Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı tarafından, bazı basın yayın kuruluşlarında 1 Mayıs tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan “Şehir İçi Raylı Ulaşım Sistemleri, Metrolar ve Bunlarla İlgili Tesislerin Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığınca Üstlenilmesi, Devralınması ve Tamamlanmasını Müteakip Devri ile İlgili Şartların Belirlenmesine İlişkin Kararda Değişiklik Yapılması Hakkında Karar”a yönelik “Belediyelerin metro gelirlerine el konularak belediyelerin çalışamaz hale getirileceği” iddiaları üzerine yazılı açıklama yapıldı.
Açıklamada, kent içi ulaşım sistemlerinin tasarlanarak yapılması işinin kanunen belediyelerin sorumluluğunda bulunmasına karşın 2010’da Bakanlığın görev ve yetkilerini düzenleyen 655 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’de değişiklik yapıldığı ve belediyelerin talebi, Bakanlar Kurulunun uygun görmesi halinde yatırım tutarı belediye tarafından geri ödenmek üzere devam eden metro projelerinin bir kısmının Bakanlıkça yapımının üstlenilmesinin sağlandığı hatırlatıldı.
Uygulamaya başlanılan sistemde belediye tarafından planlanan metro yatırımlarının, yapım, devir ve geri ödeme şartlarını içeren bir protokolle Bakanlığa devredildiği, yapımı tamamlandıktan sonra ise geri ödemelerin Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından takip edildiğinin altı çizilerek, şunlar kaydedildi:
“17 Ocak 2019 tarihinde kabul edilen 7161 sayılı ‘Vergi Kanunları ile Bazı Kanun Ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’ ile 655 sayılı KHK’nın ilgili maddesinde değişiklik yapılmış olup, 1 Mayıs 2019 tarihli ve 30761 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Kararname ile torba kanunla yapılan değişikliğin Hazine ve Maliye Bakanlığınca ikincil mevzuatta düzenlenmesi gerçekleştirilmiştir.
Değişiklik öncesinde metro yatırımları Bakanlıkça gerçekleştirilmekte, işletilmek üzere belediyeye devredilmekte, metro brüt geliri Hazine hesaplarında toplanmakta, bunun yüzde 15’i Hazine hesaplarına, geri kalanının belediyeye aktarılması öngörülmekteydi. Geri ödeme tamamlanana kadar geçen süre boyunca işletmenin ve gelirlerinin Hazine tarafından kontrol altında tutulması ve metro brüt geliri üzerinde fazladan hesap hareketi gerçekleştirilmesi gerekmekteydi.”
“Belediyeler yüksek bedelli metro yatırımlarına kavuşmaktadır”
Yeni düzenlemeyle metro gelirlerinin tamamının belediyeye kaldığına dikkat çekilen açıklamada, şu ifadelere yer verildi:
“Kanun ve devir protokollerinde daha önce belirlenmiş olan metro yatırımının geri ödemesi hususu belediyenin genel bütçe vergi gelirleri tahsilat toplamı üzerinden ayrılacak paylardan yüzde 5 gibi bir oranının kesilmesi suretiyle karşılanmaya çalışılmaktadır. Yatırım tutarının büyüklüğü dikkate alındığında tahsilat uzun yıllara yayılmakta ancak vatandaşın bir an önce yatırımdan faydalanmaya başlaması sağlanmaktadır.
Söz konusu haberlerin aksine, bu değişiklik ile belediyeler kendi bütçe imkanlarıyla yapmaları mümkün olmayacak yüksek bedelli metro yatırımlarına kavuşmakta, Hazine ise borcu uzun vadeye yayarak yerel yönetimlere katkı sağlamaktadır.”
AA
