Kentsel ve yaşamsal ihtiyaçlar, sermaye birikim sürecinde önemli bir araç haline dönüşen toprağın, kar alanı haline gelmesini sağladı. Ülkemizde de kentleşmenin hızlandığı yıllardan bu yana, tarımsal ve kentsel toprakların konumu değişerek emsal artışı ve dolayısıyla kat artışı, imar fonksiyonu gibi değişikliklerle daha da değerli hale geldi. Ancak bu değer artışına rağmen, ülkemizde uygulanan vergi sistemi içerisinde kentsel rant vergisinin bulunmaması, toprak üzerinden gelir elde eden kişilerin haksız kazanç sağlamalarına olanak tanımış oldu.
"Vergi dışı kaldığı gerçeği"
Taşınmaz mallardaki değer artışlarından vergi alınması için planlanan düzenlemelerin öneminin altını çizen Dumankaya İnşaat Yönetim Kurulu Başkanı Uğur Dumankaya konu ile ilgili şunları söyledi: “Türkiye’de, tarımsal toprak parçasının kent toprağına dönüşümü, kentsel dönüşüm çalışmaları ve yenilenen imar çalışmaları sonrasında ortaya çıkan değer artışından kazanılan gelirin vergilendirildiğini ifade etmek pek mümkün değildir. Özellikle İstanbul’da geçerli olan bu rant gelirleri, mevcut vergi düzenlemeleri ile bütçeye aktarılamadığı ve vergi dışı kaldığı bir gerçektir.
Toprağın el değiştirmesi ve üzerinde yeni bir gayrimenkul geliştirilmesi sonrasında mülkiyet sahibi olan kişilerin haksız bir kazanç elde etmesi söz konusudur. Kentsel dönüşüm çalışmalarının hız kazandığı günümüzde gerek kentsel dönüşüm, gerek kamusal inşaat yatırımları gerekse konut ve ticari projeler gibi özel sektör yatırımları nedeniyle mevcut arsa, arazi ve binaların değerinde yüksek oranlarda rant gelirleri ortaya çıkmaktadır.”
"Son derece yerinde bir karar"
Rant vergisi ile ilgili düzenlemelerin sektörü iki farklı noktada rahatsız edebileceğini dile getiren Uğur Dumankaya, sözlerine şu şekilde devam etti: “Rant vergisi ile ilgili düzenleme sektörü iki farklı açıdan rahatsız edebilir. Bunlardan ilki müşteri portföyümüzün % 60’ını oluşturan gayrimenkul yatırımcılarının bu vergi ile karşı karşıya gelmesidir. İkincisi ise herhangi bir arsa sahibi iken o arsanın aniden değerlenmesi ile oluşacak olan vergi farkını ödeyebilme açısından çıkabilecek çeşitli sıkıntılar. İnşaat sektörü açısından bakıldığında, bu yasa sektöre çeşitli problemler çıkartacak gibi gözükse de ülkemiz açısından geç kalınmış ve son derece yerinde bir karardır. Bu karar ile birlikte, sosyal devlet olma yolunda bir adım daha ilerlemiş olacak ve halkımızı gereksiz vergi yükünden korumuş olacağız.”
