23 Ekim ve 9 Kasım 2011 tarihlerinde art arda meydana gelen depremlerden büyük ölçüde hasar gören Van’da, kalıcı konut inşaatlarının hızlanmasıyla enkaz görüntülerinin yanında yeni bir kent doğmaya başladı
Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı’nın (AFAD) düzenlediği basın turu çerçevesinde dün, Başbakan Yardımcısı Beşir Atalay ile birlikte Van ve Erciş’i helikopter ile gezdik. Van’ın havadan görünümü dev bir şantiyeyi andırıyor. Geçen yıl ekim ve kasım aylarında meydana gelen depremlerin ardından, Van bir konteyner kente dönüşmüş durumda. Van’da neredeyse hepsi birer ilçe büyüklüğünde 34 konteyner kent bulunuyor. Karakolu, alışveriş merkezi, sağlık ocağı olan bu kentlerde 175 bin kişi barınıyor. Depremden sonra Van’dan ayrılan Yüzüncü Yıl Üniversitesi’nde öğrenim gören 75 bin öğrenciden 25 bini de Van’a dönmüş durumda. TOKİ’nin inşa edeceği kalıcı konut sayısı 30 bine çıkartıldı. Van depreminin maliyeti kalıcı konutların da yapılmasıyla birlikte 5,5 milyar liraya çıkacak. Depremin bugüne kadar olan maliyeti ise 2 milyar 168 milyon lira olarak hesaplandı.
28 bin ağır hasarlı
Van’da yapılan hasar tespit çalışmalarında 28 bin bina, “ağır hasarlı” olarak belirlendi. Orta hasarlı binalar ise Sakarya ve Yıldız Teknik Üniversitelerinden uzmanlara incelettirildi. Bu denetim sornucunda 10 bin orta hasarlı binanın yaklaşık 6 bini ile ilgili “ağır hasarlı” kararı verildi. Böylece daha önce güçlendirdilmesi öngörülen 6 bin bina, “yıkılması gereken bina” grubuna alındı. Atalay, kalıcı konutları ağustos ayı sonuna doğru hak sahiplerine teslim etmeye başlamayı planladıklarını belirterek, “Van’ı yeniden planlıyoruz. Su şebekesi tamamen yenilenecek. Arıtma tesisi kurulacak. Böylece Van güvenli, önceki sorunları çözülmüş bir kent haline gelecek” dedi.
20 yıllık kredi
Atalay, kalıcı konutlar için depremden evleri zarar gören hak sahiplerine 20 yıl vade farksız ve faizsiz kredi verileceğini söyledi. Atalay’ın verdiği bilgilere göre, köylerde konut için 40 bin liralık, ahır için ise 15 bin liralık kredi desteği sağlanacak. Hak sahipleri 18 yıl boyunca ayda 185 lira ödeyerek devletin yaptığı ev ve ahırın sahibi olacak. Şehirlerde ise hak sahiplerine 75 bin liralık kredi verilecek. Hak sahibi 18 yıl süreyle ayda 345 lira ödeyerek TOKİ’nin yaptığı evin sahibi olacak. Evler hak sahiplerine inşaatların bitmesinin ardından kura ile verilecek. Orta hasarlı 10 bin dolayında konut için ise 15 bin liralık, 2 bin 800 işyeri için de 50 bin liralık tamir ve güçlendirme kredisi verilecek. Bu krediler, 2 yılı ödemesiz olmak üzere 8 yıl içinde geri ödenecek.
Beşir Atalay, yeni yapılan konutları helikopterden izledi.
Bu mu? Orta hasar
Van’da Halilağa Mahallesi Gaziler Sokakta bulunan Özşafak Kent Sitesi sakinleri daha önce ağır hasar verilen binalarına son incelemeden sonra orta hasar kararı verilmesine isyan etti. İlk incelemede ağır hasar verildiği için 92 dairelik sitede kapı ve pencereler sökülerek boşaltıldı. Evsiz kalan site sakinleri konteynerlere yerleşerek TOKİ’nin kendilerine vereceği bir daireyi beklemeye başladı. Ancak yapılan son itiraz sonuçlarının ardından binalarına orta hasar verilen site sakinleri, şaşkına döndü. Tüm binayı boşaltan site sakinleri müteahhidin karot örneği alarak bildiği, tanıdığı kişilerden raporu orta hasara çevirdiğini iddia eden site sakinleri, “Müteahhit firma, inşaat binasının katlarında AFAD’ın resmi olarak sözleşme imzaladığı ve yetkilendirdiği üniversiteler yerine kendi tuttuğu, ücretini ödediği ve AFAD’ın protokol imzalamadığı Kırıkkale Üniversitesi aracılığıyla karot örnekleri aldı. Biz ilk hasar tespit raporlarına göre ağır hasar kararına ve Valilik tarafından yapılan ’Ağır hasarlı binalardan kesinlikle karot örneği alınmayacak, sadece orta hasarlı binalardan alınacak’ şeklinde yapılan açıklamalardan dolayı binamızı boşaltmıştık” dedi.
Sosyal devleti görmedim
CHP İstanbul Milletvekili Şafak Pavey, Van depreminin 6. ayında bölgeye yaptığı ziyarete ilişkin olarak şöyle konuştu: “Sosyal devleti görmedim. Bir barınak vererek insanların tekrar ayağa kalkmasını sağlayamazsınız. Siyasi rantla insani krizin çözülemeyeceğini gördüm. Bölgede ilk konteyner kenti kuran Tayvanlılar benim gezime katıldılar. Çok üzülerek konteynerlerin içlerinin boşaltılıp depremzede ailelere verildiğini gördüm. Türkiye Cumhuriyeti’nin devlet olarak en bilmediği konu vatandaşlık ve bir türlü Kürtlerini, Van halkını kendi vatandaşı gibi hissedemedi.”
Milliyet
