyors tarafından “regulated by RICS” olarak kabul görmüştür. Sektörün en eski ve uzman isimlerinin kurduğu EVA Gayrimenkul Değerleme, uygulamacılardan oluşan güçlü kadrosu ve iş ortakları ile gayrimenkul sektörü eğitimleri organize etmektedir.
İLETİŞİM