İstanbul İnşaatçılar Derneği (İNDER) Yönetim Kurulu Başkanı Nazmi Durbakayım, Türkiye’de orta ve alt gelir seviyesine sahip kesimin konuta erişiminin her geçen gün zorlaştığına dikkat çekerek ucuz konut üretilebilmesi için metropollerin çeperlerinde pilot şehirler kurulması gerektiğini belirtti.
Orta gelirli bir ailenin ev satın almak için ayırabilecekleri aylık azami miktarın 2 bin lira civarında olduğunu anlatan Durbakayım, “Alabilecekleri brüt 70 -75 metrekarelik dairenin metrekare satış fiyatının 2 bin 500 ila 3 bin lira arasında olması gerekiyor. Bu fiyatlardan konut satılabilmesi için üretimde arsa girdisi metrekare başına 250 ila 500 lira civarında olmalı” dedi.
“Çalışmaları tamamladık”
Durbakayım, konutları alacak ailelerin beslenme, sağlık, ulaşım, eğitim, sosyal harcama gibi gereksinmelerini de makul bedeller ve sürelerde elde etmelerinin gerekli olduğunu aktararak, ““İnsanların işlerine yürüyerek veya toplu taşıma ile kısa zamanda gidebildiği 125 -150 bin kişinin yaşayabileceği, çalışabileceği ve sosyal ihtiyaçlarının karşılanabileceği pilot şehirler kurmalıyız. Konuyla ilgili çalışmaları tamamladık. Bir pilot şehrin minimum 750 hektar yani 7.5 milyon metrekare büyüklüğünde olması lazım. Arazinin 500 hektarı konut, 50 hektarı ticaret, 200 hektarı da sosyal donatı alanı olarak ayrılmalı” diye konuştu.
Pilot şehirlerin kurulacağı yerin tespitinin, planlamasının, ihalesinin ve daha sonra işletilmesinin Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nda kurulacak yeni bir müdürlük aracılığıyla yapılabileceğini dile getiren Durbakayım, projenin gerçekten uygun fiyatlar sunabilmesi ve başarıya ulaşabilmesi için yapılacak ihalelerin, açık eksiltme usulüyle yapılması gerektiğini kaydetti.
“İhale yöntemi de değişmeli”
Durbakayım, inşaat sektöründe alışılagelmiş ihale yöntemlerinin yüksek konut fiyatlarını ortaya çıkaran nedenlerinden biri olduğunu ve pilot şehrin oluşturulmasından doğacak rantın ise yine ucuz konut üretimi için harcanması gerektiğini ifade etti.
Nitelikleri belirlenmiş konutların metrekare fiyatının maksimum 3 bin lirada satması şartıyla yapı müteahhidine ihale edilebileceğini vurgulayan Durbakayım, “Yapı müteahhidi, asgari belirlenmiş niteliklerde ve bu rakamdan satmak şartı ile idareye ne kadar pay vereceği şeklinde teklifini yapmalı. İdare aldığı paylarla alt yapı, donatı alanı gibi yatırımları yapmalı.
Ancak konut maliyetinin düşük olması için devlet desteği de şart. Örneğin bu bölgelerde yapılan işlerde alım satım vergisi, noter harçları dahil her türlü harçlar kaldırılmalı. KDV muafiyetinin sağlanması da çok önemli.” şeklinde konuştu.
“Pilot şehir, yap işlet devret modeliyle yapılmalı”
Nazmi Durbakayım Avrupa en büyük şehirlerin dahi 1-2 milyon nüfusu etrafında bu şekilde 100 – 150 binlik pilot yerleşim alanları olduğunun altını çizerek, şöyle devam etti:
“Pilot şehirler, tarım arazisi, su havzası olmayan ve fay hattında bulunmayan, büyük şehirlere maksimum 60 kilometre uzaklıkta kamu alanlarında hayata geçirilebilir. Master planı olan, yatay mimariye sahip yapıların inşası müteahhitlerinde olması gereken kriterler tespit edilmeli. İhaleler kat karşılığı, hasılat paylaşımı, yap işlet devret modelleri ile inşa edilmeli. Pilot şehrin alt yapısı ile ulaşım bağlantıları da yap işlet devret modeli ile ihale edilebilir. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın böyle bir proje geliştirmeyi uygun görmesi halinde İNDER her zaman görev almaya hazır”
