TEPAV, Doğrudan Yatırımlar Bülteni’nde ikinci çeyrekte yurt dışında yapılan doğrudan yatırımların yüzde 45’inin gayrimenkul sektörüne olduğun görülürken, Türkiye’ye yönelen yabancı yatırımcıların net doğrudan girişleri geçen yılki düzeyinin yüzde 57,3 üzerinde gerçekleşti. Aylık bazda bakıldığında net yatırım girişinin pandemi sonrası en düşük düzeyde olduğu görüldü.
TEPAV, Doğrudan Yatırımlar Bülteni’nde ikinci çeyrekte yurt dışında yapılan doğrudan yatırımların yüzde 45’inin gayrimenkul sektörüne olduğunu belirtti. Türkiye’ye yönelene yabancı yatırımcıların net doğrudan girişleri geçen yılki düzeyinin yüzde 57,3 üzerinde gerçekleşti.
Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı (TEPAV) tarafından yayımlanan 2024 yılı ikinci çeyrek Doğrudan Yatırımlar Bülteni’ne göre, 2023 yılı Kasım ayından itibaren gerileyen doğrudan yabancı yatırım girişleri 2024 yılı ikinci çeyreğinde artışa geçti, çıkışlar ise dalgalı bir seyir izledi.
Söz konusu gelişmelere paralel olarak net girişler ilk çeyrekteki 290 milyon düzeyinden 1,7 milyar dolara yükseldi. Net doğrudan yabancı yatırım girişleri 1,7 milyar dolarlık seviyesi ile geçen yılki düzeyinin yüzde 57,3 üzerinde gerçekleşti. Yurt dışındaki doğrudan yatırımların yüzde 45,2’si ise gayrimenkul sektöründe yapıldı.
Hollanda ve Almanya en fazla yatırım yapan ülke
Bu çeyrekte toptan-perakende ticaret sektörü yüzde 29,7’ik payı ile öne çıkarken, onu yüzde 25,4’lük payı ile imalat sektörü izledi. Ulaştırma-depolama ve tarım faaliyetlerinin geçen yıl ikinci çeyreğine kıyasla yatırım paylarının önemli oranda artması ise dikkat çekti. Yatırımlarda yüzde 15,9’luk payı ile ilk sıradaki Hollanda’nın ardından yüzde 14,1’lik yatırım payı ile Norveç geldi.
Yabancılara yapılan konut satışı geriliyor
2024 yılının ikinci çeyreğinde yabancılara yapılan konut satışı yüzde 42,8 düştü ve 4776’ya geriledi. Bu satışların 1062’si Rusya, 480’i İran ve 364’ü Ukrayna uyruklu vatandaşlar tarafından satın alındı. Geçen yılın aynı dönemine göre kıyaslandığında, konut satışları Rusya uyruklu vatandaşlarda yüzde 58,2, İran uyruklu vatandaşlarda yüzde 60,4 ve Ukrayna uyruklu vatandaşlarda yüzde 24 geriledi. Satışların 1844’ü Antalya, 1553’ü ise İstanbul’da yapıldı; bu şehirlerdeki konut satışları yıllık olarak sırasıyla yüzde 43,7 ve yüzde 37,5 düştü.
Yurt dışında yapılan yatırımlarda gayrimenkul sektörü öne çıkıyor
2024 yılının ikinci çeyreğinde yurt dışındaki doğrudan yatırımların yüzde 45,2’si gayrimenkul sektöründe yapıldı. Gayrimenkul sektörünü yüzde 17,7’lik pay ile madencilik sektörü izledi. Bu dönemde yurt dışına yapılan doğrudan yatırımların yüzde 19,8’i ABD’de, yüzde 15,8’i ise İngiltere’de yapıldı. Geçen yılın aynı dönemi ile karşılaştırıldığında özellikle Rusya, Arnavutluk ve İsveç’teki yatırım artışları dikkat çekti; bu ülkelerdeki 1-2 milyon dolarlık yatırım düzeyleri 36-60 milyon dolar aralığına yükseldi.
Pandemi sonrası en düşük seviye
Raporun detayları da ilgi çekici oldu. 2024 yılı haziran ayında son bir yıllık doğrudan yabancı sermaye kaynaklı girişler (net) 4,4 milyar dolar düzeyinde gerçekleşti; 2020 yılı pandemi döneminden bu yana en düşük seviyelere işaret ettiği görüldü.
2024 yılı ikinci çeyreği itibarıyla gayrimenkul alımlarının doğrudan yatırım girişlerinin içindeki payı yüzde 66,4 oldu.
2024 yılı ikinci çeyreğinde Türkiye’de kurulan yabancı sermayeli şirketlerin sayısı yüzde 38,3 oranında düşerken, ortak olunan şirketlerin sermayesi yüzde 59,4, şirketlerdeki yabancı sermaye toplamı da yüzde 34 oranında artmıştır.
Hangi ülkelerden daha çok gayrimenkul alındı?
Yurt dışına yapılan doğrudan yatırımlarda gayrimenkul sektörü ağırlıkta olurken, geçen yılın aynı dönemi ile karşılaştırıldığında, gayrimenkul alanında yapılan yatırımların payı yüzde 44,3’ten yüzde 45,2’ye çıktı. Yıllık verilerde de benzer şekilde gayrimenkul sektörünün payı yüzde 30,3’ten yüzde 40,1’e çıkarken, inşaat sektörünün payı da yüzde 2,5’ten yüzde 5,9’a yükseldi.
2024 yılı ikinci çeyreğinde Rusya, Arnavutluk ve İsveç’te yapılan doğrudan yatırımlar önemli oranda arttı. Bu dönemde yurt dışına yapılan doğrudan yatırımların yüzde 19,8’i ABD’de, yüzde 15,8’i ise İngiltere’de yapılırken, onları Almanya, BAE ve Yunanistan izledi. Geçen yılın aynı dönemi ile karşılaştırıldığında özellikle Rusya, Arnavutluk ve İsveç’teki yatırım artışları dikkat çekti. 1-2 milyon dolarlık yatırım düzeyleri 36-60 milyon dolar aralığına yükselirken, Hollanda’da yapılan yatırımlar daraldı. Yıllık verilerde de yatırımların yüzde 42,9’u Hollanda ve ABD’de olurken, ABD’nin ağırlığı geçen yıla göre 6,5 puan geriledi ve Yunanistan, İngiltere ve İtalya paylarını artırdı.
